Ինչպես է իշխանությունը ճնշում «Բալդայի կիրճի պահապաններին»

Խախտման մասին արձանագրություն 2 տարի անց

2023 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Բնապահպանական վերահսկողության վարչությունը վարչական իրավախախտման արձանագրություն է տվել Բալդա գյուղի բնակիչ Նինո Սիլագավային, ով Բալդայի կիրճը պահպանելու համար ստեղծված խմբի ակտիվ անդամ է։ Սիլագավան մեղադրվում է ջրային օբյեկտի կամայական զավթման մեջ (Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 48-րդ հոդված):

Բալդայում բնակավայրն ու դաշտերը բաժանում է Աբաշա գետի ջուրը։ Գետի վրա կա միայն հետիոտնային կամուրջ, իսկ մյուս կողմում Բալդայի բնակիչները սննդի օբյեկտներ և ընտանեկան հյուրանոց ունեն։ Այնտեղ է նաև Կաղուի ջրվեժը։ Շատ զբոսաշրջիկներ այցելում են այս վայրը տարվա բոլոր ժամանակներին, հատկապես ամռանը: Գետի մյուս ափին Մարտվիլիի քաղաքապետի առաջին տեղակալ Ալեքսանդր Խուրցիլավան նույնպես ռեստորան ունի։ Բալդացիները պետք է ջրի միջով անցնեն վառելափայտ և խոտ տեղափոխելու համար: Այդ պատճառով քաղաքապետարանից բազմիցս խնդրել են կազմակերպել տրանսպորտային կամուրջ: Մերժումից հետո երկու տարի առաջ իրենց ուժերով գետի հունին բետոնե սալիկներ են գցել՝ ավտոմեքենայով, տրակտորով կամ եզներով ավելի հեշտ ու անվտանգ անցնելու համար։

Անցյալ տարի Մարտվիլի քաղաքապետարանը բետոնե ծածկով է կազմակերպել դեպի Կաղուի ջրվեժ հետիոտնային կամրջի մուտքի ճանապարհը։ Դրանից հետո փոխքաղաքապետ Ալեքսանդր Խուրցիլավան ճանապարհը միացրել է գետում դրված սալիկներին։

Այս ճանապարհից օգտվել են ոչ միայն բալդացիները, այլև Մարտվիլիի քաղաքապետի առաջին տեղակալը, անտառտնտեսության և բնապահպանական վերահսկողության վարչության աշխատակիցները, Մարտվիլիի բնության հուշարձանների տնօրինությունը, և երկու տարի ոչ ոք չի ասել, որ բալդացիները օրենք են խախտել։ 2022 թվականի դեկտեմբերի 27-ին Մարտվիլիի բնական հուշարձանների ադմինիստրացիայի տնօրեն Զազա Գագուան սոցիալական ցանցում հրապարակված գրառման մեջ նույնիսկ շնորհակալություն է հայտնել Մարտվիլիի քաղաքապետարանին՝ դեպի Կաղուի ջրվեժ նոր մուտքի ճանապարհ կառուցման համար։ Գրառմանը կցված է տեսանյութ, որում երևում է, որ Զազա Գագուան մեքենա է վարում գետի մեջ սալիկապատ ճանապարհով։

Գործի նյութերի համաձայն՝ Բնապահպանական վերահսկողության վարչությունը հոկտեմբերի 8-ին Աբաշա գետում սալիկներ դնելու փաստով վարույթ է սկսել, իսկ տուգանք նախատեսող արձանագրությունը կազմվել է միայն այն բանից հետո, երբ բալդացիները փակել են ճանապարհը և ներդրողին և նրա աշխատողներին թույլ չեն տվել մուտք գործել գյուղ։ Դրան նախորդել էր ակտիվիստներից մեկի՝ Թազո Ռուխաիայի ծեծը ներդրողի ներկայացուցիչների կողմից, ինչի պատճառով էլ ավելի շատ մարդիկ էին իրենց բողոքն արտահայտել։ Այդ օրը վրան է բացվել նաև Բալդայում, որտեղ տեղացիները մշտապես հերթապահել են, իսկ Բալդայի ձորում աշխատանքներն արդեն երեք ամիս է՝ դադարեցված են։

