«Ի՞նչ ռուսական օրենքի ժամանակն է, մենք չենք ուզում ողջ-ողջ թաղվել». բողոք Ճիաթուրայում

«Մենք ոչ մի արձագանք չենք ստացել, ոչ ոք մեզ վրա ուշադրություն չի դարձնում։

Մենք պայքարում ենք մեր ապրուստի համար, որ ամեն ինչ մեր վրա չփլվի։ Սարսափելի աղետ է սպասվում։ Մեզ սպառնում են ձերբակալել, եթե չդադարեցնենք ակցիաները։

Չեն կարող մեզ վախեցնել, մենք պաշտպանում ենք մեր տները։ Մեզ կզոհաբերենք այս գործի համար»,- Ճիաթուրայում, չնայած երեք շաբաթ շարունակվող ակցիաներին, Կորոխնալի հանքավայրի մոտ վրան տեղադրելուն և ձեռնարկությունը կաթվածահար անելուն, Շուքրութի գյուղի բնակիչները չեն արժանացել տեղական և կենտրոնական իշխանությունների, հանրային պաշտպանի կամ ազգային լրատվամիջոցների ուշադրությանը։

Շուքրութիում Ասմաթ Նեփարիձեի ընտանիքի միակ բնակելի տունն ուղղակիորեն նայում է հարևան Իթխվիսի գյուղի Մեգրելիշվիլիների և Մախաթաձեների տարածքին, որտեղ հողը 2 տարի առաջ փլվել էր և տները ծածկել։

«Մինչ այս ես Իթխվիսիին էի նայում։ Ես նյարդայնանում էի՝ վախենալով, որ մենք նույնպես չենք կարող խուսափել այս վտանգից։ Շուքրութիի տակ էլ կա հանք։ Մանգան հանեցին մինչև վերջ, մնացինք դատարկության վրա։ Չորս ամիս առաջ մեր տան դիմաց արդեն հողը փլվել էր։ Գիշերը հերթափոխով ենք քնում»։

Հսկայական ճեղքը գտնվում է Նեփարիձեների տնից ընդամենը 30-40 մետր հեռավորության վրա և ձգվում է ամբողջ գյուղի երկայնքով՝ մոտ 2 կիլոմետր: Հողն արդեն մեկ-երկու մետր բարձրության վրա ճաքճքել է, իսկ փոսերի խորությունը անտեսանելի է։

Մանգանի ստորգետնյա արդյունահանման պատճառով Շուքրութիում նախորդ տարիներին տները վնասվել և նույնիսկ քանդվել, թեև նախկինում գյուղում նման մեծ վտանգ չի եղել։ Մանանա Կուպատաձեն, ով 2021 թվականին Շուքրութիի բնակիչների ամենաաղմկահարույց և երկարատև բողոքի ակցիայի ակտիվ մասնակիցներից է, հիշում է, թե ինչպես «Ջորջիան Մանգանեզը» իրեն խոստացավ, որ իր տունը չի քանդվի։ Հենց այս ընկերությունը Ճիաթուրայի շրջանում մանգանի արդյունահանման համար լիցենզիա ունի մինչև 2047 թվականը։

«Մարդիկ գյուղատնտեսությամբ են ապրում, իսկ մարգագետին այլևս չկա։ Հարևանի կովն ընկել է խորշը։ Քանդվել է նաև դեպի հողամասեր տանող ճանապարհը։ Ամեն ինչ կփլվի։ Ասում են գյուղին կօգնենք, բայց նրանք մեզ չեն օգնում, նրանք մեզ ոչնչացնում են, մեզ ստիպում են հեռանալ այստեղից և փախստական ​​դառնալ»,- Մանանա Կուպատաձեի երկհարկանի տունը՝ ֆերմայի հողամասի հետ միասին «Ջորջիան Մանգանեզը» գնահատել է 87 հազար լարիով։ Տուժողը հրաժարվել է ընդունել այս գումարը․ «Այսօր 87 հազար լարիով տուն կկառուցե՞մ։ Դրա համար չհամաձայնեցի, մի թեթրի չեմ վերցրել։ Ես ու ամուսինս այն կառուցել ենք 1990-ականներին։ Կիսասոված մնացինք, կառուցեցինք ու դեռ չենք վերջացրել։ Եվ հիմա իմ այս տանջանքը պետք է ոչնչացնի «Ջորջիան Մանգանեզը»։

Ընկերությունը չի կատարել Շուքրութիի բնակիչների հետ 2021 թվականին կնքված պայմանագիրը։ Սպառնալիքների և անարդարության առջև մնացած տուժածներին այժմ առաջարկում են պայմանագիր կնքել ենթակապալառու «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ի հետ.

• Պատասխանատվությունը կրում է «Մաղրոելին», իսկ շուքրուտցիները «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ից պահանջ չեն ունենա։
• Նոր պայմանագիր կնքելու դեպքում տուժողները պարտավորվում են ընկերությանը փոխանցել Ճիաթուրայում գտնվող իրենց սեփականությունում գտնվող շենքը քանդելու իրավունքը՝ պայմանագրի ստորագրման պահից մինչև գումարի վճարումը, իսկ փոխհատուցում կստանան 12 ամիս հետո, և միայն այն դեպքում, եթե ընկերությունը այս ընթացքում Շուքրութիում որևէ պատճառով չդադարեցնի իր գործունեությունը:
• Մաղարոելի» ՍՊԸ-ն իրավունք է վերապահում նշված պարտավորությունը փոխանցել առանց տուժողի համաձայնության ցանկացած անձի, ով կարող է որևէ սեփականություն չունենալ։

«Ջորջիան Մանգանեզը» ոստիկանությունում բողոք է ներկայացրել ակցիայի մասնակիցների դեմ։ Ընկերությունը նրանց մեղադրում է օրենքի խախտմամբ աշխատանքային գործընթացը ձգձգելու մեջ։ Ընկերությունը հայտարարում է, որ Շուքրութիի հանքավայրի կենտրոնական օդափոխության համակարգը անջատելով՝ ակցիայի մասնակիցները վտանգ են ստեղծել աշխատակիցների առողջության համար։ Իրականում, օդափոխության համակարգը ընկերության աշխատակցի կողմից անջատվել է միայն այն բանից հետո, երբ բոլոր աշխատակիցները դուրս են եկել հանքից։ Չնայած դրան, ոստիկանությունն անմիջապես քրեական գործ է հարուցել։

«Ջորջիան Մանգանեզի» սեփականատերը (100% սեփականատեր) «Ջորջիան Ամերիքեն Էլոյզ» ընկերությունն է, որի վերահսկիչ փաթեթը պատկանում է ուկրաինացի միլիարդատեր Իգոր Կալոմոյսկուն, իսկ մոտ 4 տոկոսը պատկանում է վրացական բաժնետերերի խմբին` Գիորգի Կապանաձեին (նույն ինքը՝ «Ռիժա»):

Շրջակա միջավայրի պահպանության նախարարության խնդրանքով, քանի որ Ճիաթուրայում էկոլոգիական աղետին համարժեք իրավիճակ է ստեղծվել և շտապ շտկման կարիք ունի, «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ում արդեն 7-րդ տարին է նշանակվել պետական ​​հատուկ կառավարիչ։ Իրականում՝ էկոլոգիական իրավիճակը Ճիաթուրայում էականորեն վատթարացել է պետական ​​կառավարման հատուկ ռեժիմի պայմաններում։

Արդեն մի քանի ամիս է, ինչ «Ջորջիան Մանգանեզի» փաստացի կառավարումը վերականգնվել է ուկրաինացի օլիգարխի ներկայացուցիչների կողմից։