Rusiya Təhlükəsizlik Xidməti Çeçenistan Respublikasının İtum-Kali və Şaroy yüksəkliklərinin bir neçə köhnədən olan kənd və qəsəbəsini, o cümlədən Rusiya-Gürcüstan sərhədi yaxınlığında yerləşən “Ölülər şəhəri” kimi tanınan Tsoy-Pedeni sərhəd zonasından çıxarıb. Nəzarətdən keçmədən və “FSB”nin icazəsi olmadan bu əraziyə piyada və nəqliyyat vasitəsi ilə daxil olmaq mümkün olub.
Əsas xəbərlər
FSB-nin bu il avqustun 28-dən qüvvəyə minmiş “Çeçenistan Respublikası ərazisində sərhəd zonasının sərhədləri haqqında” fərmanına əsasən, yaşayış məntəqələri - Xaçaroy, Hildeharoy, Beçik, Arqun çayı boyunca yol , Tonqaxoy, Qazexoy, Basxoy, Meşexi, Saxan, Terti xarabalıqları, Tsoy-Pede nekropolu, həmçinin İtum-Kali rayonunun Veduçi kəndi sərhəd zonasından çıxarıldı. “FSB”də izah edildiyi kimi, sərhəd zonasının sərhədlərində dəyişikliklər Çeçenistan hökumətinin müraciəti nəzərə alınaraq “regionda əlverişli şərait yaratmaq və turizm fəaliyyətini inkişaf etdirmək məqsədilə” edilib.
Çeçenistan hakimiyyəti Gürcüstanla birləşdirən, hazırkı layihəyə görə, İtum-Kalidən keçən avtomobil yolunun tikintisi məsələsini fəal şəkildə müzakirə edir. 26 iyul 2022-ci ildə bu bölgəyə səfər etdikdən sonra Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov kədərlə qeyd etdi ki, Şatiliyə qədər yol getmir.
“Malxisti vadisinin yuxarı hissəsində Şimali Qafqazın ən böyük türbələrindən biri - XIV-XVI əsrlərə aid olan Tsoy-Pede (“Ölülər şəhəri”) yerləşir.
Gözəl və füsunkar Arqun vadisinin yuxarı hissəsindən İtum-Kali-Şatili vasitəsilə az qala Rusiya-Gürcüstan sərhəddinə qədər keçdik. Təəssüf ki, oradan Gürcü kəndinə gedən yolun hissəsi tamamlanmayıb. Ümid edirik ki, gələcəkdə Gürcüstan tərəfi ilə bu məsələdə qarşılıqlı anlaşma əldə olunacaq və Çeçenistan istiqamətində Rusiya-Gürcüstan yolu tikilib açılacaq.
İtum-Kali rayonu böyük turizm potensialına malikdir, onun inkişafı zəruridir”, - Kadırov Telegram-da yazıb.
Tsoy-Pedəyə çatmaq üçün Çeçenistan sakinləri də bir neçə yerdə xüsusi sərhəd nəzarətindən keçməli olublar.
2022-ci il martın 15-də Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nikolay Patruşevin iştirak etdiyi Qroznıda keçirilən görüşdə Çeçenistan hökumətinin sədri Müslüm Xuçiyev Gürcüstanı birləşdirən avtomobil yolunun tikintisinin zəruriliyindən danışıb. Xuçiyev qeyd edib ki, 41,2 kilometr uzunluğunda İtum-Kali – “Arqun” sərhəd postu - Gürcüstan sərhədi “Rusiya Federasiyası üçün böyük strateji əhəmiyyətə malikdir” və Yuxarı Larsa alternativ ola bilər. Xurçiyev bu məsələ ilə maraqlanmaq üçün Patruşevə müraciət etdi.
1997-ci ildə Çeçenistan hökuməti İtum-Kalidən Şatiliyə gedən yolu kəsməyə başladı. İki ildən sonra Şatili yaxınlığındakı köhnədən kənd olan Anatoraya yol gətirildi. 1999-cu ildə Gürcüstan hakimiyyətinin tələbi ilə işlər dayandırıldı. Elə həmin il, ikinci Rus-Çeçen müharibəsi başlayandan sonra Çeçenistandan Gürcüstana daxil olan 8 min qaçqının demək olar ki, yarısı bu yeni yoldan istifadə edirdi.
Gürcüstanın Regional İnkişaf və İnfrastruktur Nazirliyi bildirir ki, Gürcüstan Çeçenistanla birləşdirən heç bir yolun tikintisini heç vaxt nəzərdən keçirməyib və nəzərdən keçirməyəcək.