Մարտվիլիի դատարանը դեռ չի քննարկել Սիլագավայի դեմ կազմված առաջին արձանագրությունը։ Այդ ընթացքում բնապահպանական վերահսկողության վարչությունը արձանագրություն է գրել երկրորդ խախտման համար, որը նախատեսում է կրկնակի տուգանք՝ Սիլագավան պարտավորեցվել է գետի հունից հանել սալիկները։

Քաղաքացիական ակտիվություների կենտրոնի իրավաբան Վլադիմիր Քութաթելաձեն կարծում է, որ Նինո Սիլագավայի և նրա համագյուղացիների գործողություններում հանցագործություն չկա։

«Վիճարկվող նորմի՝ «ջրային օբյեկտի կամայական զավթում» բովանդակության իրավական սահմանման արդյունքում կարող ենք եզրակացնել, որ տվյալ նորմը կամայականորեն (առանց օրենքով սահմանված թույլտվության) արգելում է ջրային օբյեկտի կամ դրա մի մասի (գետ, լիճ, ջրամբար, ջրհոր և այլն) ) շենքերի ցանկապատում կամ սահմանափակում է այլ անձանց մուտքը։

Այս դեպքում բետոնե սալիկները տեղադրվել են գետի հատակին: Ջուրը հոսում է առանց սահմանափակումների, իսկ սալիկներն ազդեցություն չունեն։ Գետի նշված հատվածը հասանելի է բոլորին, և դրանից շահում է ողջ գյուղը։ Հասկանալի է, որ գետին որևէ կերպ տիրանալու փորձ չկա։ Սալիկները տեղադրվել են հունի մեջ միայն, որպեսզի քաղաքացիները կարողանան անվտանգ անցնել գետը»։

- Փաստաբանը կարծում է, որ դատարանը պետք է դադարեցնի Սիլագավայի նկատմամբ վարչական վարույթը։

Շրջակա միջավայրի պահպանության և գյուղատնտեսության նախարարությունից հետաքրքրվեցինք, թե ինչու է վարչական իրավախախտման արձանագրությունը կազմվել 2023 թվականի դեկտեմբերի 7-ին և ոչ նախկինում, երբ նախարարության տարբեր գերատեսչությունների, այդ թվում՝ Պահպանվող տարածքների ղեկավարները գիտեին բետոնի տեղադրման մասին և իրենք օգուտ են քաղել դրանից։ Ո՞րն էր ջրային օբյեկտի կամայական զավթումը: Գետում կա՞ արգելք, ջուրը կանգ է առել չի հուսո՞ւմ, կուտակվե՞լ է, ձկներին ինչ-որ վնաս հասցվե՞լ է, ինչ-որ մեկը գրավե՞լ է այն և խանգարում է ուրիշին։ Արդյո՞ք նախարարության այս գործողությունը թելադրված է «Բալդայի կիրճի պահապանների» դեմ գործողությամբ՝ նրանց ճնշելու նպատակով։ Նախարարությունը մեր ոչ մի հարցին չի պատասխանել և որևէ հրապարակային տեղեկատվություն չի տրամադրել։

«Հանուն Բալդայի կիրճի պահպանման» նախաձեռնող խմբի ակտիվիստ Ցոտնե Թվարաձեի խոսքով՝ իրեն և իր համախոհներին՝ մոտ տասը երիտասարդներին, դատի է տվել ներդրողի հետ կապ ունեցող մի կին, ով նրանց մեղադրում է իրեն հետապնդելու մեջ։ Հետապնդումը՝ ապօրինի հսկողությունը կամ անցանկալի կապի հաստատումը կամ այլ դիտավորյալ գործողություն, որը սիստեմատիկ կերպով կատարվում է և առաջացնում է մարդու հոգեկան տառապանք, որը ստիպում է մարդուն էապես փոխել իր ապրելակերպը, քրեական օրենսգրքով պատժվող հանցանք է։ Չնայած այն հանգամանքին, որ ակտիվիստներն ունեն հակառակ ապացույցներ, մեկ անգամ չէ, որ նրանք ոստիկանություն են հրավիրվել հարցաքննության։

