ՄԱԿ-ի փորձագետները մատնանշում են նոյեմբեր-դեկտեմբերին ցույցերի մասնակիցների հնարավոր խոշտանգումների մասին

«Մենք ստացել ենք մեղադրանքներ կանխամտածված ֆիզիկական բռնության, սպառնալիքների, ահաբեկման և հաշվեհարդարի  խաղաղ ցուցարարների, իրավապաշտպանների և լրագրողների նկատմամբ ինչպես վրացի իրավապահների, այնպես էլ առանց համազգեստի կամ անձը հաստատող նշանների գործող անձանց կողմից», - ասում են փորձագետները:

Նրանք ընդգծել են, որ այս մեղադրանքների մասշտաբը և ցուցարարներին և հետագայում կալանավորվածներին հասցված վնասի ծանրությունը կարող է հավասարվել խոշտանգումների կամ այլ դաժան, անմարդկային կամ նվաստացուցիչ վերաբերմունքի կամ պատիժի:

«Մեզ հասած տեղեկությունները հուշում են, որ այդ միջադեպերը կարող են մեկուսացված չլինել և մատնանշում են հրամանատարի պատասխանատվությունը», - ասել են փորձագետները։

Ինչպես նշում են նրանք, կան հավաստի տեղեկություններ, որ ոստիկանությունն անխտիր կիրառել է ռետինե փամփուշտներ, ջրցան մեքենաներ, պղպեղի սփրեյ և այլ քիմիական գրգռիչներ ցուցարարների դեմ:

Փորձագետների հայտարարության մեջ ասվում է, որ ըստ տեղեկությունների՝ հարյուրավոր մարդիկ վիրավորվել են, անսովոր մեծ թիվն ստացել է գլխի և դեմքի լուրջ վնասվածքներ, իսկ շատ ձերբակալված ցուցարարների զրկվել է փաստաբաններից կամ հնարավորություն չի տրվել կապ հաստատել իրենց ընտանիքների հետ՝ իրենց գտնվելու վայրը հայտնելու համար։

«Մենք անհանգստացնող տեղեկություններ ենք ստացել այն մասին, որ շատ կալանավորներ ենթարկվել են բանավոր բռնության, ենթարկվել են երկարատև և կրկնվող ծեծի, սպառնացել են բռնաբարել կամ անդամահատել և նրանց հասանելի չի եղել բժշկական օգնություն», - նշում են փորձագետները:

Նրանց փոխանցմամբ՝ Հատուկ քննչական ծառայությունը հետաքննություն է սկսել, սակայն մինչ օրս դա ոչ մի արդյունք չի տվել։ Փորձագետներն ասում են, որ հաշվի առնելով իրադարձությունների լրջությունը՝ իրենք ակնկալում են անկախ, անաչառ, թափանցիկ և արդյունավետ հետաքննություն՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխան։

«Բոլոր կամայականորեն բերման ենթարկվածները պետք է ազատ արձակվեն, իսկ բժշկական օգնության կարիք ունեցողներին պետք է տրամադրվի օգնություն»,- նշել են նրանք։

Փորձագետները հիշեցնում են իշխանություններին, որ ուժի կիրառումը անվտանգության ուժերի կողմից պետք է համապատասխանի օրինականության, անհրաժեշտության, համաչափության, նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկելու և խտրականության արգելման սկզբունքներին և պետք է խստորեն կարգավորվի համապատասխան միջազգային չափանիշներով։ Նրանց կարծիքով՝ կյանքի իրավունքը, ինչպես նաև ֆիզիկական և հոգեբանական ամբողջականությունը պետք է առաջնահերթություն լինի։

«Մենք խնդրում ենք կառավարությանը զեկուցել խոշտանգումների և այլ դաժան, անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատիժների կանխարգելմանն ուղղված կոնկրետ միջոցառումների մասին, ներառյալ խաղաղ հավաքների ժամանակ և կալանավայրերում», - ասել են փորձագետները:

Նրանք ասում են, որ այս հարցի վերաբերյալ նամակ են գրել Վրաստանի կառավարությանը և շարունակելու են ուշադիր հետևել իրավիճակին։

Հայտարարության հեղինակներն են ՄԱԿ-ի հետևյալ անկախ փորձագետները.

• Դոկտոր Էլիս Ջիլ Էդվարդս՝ Խոշտանգումների և այլ դաժան, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի հատուկ զեկուցող,
• Մորիս Թիդբոլ-Բինց՝ Արտադատական ​​կամ կամայական մահապատիժների գծով հատուկ զեկուցող,
• Ջինա Ռոմերո՝ Խաղաղ հավաքների և միավորումների ազատության իրավունքների հարցերով հատուկ զեկուցող,
• Մերի Լոուլոր՝ Մարդու իրավունքների պաշտպանների իրավիճակի գծով հատուկ զեկուցող,
• Իրեն Խան՝ Հատուկ զեկուցող կարծիքի և արտահայտման ազատության իրավունքի վերաբերյալ,
• Մարգարեթ Սաթերթվեյթ՝ Հատուկ զեկուցող դատավորների և իրավաբանների անկախության հարցերով: