Բաթումիում շինարարությունների ժամանակավոր բացառիկ կարգը բողոքարկվել է

Բաթումիի մունիցիպալիտետի քաղաքապետարանի հեղինակությամբ և Վրաստանի կառավարության նախաձեռնությամբ այս տարվա հունիսի 15-ին Վրաստանի խորհրդարանում գրանցվել է շինարարական օրենսդրության փոփոխությունների փաթեթը։ Հունիսի 20-ին խորհրդարանի բյուրոն որոշում է կայացրել փաթեթի արագացված կարգով քննարկման վերաբերյալ, հունիսի 22-ին օրինագիծը քննարկվել է հանձնաժողովում, իսկ հունիսի 23-ին՝ գարնան վերջին շաբաթում խորհրդարանը հավանություն է տվել օրինագծին։ Փոփոխությունների հիման վրա հնարավոր է դարձել Բաթումիում նախատեսվող շինությունների լայն շրջանակի վրա չկիրառել այնպիսի շինարարական պարտավորություններ, որոնք ապահովում են շենքերի և շինությունների անվտանգությունը, առողջության համար անվտանգ միջավայրը և հաշմանդամների համար մատչելիության իրավունքի իրացումը։

Համաձայն վիճարկվող կանոնակարգի՝ մինչև 2027 թվականը Բաթումիի զարգացման գլխավոր հատակագծի հաստատումը թույլատրելի կլինի ցանկացած ծավալով գերազանցել կառուցապատման ինտենսիվության առավելագույն գործակիցը (k-2) և շենքի առավելագույն բարձրությունը՝ խախտելով շենքերի և շինությունների համար սահմանված անվտանգության նորմերը և գործառական գոտիով սահմանված պայմանները, ինչպես նաև օրենսդրությամբ սահմանված բոլոր պահանջները, անտեսելով այլ պարտադիր պայմանները, բացառությամբ մշակութային ժառանգության պահպանության մասին օրենսդրությամբ սահմանված կանոնակարգերի:

Հանրային պաշտպանի խոսքով՝ հատկապես տագնապալի է շինարարական նախագծերի իրականացումը առանց շենքի ամրությունը, կայունությունը, հրդեհային անվտանգության և տարհանման նորմերը պաշտպանելու, ինչը մեծ վտանգ է ներկայացնում մարդկանց կյանքի և առողջության համար և խախտում է պետության կողմից սահմանված դրական պարտավորությունը՝ սահմանադրության 10-րդ հոդվածով, համապատասխան միջոցներ ձեռնարկել մարդու կյանքը պաշտպանելու համար:

«Վիճարկվող նորմերը կասեցնում են նաև շինարարության ընթացքում հաշմանդամների համար մատչելիության ապահովման պայմանը, այդպիսով պետությունը խախտում է սահմանադրության 11-րդ հոդվածի 4-րդ կետով՝ հաշմանդամներին լիարժեք, հավասար և անկախ մասնակցության համար մատչելի միջավայր ապահովելու պարտավորությունը։ Բողոքարկվող կանոնը թույլատրելի է համարում այնպիսի շինարարական նախագծերի իրականացումը Բաթումիում, որոնք կարող են լուրջ բացասական ազդեցություն ունենալ առողջ կենսամիջավայրի վրա, բերել անուղղելի հետևանքներ քաղաքային ճիշտ պլանավորման, հանգստի և հանրային տարածքների պահպանման համար»,- նշում է հանրային պաշտպան Նինո Լոմջարիան:

Նրա խոսքով, տարիների ակտիվ, քաոսային և ինքնաբուխ շինարարությունների արդյունքում Բաթումիում տարածական դասավորության առումով ստեղծված ծանր իրավիճակը մեղմելու համար անհրաժեշտ է ծրագրել և իրականացնել միջոցառումներ, այլ ոչ թե, ընդհակառակը, ավելի բարդացնել իրավիճակը, ինչի մասին երկար տարիներ մատնանշում է հանրային պաշտպանը։

Օմբուդսմենը կարծում է, որ առանց զարգացման ընդհանուր պլանի և օրենսգրքով սահմանված պահանջների` զանգվածային շինարարությունների իրականացումը կարող է անուղղելի վնաս հասցնել շրջակա միջավայրի պահպանության իրավունքին։

Աջարիայի կառավարության նախագահ Թոռնիկե Ռիժվաձեն պատասխանել է հանրային պաշտպանի սահմանադրական հայցին։

«Բաթումիի համար գլխավոր մարտահրավերը վթարային տներն են և 3000 ընտանիքների վիճակը, որոնք ապրում են այդ վթարային տներում, և մենք հրաշալի լուր լսեցինք, որ վթարային տների ծրագրի իրականացմանն ուղղված միջոցառումները, որի շուրջ մենք բարձրագույն օրենսդիր մարմնի աջակցությունն ենք ստացել,

Հավանաբար պետք է հանրային բառը հեռացնենք, քանի որ այս հանրային պաշտպանը միայն «նացերի» պաշտպանն է և ինչպես բոլոր լավ գործերի, այս գործի վրա նույնպես փորձում են հարձակվել և բողոքել են սահմանադարական դատարանում։

Մենք անպայման պաշտպանելու ենք այս օրենսդրական փոփոխությունները սահմանադրական դատարանում, թույլ չենք տալու վարկաբեկել և քաղաքի համար այս իսկապես կարևոր ծրագիրը դադարեցնել»,- օգոստոսի 18-ին Աջարիայի կառավարության նիստում ասել է Թոռնիկե Ռիժվաձեն։

Նրա տեղեկություններով՝ Բաթումիի մունիցիպալիտետն արդեն սկսել է իրականացնել չորս ծրագիր, և քաղաքապետարանի կողմից իրականացվող ծրագրի շրջանակներում ավելի քան 200 ընտանիք կստանա համապատասխան բնակարան. «Ես կխնդրեի զարգացման ոլորտին առավելագույն ուշադրություն դարձնել բնակչության հետ շփմանը, հնարավորինս արագ համաձայնության գալ, որպեսզի կարողանանք ծրագրի իրականացումը էլ ավելի մեծ մասշտաբով»։

Աջարիայի կառավարությունն ասում է, որ մինչև 2025 թվականը կլուծի ավելի քան 3000 ընտանիքի խնդիրը։ Թոռնիկե Ռիժվաձեն 2021 թվականի հոկտեմբերին հայտարարել է, որ «Բաթումին առանց վթարային տների» քառամյա ծրագիրը, որը նախատեսում է տների ապամոնտաժում, վերականգնում, ամրացում և կառուցում, ֆինանսավորվելու է ինքնավար և մունիցիպալ բյուջեներից։ 2022 թվականի մարտի 29-ին Վրաստանի կառավարությունը հաստատեց նպատակային ծրագիրը։ Վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի խոսքով, ծրագրի շրջանակներում շուրջ 300 բազմաբնակարան բնակելի շենքերը ամբողջությամբ կփոխարինվեն նոր, ժամանակակից բնակարաններով, և ավելի քան 3000 ընտանիք կշարունակի ապրել անվտանգ միջավայրում։ Այդ նպատակով Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետության կառավարությունը ծրագրի իրականացման համար բոլոր կառուցապատողներին ու շինարարական ընկերություններին կառաջարկի 150 մլն լարիի բանկային երաշխիք։