«Աահաբեկման արշավի մի մասն օգոստոս-սեպտեմբերին Բալդայի ընտանեկան հյուրանոցների զանգվածային ստուգումն էր։ Ստուգվել են միայն այն հյուրանոցները, որոնց սեփականատերերը դեմ են Բալդայի կիրճում նախատեսված նախագծի իրականացմանը։

Օգոստոսի կեսերին, երբ ամենածանրաբեռնված սեզոնն է, օրը երկու անգամ Բնապահպանական վերահսկողության վարչության թիմեր էին ուղարկվում՝ բողոքելու, որ դուք կոյուղաջրեր եք լցնում գետը։ Կտեսնեին, որ խախտում չկա, նորից կգային այդ օրը երեկոյան կամ հաջորդ առավոտյան։ Լավ է մեկ-երկու անգամ, բայց պատկերացրեք, եթե ձեր բակում ամեն երկրորդ օրը մեքենաներ կանգնեն, ինչ-որ մեկը ձեզ ամեն օր ստուգի, դա անհարմարություն է և՛ ձեր, և՛ ձեր հանգստացողի համար»,- ըստ Ցոտնե Թվարաձեի՝ «ներդրողն ու պետությունը

մեկ նպատակ ունեն՝ հյուծել իրենց։ Եթե ​​ինչ-որ մեկին վախեցնում են, եթե մեզ համար խնդիր են ստեղծում, դա օրինակ կլինի մյուսների համար։ Մեզ ուզում են հոգնեցնել, կոտրել»:

Բալդայի մի շարք բնակիչներ մեզ հետ զրույցում հաստատեցին, որ զգուշացրել են դրամական օգնություն ստացող սոցիալապես անապահով ընտանիքներին և դպրոցի ուսուցիչներին չմասնակցել բողոքի ցույցերին։ Մի քանի ուսուցիչներ աշխատանքային ժամերից հետո միևնույն է հերթապահում են վրանում, սակայն նրանք հրաժարվեցին մեկնաբանություններից։

Իրավախախտումների մասին նախարարության խոստովանությունը

Հունվարի 15-ին Բալդայի կիրճում նախատեսվող ծրագրի կապակցությամբ Շրջակա միջավայրի պահպանության և գյուղատնտեսության նախարարությունում տեղի ունեցավ Պահպանվող տարածքների գործակալության գիտական ​​խորհրդատվական խորհրդի նիստ։ Նախկինում Բնության պահպանության կազմակերպությունը (Սաբուկո) հրապարակել էր գնահատական, որ օրենսդրության համաձայն, առանց կենսաբազմազանության հետազոտություն անցկացնելու, պահպանվող տարածքում որևէ գործունեություն չպետք է նախատեսվի, և նման հետազոտություն գոյություն չունի։ «Սաբուկոյի» տնօրեն Իրակլի Մաճարաշվիլիի խոսքով, նախարարության ներկայացուցիչները համաձայնել են իրենց գնահատականին և հանդիպմանը բացատրել են, որ իրենք կանցկացնեն այս ուսումնասիրությունը։

Հենց այս նիստից հետո ներդրողի ներկայացուցիչ Գիորգի Չինչալաձեն սոցիալական ցանցում գրել է. «Կայացել է համաձայնեցված հանդիպումը։ Նշված հանդիպմանը հրավիրված էին բոլոր շահագրգիռ կողմերը։

Այսպես շարունակվելու է, և մենք գործը հասցնելու ենք մինչև վերջ։

Հետազոտությանը մասնակցող մարդիկ նրանք են, ում Բալդայի կիրճի համար բողոքողները վստահում են և ապավինում իրենց առաջարկություններին: Առաջիկայում կտեսնեք փաստաթուղթը, որը սկզբունքային է նշված նախագծում»։

