Ինչն է ստիպել հաջողակ թուշ երիտասարդ ֆերմերին արտագաղթել

Գիորգին Վրաստանից հեռանալու մի քանի պատճառ է նշում՝ ոչխարաբուծության ոլորտում խնդիրներ, բյուրոկրատիա, հիասթափություն և հուսահատության զգացում։

Նա հրաժարվեց մեզ հետ խոսել արտագաղթից առաջ ոստիկանների հետ ունեցած խնդիրների մասին, թեպետ «Մթիս Ամբեբիին» հայտնի է, որ Թուշեթիում գտնվող իր տանը չգրանցված ինքնաձիգ են տեղադրել։ Տղաներին փրկելու համար նրանց հայրը «հանցագործությունը» վերցրել է իր վրա, դատախազությունը ընթացակարգային համաձայնագիր է ձևակերպել:

Թելավիի շրջանային դատարանի դատավոր Թամար Կապանաձեն 2021 թվականի հոկտեմբերի 20-ին հաստատել է դատախազության և Ռոբիզոն Քարսամաուլիի միջև ստորագրված ընթացակարգային համաձայնագիրը։

Գիորգին 12 տարեկան էր, երբ առաջին անգամ գնաց հոր՝ փորձառու հովվի հետ։ Նա քայլել է Ալվնիից Վեստոմթա տանող ճանապարհը, անցել է նաև Աբանոյի լեռնանցքը։ Հետո ամեն ամառ անցկացնում էր սարերում, ոչխարներին արածեցնելով։ Ոչխարաբուծությունը ոչ միայն եկամտի աղբյուր է թուշերի համար, այլ այսպիսով, քոչվորական կյանքով նրանք կապ են պահպանում Թուշեթիի հետ, որտեղ տուն ունեն, որտեղ ծնվել ու մեծացել են, որտեղ ապրել են իրենց նախնիները։

Դպրոցն ավարտելուց հետո նա տիրապետել է բնապահպանի մասնագիտությանը, սակայն ամբողջությամբ զբաղվել է ոչխարաբուծությամբ։ 250 մայր ոչխարներից թիվը հասցվել է 800-ի։ Վերջին 2-3 տարում նրանց համար շատ դժվար է եղել. «Ոչ ոք չի ուզում գնալ հովվություն անել: Բոլորը խուսափում են, դժվար գործ է, պետք է գիշեր-ցերեկ դաշտում լինել։ Եղանակը լավ է, թե վատ, դուք պետք է արթնանաք առավոտյան ժամը 5-ին և կատարեք աշխատանքը: Բարձրացել է նաև վարձատրությունը։ Այս տարի ամռանը ամսական մինչև 3000 լարի էր, բայց աշխատողներ ընդհանրապես չկան, երիտասարդները զանգվածաբար մեկնեցին արտերկիր։

Երկրորդ խնդիրը արոտավայրերն են: Այդպիսի մարդիկ, թեև ապրանք չունեն, վերցրել են դրանք, իսկ մենք՝ ոչխարաբուծությամբ զբաղվողներս, ստիպված ենք նրանցից վարձակալել՝ մեծ վարձատրության դիմաց։ Եթե ​​ես վարձակալեի 300 հեկտար տարածք, պետք է վճարեի 50-60 հազար լարի։ Սրան գումարվում են այլ ծախսեր, և այն հասնում է մեծ գումարի։ Դրա պատճառով ոչխարաբուծությունը ամեն տարի հետ է գնում: Չնայած բազմաթիվ խոստումներին, տեղափոխվելու ճանապարհների խնդիրը մինչ օրս չի լուծվել։ Վաճառվել են Շիրաքից Ալվնի տանող ճանապարհի եզրին գտնվող բոլոր ոչխարների կայանատեղերը։ Կառավարության ներկայացուցիչները մեզ խոստացան, որ ռոտացիոն կարգով կվերադարձնեն այս վայրերը, բայց հակառակը, մնացածը վաճառեցին։ Ամեն տարի ոչխարներին արոտավայրեր հանելու ժամանակ կռիվներ ու քաշքշուկներ են լինում։ Ես արոտավայր էի վարձակալել Ախմետայի մունիցիպալիտետում։ Պարզվեց, որ անտեսել են մեր դիմումը և տվել են մեկին, ով կապ չի ունեցել այդ արոտավայրի հետ։ Ես ամենուր էի, որտեղ կարող էի` գյուղնախարարությունում, պահպանվող տարածքների գործակալությունում։ Ինձ ամենուր ասում էին, որ լավ տղա եմ, բայց այս դեպքում ինձ ոչինչ չօգնեց»,- Գիորգին ասում է, որ երբեք պլան չի ունեցել լքել Վրաստանը. «Դուք էլ ինձ ճանաչում եք, իսկ ովքեր գիտեն՝ ես ամեն կերպ փորձել եմ ստեղծել իմը, շարունակել այն, ինչ թողել էի։ Ես ամեն ինչ արեցի ու փաստն այն է, որ ի վերջո ոչինչ չստացվեց, պետք է արտագաղթեի։

