«Վրացական երազանքի» ոլորտային տնտեսության և տնտեսական քաղաքականության խորհրդարանական հանձնաժողովը, որը գլխավոր հանձնաժողովն է, առաջին ընթերցմամբ սատարել է «Հեռարձակման մասին» օրենքում նախատեսվող սահմանափակող փոփոխությունները։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Թրամփի խոսքով՝ հանածոների վերաբերյալ համաձայնագիր ստորագրելու համար փետրվարի 28-ին կհանդիպի Զելենսկիի հետ
- 2 Արդյո՞ք Վրաստանում թայլանդացի կանանցից բռնի կերպով ձվաբջիջներ են ձեռք բերում
- 3 Իռլանդիայից արտաքսվել է Վրաստանի 32 քաղաքացի
- 4 Բաթումիում գտնվող «Երազանքի քաղաքում» 2 երեխա է ընկել ջրով լի փոսը և մահացել
- 5 Փետրվարի 28-ից սպասվում է ջերմաստիճանի կտրուկ անկում
- 6 Մզիա Ամաղլոբելին բոլոր անարդարացիորեն ձերբակալվածների խիզախության խորհրդանիշն է․ Կալլաս և Կոս
Հանձնաժողովն այսօրվա նիստում քննարկել է երկու օրենքի նախագիծ, որոնցից առաջինն արգելում է հեռարձակողներին ֆինանսավորում ստանալ «օտար ուժից»։
«Վրացական երազանքի» խորհրդարանում մարդու իրավունքների հանձնաժողովի նախագահ Ռատի Իոնաթամիշվիլին հայտարարել է, որ «մեդիայի անկախությունը պաշտպանված է միայն այն դեպքում, եթե այն ծառայում է վրաց հասարակությանը»։
«Մեր երկիրը՝ Վրաստանը, ինքնիշխան պետություն է, և ժողովրդավարական ինստիտուտները, այդ թվում՝ լրատվամիջոցները, չպետք է ֆինանսավորվեն դրսից, քանի որ դրսից ֆինանսավորվող լրատվամիջոցները հաճախ բաց են թողնում այն նպատակները, որոնք պետք է ունենան լրատվամիջոցները ժողովրդավարական հասարակության և պետության մեջ»:
«Այսինքն՝ մեդիան տվյալ դեպքում չի արտացոլում և չի ծառայում հանրային շահին այնքան, որքան օգտագործվում է կոնկրետ արտաքին ուժերի օրակարգ ստեղծելու համար»,- ասել է Իոնաթամիշվիլին, ով նաև ռեպրեսիվ փոփոխությունների հեղինակներից է։
Օրենքի նախագիծն արգելում է հեռարձակողներին ուղղակի կամ անուղղակի ֆինանսավորում ստանալ օտարերկրյա ուժից, բացառությամբ կոմերցիոն գովազդի, հեռուստաշոփինգի, հովանավորության և ծրագրում արտադրանքի կամ ծառայության տեղադրման: Արգելվում է նաև հեռարձակողի ծառայությունների գնումը և օտարերկրյա ուժի կողմից հաղորդումների պատրաստման և/կամ հեռարձակման ուղղակի կամ անուղղակի ֆինանսավորումը (համաֆինանսավորումը):
«Վրացական երազանքի» օրինագծի համաձայն՝ «օտար ուժ» է՝
- Օտարերկրյա պետության կառավարման համակարգի բաղկացուցիչ սուբյեկտը,
- Անձը, որը Վրաստանի քաղաքացի չէ,
- Վրաստանի օրենսդրությամբ չստեղծված իրավաբանական անձը,
- Այնպիսի կազմակերպություն (ներառյալ հիմնադրամ, ասոցիացիա, կորպորացիա, միություն, այլ տեսակի կազմակերպություն) կամ անձանց միավորում, որը ստեղծվել է օտարերկրյա պետության իրավունքի և (կամ) միջազգային իրավունքի հիման վրա»։
