Ստրասբուրգի դատարանն արգելել է լրագրող Աֆգան Սադիգովի արտահանձնումն Ադրբեջան

«Մի քանի ժամ առաջ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը շատ կարևոր որոշում է կայացրել Աֆգան Սադիգովի գործով և, հիմք ընդունելով Դատարանի կանոնակարգի 39-րդ կանոնը, արգելել է վտարանդի լրագրող և խմբագիր Աֆգան Սադիգովի արտահանձնումն Ադրբեջան՝ որպես ժամանակավոր միջոց, քանի դեռ նրա գործն ըստ էության չի լուծվել Ստրասբուրգի դատարանում։

Սոցիալական արդարության կենտրոնը հունվարի 10-ին դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան և խնդրել է միջանկյալ միջոց կիրառել Աֆգան Սադիգովի արտահանձնումն Ադրբեջան դադարեցնելու համար։ Այս մեխանիզմը կիրառվում է այն դեպքում, երբ առկա է մարդու իրավունքների խախտման բարձր ռիսկ։

«Դատարանը բավարարել է մեր խնդրանքը և 2025 թվականի հունվարի 14-ին որոշում է կայացրել, ըստ որի՝ Վրաստանի իշխանություններին պարտավորեցրել են Աֆգան Սադիգովին չհանձնել Ադրբեջանի Հանրապետությանը մինչև վերաքննիչ դատարանի որոշման 7-րդ օրը։ Դատարանը նաև նշեց, որ բողոքին առաջնահերթություն է տվել Կանոնակարգի 41-րդ կանոնի հիման վրա, որը ենթադրում է գործի ժամանակին քննարկման ռեժիմ։

Դրանից հետո Վրաստանի կառավարությունը՝ ի դեմս Արդարադատության նախարարության, Եվրոպական դատարանում իր դիրքորոշումը ներկայացրեց դատարանին և միջնորդեց չերկարաձգել միջանկյալ միջոցը։ Կառավարությունը պնդում է, որ Սադիգովին Ադրբեջանին արտահանձնելու դեպքում վտանգ չի սպառնում։

Կառավարությունն ամբողջությամբ անտեսեց Ադրբեջանում լրագրողների նկատմամբ սիստեմատիկ հալածանքների և խոշտանգումների փաստագրված պրակտիկան, ինչպես նաև Աֆգան Սադիգովի անձնական փորձը, ով արդեն իսկ քաղաքական հետապնդումների զոհ էր դարձել իր լրագրողական աշխատանքի համար։

Դատարանը խնդրեց մեր արձագանքը կառավարության դիրքորոշմանը և երկրորդ անգամ երկարաձգեց արտահանձնման արգելքը՝ մինչև մարտի 4-ը։ Մենք փետրվարի 17-ին մեր պատասխանը ներկայացրել ենք դատարանին կառավարության ներկայացրածներին։

2025 թվականի փետրվարի 27-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը լիովին կիսեց մեր դիրքորոշումը՝ հաշվի առնելով գործի հանգամանքները և երկու կողմերի ներկայացրած տեղեկատվության հիման վրա՝ որոշեց երկարացնել 2025 թվականի հունվարի 14-ին ընդունված միջանկյալ միջոցը (օրենք 39): Դատարանի որոշմամբ՝ միջանկյալ միջոցն ուժի մեջ կմնա այնքան ժամանակ, քանի դեռ Ստրասբուրգի դատարանում չի ավարտվել Աֆգան Սադիգովի գործի ըստ էության քննությունը։

Եվրոպական դատարանի որոշման մասին այսօր տեղեկացրել ենք Աֆգան Սադիգովին։ Այս պայմաններում նա կարևոր որոշում կայացրեց և դադարեցրեց իր երկարատև հացադուլը։ Ինչպես հանրությանը հայտնի է, Աֆգան Սադիգովը 161 օր է՝ ի նշան բողոքի հացադուլի մեջ է, առողջական վիճակը ծանր էր։ Այս փուլում Աֆգան Սադիգովը շարունակում է մնալ թիվ 18 բուժհաստատությունում։ Նա պետք է անցնի վերականգնողական բարդ և երկարատև գործընթաց, որը պահանջում է պատշաճ բժշկական կառավարում և աջակցություն»,- ասվում է Սոցիալական արդարության կենտրոնի հաղորդագրությունում։

Հաշվի առնելով Եվրոպական դատարանում գործի բովանդակային քննարկման երկար ժամկետները՝ Սոցիալական արդարության կենտրոնը պահանջում է Սադիգովին ազատել բանտից։

«Վրաստանի օրենսդրությամբ արտահանձնման նպատակով ազատազրկման առավելագույն ժամկետը 9 ամիս է, իսկ Աֆգան Սադիգովի դեպքում այն ​​լրանում է մայիսի 3-ին։ Վրաստանը չի կարողանա նրան արտահանձնել այնքան ժամանակ, քանի դեռ Ստրասբուրգի դատարանում գործի էական քննումը չի ավարտվել, իսկ Ստրասբուրգի դատարանում գործի էական քննումը կարող է շարունակվել տարիներ։ Ըստ այդմ, նրան արտահանձնման կալանքի տակ պահելը կլինի անօրինական և անհիմն։ Հուսով ենք, որ դատարանն անհիմն և կամայականորեն կալանքի տակ չի պահի արդեն այսքան ժամանակ ապօրինի կալանքի տակ գտնվող լրագրողին»,- նշել են իրավապաշտպան կազմակերպությունից։

Վրաստանի ներքին գործերի նախարարության աշխատակիցները Ադրբեջանի պահանջով Աֆգան Սադիգովին ձերբակալել են Թբիլիսիում՝ 2024 թվականի օգոստոսի 3-ին։