«Բալդայի կիրճի պահապանները» ենթադրում են, որ նախարարությունն ու ներդրողը նախապես գրված սցենար ունեն՝ «Ուսումնասիրությունների արդյունքում նրանք կեզրակացնեն, որ այս նախագծի իրականացումից ոչինչ չի տուժի»։ Հետազոտությունը ժամանակ կպահանջի, գուցե մի քանի ամիս: Նրանք այս հետազոտությամբ կփորձեն մեր պայքարի հիմքը քանդել։ Նախարարությունից հայտնում են, որ աշխատանքները կդադարեցվեն՝ մինչև հետազոտությունների իրականացումը։ Մարդիկ արդեն դադարեցրել են իրենց աշխատանքը։ Խնդրում ենք, որ նախ չեղարկեն այս նախագիծը, քանի որ օրենքի խախտմամբ որոշումներ են կայացրել, հետո ուսումնասիրություններ կատարեն։ Ներդրողն իր հասցրած աշխատանքով արդեն այնքան վնաս է հասցրել Բալդայի կիրճին, որ հետազոտություններն այլևս ամբողջական չեն լինի։ Մեր նպատակն է պահպանել բնության հուշարձանը իր հին տեսքով»,- ասում է Ցոտնե Թվարաձեն։

Բալդայի կիրճը 2013 թվականից ունի բնության հուշարձանի կարգավիճակ և զբաղեցնում է 8․4 հեկտար տարածք։ Կիրճի կարևորագույն հատվածը [24 130 քմ] պահպանվող տարածքների գործակալության կողմից 2022 թվականի նոյեմբերի 29-ին 40 տարի ժամկետով փոխանցվել է «Կանյոնի 350» ՍՊԸ-ին։ Աճուրդին մասնակցել է մեկ ընկերություն, որը գրանցվել է աճուրդի հայտարարությունից 3 օր անց։

Ընկերության բաժնետոմսերի 50%-ը պատկանում է Գիորգի և Մամուկա Մերկվիլաձեներին։ Գիորգի Մերկվիլաձեին է պատկանում նաև «Զիպին Կինչխա» ընկերությունը, որի համասեփականատերն է Ռուսաստանի և Վրաստանի երկքաղաքացի Իրենա Խարազովան։

Բալդայի կիրճին տիրացող ընկերության ռուսական կապերի ցանցը շատ ավելի լայն է։ Մամուկա Մերկվիլաձեն՝ ընկերության բաժնետոմսերի 35%-ի սեփականատերը, Ռուսաստանում վրացական սփյուռքի փոխնախագահն է։ 2021 թվականին նա մասնակցել է Մոսկվայում կայացած հանդիպմանը, որտեղ քննարկվել են Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև օդային հաղորդակցության վերականգնման և երկու երկրների միջև առանց վիզայի փոխադրումների հարցերը։

Նա նաև եղել է «Վրացական երկաթուղիների» դուստր «GR Logistics & Terminals» ընկերության տնօրենը, որն առանց աճուրդի պայմանագրի պայմաններով ռուսական ընկերությանը հանձնել է 800 վագոն։

Մամուկա Մերկվիլաձեի կինը՝ Թամար Դուդունիան, բժիշկ և երգչուհի է, որը կրթություն է ստացել Պուտինի վարչակազմի բյուջեով։ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն մրցանակ է հանձնել վոկալի մրցույթի հաղթող Դուդունիային։ Նա աշխատում է ռուսական շոու բիզնեսում, մտերիմ է ռուս քարոզիչների հետ։

Մարտվիլիի մունիցիպալիտետի քաղաքապետի հրամանով համաձայնեցված շինարարական նախագիծը ներառում է 407 մ երկարությամբ կախովի և հետիոտնային ճանապարհի, 16, 5 և 23,9 մ երկարությամբ կամուրջների, 260 մ երկարությամբ կախովի արահետի և 407 մ երկարությամբ ռոլլերի կառուցում։ Նախագիծը չեղարկելու համար դատարան են դիմել նաև տեղի բնակիչները: