Խորհրդարանական ընտրություններում ընտրական շեմը հաղթահարած չորս ընդդիմադիր կուսակցությունները նամակով դիմել են ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ջոզեֆ Բորելին և ԵՄ անդամ երկրների արտաքին գործերի նախարարներին։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Ես կտրականապես դեմ էի առանց վիզայի ռեժիմի կասեցմանը, բայց փոխեցի իմ դիրքորոշումը․ Ռոթ
- 2 Մառնեուլիի սակրեբուլոյի փոխնախագահը մի քանի քվեաթերթիկ է լցրել արկղի մեջ, ընտրատեղամասը փակվել է
- 3 ԿԸՀ-ի նախնական արդյունքներով՝ ընտրություններում 53%-ով առաջատարը «Վրացական երազանքն» է
- 4 Ես միակն էի, ով Իվանիշվիլիին ասում էր, որ խելագարություն է անում, հիմա նա ոչ ոք չունի. Գախարիա
- 5 «Ֆորմուլայի» և «Մթավարիի» էքզիթ փոլերով ընտրություններում հաղթում է ընդդիմությունը, ըստ «Իմեդիի»՝ «Երազանքը»
- 6 ԿԸՀ-ի դիմումի հիման վրա կառավարությունը հոկտեմբերի 25-ը հայտարարել է ոչ աշխատանքային օր
Այսօր՝ նոյեմբերի 18-ին, Բրյուսելում տեղի է ունենում Արտաքին գործերի խորհրդի նիստ, որտեղ կքննարկվի Վրաստանում ստեղծված իրավիճակը՝ հոկտեմբերի 26-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների լույսի ներքո։ Այս նկատառումով ընդդիմադիր կուսակցությունները կիսում են իրենց տեսակետները եվրոպացի առաջնորդների հետ։ Նամակում նրանք նշում են, որ «նախնական արդյունքների և անկախ վերլուծությունների հիման վրա» չորս կուսակցությունները կստանային ձայների ընդհանուր 52%-ը, «եթե ընտրությունները լինեին ազատ և արդար»։
«Հոկտեմբերի 26-ի ընտրությունները անհաղթահարելի խոչընդոտ ստեղծեցին մեր եվրոպական ապագայի համար, որն ուղղակիորեն հակասում է ԵՄ անդամակցության Կոպենհագենի չափանիշներին և Վրաստանի թեկնածուի կարգավիճակի պահանջներում ուրվագծված հիմնարար սկզբունքներին։ ...
Այս ընտրությունները պարզապես տեղական իշխանության պայքար չէին։ Այն կրկնում էր ռուսական մարտավարությունը՝ Վրաստանի դեմոկրատական կամքի խախտումը։ Այս մարտավարությունը նման է նրան, ինչ նկատվել է Բելառուսի (2020) և Ռուսաստանի վերջին ընտրություններում»,- ասված է նամակում։
Ընդդիմադիր կուսակցությունները նշում են, որ կեղծված ընտրությունները չեն կարող արժանանալ Եվրամիության հավանության կնիքին, քանի որ «դա Վրաստանում ընտրությունները երկար տարիներ անտեղի կդարձնի»։
«Վրաստանը լինելու է հերթական ընտրական անձնիշխանություն, որտեղ ընտրությունները չեն կարող փոխել առկա քաղաքական ստատուս քվոն։
Կան մի քանի անհապաղ քայլեր, որոնք ԵՄ-ն կարող է ձեռնարկել՝ ճնշելու ռուսական ոճի օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլիի գլխավորած կառավարությանը, եթե կառավարությունը հրաժարվի անկախ հետաքննություն ապահովել այս ընտրությունների վերաբերյալ.