Ես հաճախ էի ասում, որ բոլորը գնում են այս երկրից, և գոնե մի քանի հոգի պետք է մնան, ովքեր կշարունակեն հին, ավանդական գործը։ Երիտասարդներ, թե չէ ծերեր կան, որ որոշ ժամանակ անց անպայման կվաճառեն իրենց ոչխարները ու կմնան առանց ոչխարի ու հովվի»։

Գիորգին այժմ իր 21-ամյա եղբոր հետ ապրում է Կորկ քաղաքում։ Այն Իռլանդիայում մեծությամբ երկրորդ քաղաքն է Դուբլինից հետո։ Եղբայրները աշխատում են շինարարությունում։ Իռլանդիան Եվրոպայի ամենապահանջված երկրներից է Վրաստանից արտագաղթել ցանկացողների համար։ Գիորգին հաշվում է ավելի քան 150 մարդ միայն Կորկ քաղաքում, որոնց ճանաչում է և կապեր ունի: Նրանք հիմնականում երիտասարդներ են՝ մինչև 45 տարեկան. «Իռլանդիայում մենք շատ ավելի շատ ենք, փողոցում ամենուր վրացերեն է լսվում։ Յուրաքանչյուր ոք, ով եկել է այստեղ, ունի իր խնդիրները: Հիմնականում այստեղից պետք է ընտանիքները պահեն։ Ես էլ թողեցի կնոջս ու երեք երեխաներիս՝ 4 տարեկան, 2 տարեկան, իսկ երրորդը հիմա երեք ամսական է։ Նա ծնվել է, երբ ես արդեն Վրաստանում չէի։

Իմ հոգին ու սիրտը այդտեղ է, բայց ընդհանուր պատճառը, որը միավորում է մեզ հեռացածներիս, հիասթափությունն է։ Վրաստանում երիտասարդի զարգացման հեռանկար չկա, եթե չունես մեկը, ով քեզ առաջ կտանի»։

Վրաստանի Ազգային վիճակագրության ծառայության տվյալներով՝ 2021 թվականին Վրաստանը լքել է 80 351 քաղաքացի, 38 526-ը վերադարձել է երկիր, 40 825-ը մնացել է արտերկրում։

2013-2021 թվականներին Վրաստանից մեկնել է 618 128 քաղաքացի, վերադարձել՝ 450 693, այս ընթացքում արտերկրում մնացել է 167 435 մարդ։

Հաջորդ հարցազրույցը լինելու է մեկ այլ թուշի հետ։ 28-ամյա Գիորգի Աբուլիձեն եղել է «Ալազնիսթավի» հաջողակ կոոպերատիվի հիմնադիրներից և սեփականատերերից մեկը՝ նա Թուշուրի Գուդի պանիր է արտահանել Իսրայել և Ամերիկա։ Ստեղծված խնդիրների պատճառով Գիորգին նույնպես լքել է Վրաստանը։