Օրենքի երկրորդ նախագծով ընդլայնվում է Կապի հանձնաժողովի լիազորությունները և թույլ է տրվում միջամտել հեռարձակողի խմբագրական քաղաքականությանը։
Ինչպես նշել է օրինագծի հեղինակ Արչիլ Գորդուլաձեն, նորությունն այն է, որ եթե «Հեռարձակման մասին» օրենքի գործող տարբերակով մի շարք հարցեր կարգավորվում են ինքնակարգավորմամբ, և հեռարձակողներն իրենք պետք է գնահատեն՝ արդյոք կոնկրետ փաստը ճի՞շտ է, թե՞ «ֆեյք», հարգվում են լրագրողական էթիկայի չափանիշները և այլն, այժմ շահագրգիռ անձը հնարավորություն կունենա դիմելու Կապի ազգային հանձնաժողով։
«Այստեղ ամեն ինչ բրիտանական է մի պարզ պատճառով՝ երբ ստեղծվեց ինքնակարգավորման մեխանիզմը, երբ հարցերը կարգավորվում էին Կապի հանձնաժողովի համապատասխան ակտով և օրենսգրքով, այն ժամանակ հաշվի է առնվել բրիտանական մոդելը։ Այն, ինչ մենք անում ենք, նման է բրիտանական մոդելին, որը ինքնակարգավորումն էր... ինչը չկա Բրիտանիայում, որտեղ Ofcom-ը՝ Հաղորդակցման հանձնաժողովը, միջամտում է այս հարցերին և հանդիսանում է մի շարք գործերի գլխավոր վերանայող մարմինը, որի որոշումները, իհարկե, կարող են բողոքարկվել դատարանում... Ճիշտ նույն մեխանիզմը մեր դեպքում է։ [...]
Մեծ Բրիտանիայում մարդիկ իրավունք ունեն պաշտպանել իրենց իրավունքները։ Ճիշտ այդպես, մենք՝ վրացիներս, ոչ մեկից պակաս մարդ չենք, ուստի մենք էլ պետք է ունենանք նույն լծակները, մեխանիզմները, որպեսզի մենք էլ կարողանանք պաշտպանել մեր իրավունքները՝ հավատարիմ մնալով նմանատիպ չափանիշներին։ Սա է նպատակը»,- ասել է Գորդուլաձեն։
Արչիլ Գորդուլաձեն նշել է, որ «Հեռարձակման մասին» օրենքում փոփոխությունները չեն տարածվում թերթերի և առցանց լրատվամիջոցների վրա, սակայն առցանց մեդիան «լրացուցիչ մարտահրավեր» է, և իրենք կշարունակեն աշխատել դրա կարգավորման վրա։
«Իրականում հասարակությունն իր տեղեկատվության մեծ մասը ստանում է այս լրատվամիջոցներից։ Մենք կարող ենք շարունակել աշխատել այս հարցի կարգավորման ուղղությամբ, որպեսզի հանրային շահը պաշտպանված լինի ինչպես հեռարձակողների, այնպես էլ առցանց լրատվամիջոցներում տեղեկատվության տարածման առումով»,- ասել է Գորդուլաձեն։
Օրինակ՝ օրենքի նախագծով հեռարձակողի համար անթույլատրելի է դառնում իր լրատվական ծրագրում լուսաբանել արդի քաղաքական թեմաներ՝ ելնելով հեռարձակողի անձնական վերաբերմունքից կամ կարծիքից։ Անթույլատրելի կլինի նաև ծրագրում որևէ քաղաքական կուսակցության, հասարակական, կրոնական միավորման կամ այլ շահագրգիռ խմբի կողմ կամ դեմ դիրքորոշում արտահայտելը։ Հեղինակային հաղորդումը պետք է համարժեք կերպով ներկայացնի «բոլոր համապատասխան այլընտրանքային տեսակետները»։ Պետական կամ մասնավոր հիմնարկի տարածքում տեսաձայնագրություն կամ ձայնագրություն կատարելիս կպահանջվի համապատասխան հաստատության լիազորված անձի համաձայնությունը, առանց նախնական ծանուցման հարցազրույց կամ հեռախոսազրույց ձայնագրելը կարգելվի։