- ԵՄ-ի նախաձեռնած գնահատման/փաստահավաք առաքելության մեկնարկ՝ 2024 թվականի ընտրություններին արտաքին և ներքին միջամտությունը գնահատելու համար առաջիկա 30 օրվա ընթացքում: Նախաձեռնել 2024 թվականի ընտրությունների համապարփակ միջազգային գնահատում ԵՄ Հետընտրական առաքելության (EFM) միջոցով, որը կաշխատի ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի հետ համակարգելով. իրականացնել ընտրակեղծիքների համապարփակ հետաքննություն, գնահատել ընտրական ինստիտուտների ազնվությունը։
- Կոչ անել Վրաստանի կառավարությանը չգումարել հոկտեմբերի 26-ին ընտրված խորհրդարանի նիստը մինչև միջազգային գնահատականը։ Հստակ հայտարարել, որ այս խորհրդարանը լեգիտիմություն չի ունենա, եթե այն հրավիրվի, երբ ընտրությունները միջազգային հանրության կողմից չճանաչվեն ազատ և արդար։ Սա համապատասխանում է խորհրդարանի լեգիտիմության մասին Վրաստանի Սահմանադրության 38-րդ հոդվածին։
- Հստակ հայտարարություն, որ Վրաստանի՝ Եվրամիությանը միանալու գործընթացը դադարեցվել է՝ կառավարության կողմից խորհրդարանական ընտրությունների անցկացման պատճառով.
- ԵՄ մակարդակով առկա բոլոր պաշտոնական հաղորդակցությունների դադարեցում գործող կառավարության հետ, ներառյալ.
- ԵՄ-Վրաստան Ասոցացման խորհրդի նիստերի չեղարկում;
- Բարձր մակարդակի քաղաքական երկխոսության կասեցում,
- Տեխնիկական համագործակցության մեխանիզմների կասեցում,
Քանի դեռ չեն համաձայնել միջազգային մակարդակով հետաքննել գործընթացը։
- Կառավարությանը ֆինանսական օգնության (տարեկան մոտ 120 մլն եվրո) կասեցում, քանի դեռ հետաքննության արդյունքները հայտնի չեն դարձել»,- գրել են ընդդիմադիր կուսակցությունները նամակում։
Կուսակցություններն առաջարկում են օգնության միջոցներ ուղղել վրացական հասարակական կազմակերպություններին և անկախ ԶԼՄ-ներին, ստեղծել քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին ուղղակի աջակցության մեխանիզմներ, ճնշումների տակ գտնվող անկախ լրատվամիջոցների համար արտակարգ հիմնադրամ ստեղծել, ինչպես նաև ստեղծել աջակցության ծրագրեր՝ ուղղված ժողովրդավարական դիմակայունությանն ու ընտրական ազնվության խթանմանը:
«Մեր վերջնական պահանջը միանշանակ է՝ 2025 թվականին նոր ընտրություններ անցկացվեն բարելավված ընտրական միջավայրում՝ քաղաքականապես հավասարակշռված ընտրական վարչարարությամբ և քաղաքականապես չեզոք պետական ինստիտուտներով։
Սակայն, որպես ԵՄ հնարավոր անհապաղ արձագանք, որպես միջանկյալ քայլ դեպի այս նպատակը, մենք կարծում ենք, որ ընտրությունների միջազգային գնահատման հստակ պահանջը և ԵՄ-ի հետ կապված բոլոր միջկառավարական հարաբերությունների կասեցումը ողջամիտ միջոց կլինի Վրաստանի ժողովրդավարական ապագային աջակցելու համար։
«Վրացական ժողովրդավարական քաղաքական կուսակցությունները, քաղաքացիական հասարակությունը, ազատ մամուլը և վրաց ժողովուրդը սպասում են ձեր աջակցությանը, քանի որ մեր ժողովուրդը փորձում է փրկել իր ժողովրդավարությունը»,- ասված է նամակում։
Փաստաթուղթը ստորագրել են «Հանուն փոփոխությունների կոալիցիայի» առաջնորդ Նիկա Գվարամիան, «Միասնություն-Ազգային շարժման» նախագահ Թինա Բոկուչավան, «Ուժեղ Վրաստանի» առաջնորդ Մամուկա Խազարաձեն և «Գախարիան հանուն Վրաստանի» գործադիր քարտուղար Բերդիա Սիճինավան։
