Azərbaycan və Ermənistan liderləri İlham Əliyev və Nikol Paşinyan oktyabrın 31-də Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iştirakı ilə Soçidə keçirilən görüşdə 9 noyabr, 11 yanvar 2020-ci il və 26 noyabr 2021-ci il tarixli razılaşmaların ciddi şəkildə yerinə yetirilməsi barədə razılığa gəliblər və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün güc tətbiq etməyəcəklər. Bu barədə “Ria Novosti” agentliyinin dərc etdiyi üç ölkə liderinin birgə bəyanatında deyilir.
Əsas xəbərlər
Oxucunun seçimi
- 1 Bu qanun nə Avropa, nə də Amerika qanunudur - Aİ səfiri rus qanunu barədə
- 2 Gürcüstan namizəd statusunadək olan vəziyyətə qayıda bilər - Avropa Parlamentinin deputatları
- 3 “İvanişviliyə offşorlarda gizlədilən əmlakını ölkəyə gətirməyə icazə verilir”, - qanunda nə dəyişir
- 4 Bidzina İvanişvilinin anti-qərb mesajları
- 5 BMT Gürcüstanı rus qanunu geri götürməyə çağırır
- 6 Siz [reaksiyamızı] gözləyə bilərsiniz - Dövlət Departamenti rus qanunu haqda
“Biz güc tətbiq etməkdən və ya onun tətbiqi ilə hədələməkdən çəkinməyə, bütün problemli məsələləri yalnız BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq suverenliyin, ərazi bütövlüyünün və sərhədlərin toxunulmazlığının qarşılıqlı tanınması və 1991-ci ildə Almatı bəyannaməsi əsasında müzakirə edib həll etməyə razılaşdıq”, - bəyanatda qeyd olunur.
“Ria Novosti”nin məlumatına görə, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının İrəvanla Bakı arasında münasibətlərin normallaşmasına töhfə verməyə hazır olmasını alqışlayıblar. Liderlər Rusiya sülhməramlılarının regionda təhlükəsizliyin təmin edilməsi üzrə səylərini etiraf edirlər. Onlar Ermənistan və Serbiya arasında sülh sazişinin bağlanması üçün fəal hazırlığın vacibliyini vurğulayıblar.
Dağlıq Qarabağ ərazisi beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanınır. Ermənistanla Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağ və ətraf ərazilərlə bağlı münaqişə 20-ci əsrin əvvəllərində İosif Stalinin qərarı ilə ermənilərin məskunlaşdığı Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Sovet Azərbaycanında muxtar dairəyə çevrilməsi ilə yaranıb. Sovet dövründə Qarabağ Muxtar Vilayəti əhalisinin böyük əksəriyyətini etnik ermənilər təşkil edirdi.
1988-ci ildə qarabağlılar Qarabağın Sovet Azərbaycanından sovet Ermənistanına verilməsini istəyirdilər. Münaqişə 1990-cı illərin əvvəllərində genişmiqyaslı müharibəyə çevrildi. Döyüşlər 1994-cü ilə qədər davam etdi və sonda rayon Qarabağ ərazisində müstəqillik elan edən yerli ermənilərin nəzarətinə keçdi. 1994-cü ildə Bişkek protokolunun imzalanmasından sonra münaqişə əsasən dondurulsa da, tərəflər arasında silahlı toqquşmalar hələ də davam edir. Atəşkəsin pozulmasının mühüm hadisəsi 2016-cı ilin aprel ayının əvvəlində baş vermiş dörd günlük müharibə kimi tanınan qarşıdurma oldu.
Azərbaycan və Ermənistan arasında Dağlıq Qarabağda son müharibə 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayıb və noyabrın 10-da Rusiya Federasiyasının vasitəçiliyi ilə əldə olunan atəşkəs razılaşması ilə başa çatıb. Müharibədə 7000-ə yaxın əsgər və 170 mülki şəxs həlak olub, daha çoxu yaralanıb. Müqavilə nəticəsində Azərbaycan Dağlıq Qarabağın əvvəlki müharibədən bəri Ermənistan silahlı qüvvələrinin nəzarətində olan bir sıra ərazilərinə nəzarəti bərpa edib.
2022-ci ilin avqust və sentyabr aylarında da vəziyyət gərginləşib. Sentyabrın 13-də Ermənistanla Azərbaycan arasında yenidən başlayan silahlı münaqişə Ermənistan tərəfdən 207 nəfərin ölümü ilə nəticələnib. Onlarla qurbanlar da Azərbaycan tərəfində olub.
Avropa İttifaqı Şurasının sədri Şarl Mişel və Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun vasitəçiliyi ilə oktyabrın 6-da Praqada Avropa Siyasi İttifaqının Sammiti çərçivəsində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında təkbətək görüş olub. Azərbaycan Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalamağı təklif edib. Azərbaycan Ermənistan vasitəsilə qondarma Naxçıvana sahib olmaq istəyir. İqtisadi dəhliz o deməkdir ki, nəqliyyat, yüklər bu dəhlizdən yoxlamadan keçmir.
