Մոխևի գյուղի բնակիչները դեմ են ռուսական կապեր ունեցող ընկերության կողմից Կազբեգիում ՀԷԿ-ի շինարարությանը

«Կամարա ՀԷԿ»-ի դրվածքային հզորությունը կազմում է 16․62 ՄՎտ։ Նախագծի համաձայն՝ հիդրոէլեկտրակայանը տարեկան կարտադրի 77․21 ԳՎտ/ժ էլեկտրաէներգիա և կնպաստի էներգիայի աճող պահանջարկի բավարարմանը։ ՀԷԿ-ի կառուցմամբ հետաքրքրված է «Կամարա Էներջի» ՍՊԸ-ն։

Ընկերության տնօրեն Թամար Պապավան փորձում էր բնակիչներին համոզել, որ ՀԷԿ-ի կառուցումը զգալիորեն կբարելավի նրանց տնտեսական վիճակը և կբացի նոր աշխատատեղեր, սակայն սեպտեմբերի 18-19-ին տեղի բնակիչները խափանել են շրջանակային հաշվետվության բոլոր երեք հանրային քննարկումները՝ Գորիսցիխեում, Սիոնիում և Կազբեգիում։

Ընկերության տնօրեն. Մենք սպառում ենք 14 մլրդ կՎտ․ժ էլեկտրաէներգիա, որից 4-ը Էնգուրի ՀԷԿ-ից։ Այդպես չէ՞։ Ոչ ՀԷԿ-երինը՝ ճիշտ քաղաքականություն չէ։

Մոխևիի բնակիչ․ Ո՞վ է ասել՝ ոչ ՀԷԿ-երին:

Ընկերության տնօրեն․ Լավ, պայմանավորվեցինք, որ՝ այո ՀԷԿ-երին։

Մոխևիի բնակիչ․ Հարցը այդպես մի բարձրացրեք, մենք ոչ մի բանի հետ համաձայն չենք։

Ընկերության տնօրեն․ Իսկ Ջվարիի, Խաիշիի ու մնացած բնակիչները ինչ ասեն, ովքեր մեզ կերակրում են, Էնգուրի ունեն։

Մոխևիի բնակիչ․ Ո՞ւմ են կերակրում:

Ընկերության տնօրեն․ Մեզ բոլորիս։ Մեզ՝ նշանակում է Վրաստանին։

Մոխևիի բնակիչ․ Անհատներին կերակրում են՝ այո, մեզ ոչ ոք չի կերակրում։

Թերգի գետի ձախ կողմում՝ լեռան լանջերին ցրված գյուղերի ստորոտում, նախատեսվում է ճնշումային խողովակաշարի կառուցում, որը ջուր կմատակարարի ՀԷԿ-ի օբյեկտին Կանոբիից Գորիսցիխե։ Խողովակաշարը կանցկացվի ավելի քան 4 մետր խորությամբ, որոշ տեղերում՝ ավելի խորությամբ խրամուղիով։ Շինարարական միջանցքի լայնությունը կկազմի 10 մետր։ Ծրագրի հեղինակները հանգստացնում են բնակչությանը, որ շինարարության ընթացքում հորատումներ և պայթեցումներ չեն իրականացվելու, ժայռերը կջարդվեն հատուկ ջարդիչներով, իսկ հողը կփորվի էքսկավատորների և բուլդոզերների միջոցով։ Տեղացիները մտավախություն ունեն, որ լեռան ստորոտում՝ գյուղերից ներքև ծրագրված աշխատանքները սողանքային գործընթացներ կառաջացնեն ու կակտիվացնեն։ Հանդիպմանը նրանք վիճել են երկրաբան Արչիլ Մաղալաշվիլիի հետ, ով պատասխանատու է «Կամարա Էներջիի» կողմից պատվիրված նախագծի երկրաբանական մասի համար։

«Այսօրվա տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս կառուցել ցանկացած վայրում։ Եթե ​​կասկածներ ունեք իմ հետազոտության վերաբերյալ, ասեք»,- երկրաբանի այս խոսքերը և նրա 48 տարվա փորձի շեշտադրումը չստիպեցին Կազբեգիի բնակչուհի Նոնա Փիցխելաուրին չմտածել Շովիում տեղի ունեցած տարերային աղետի վերաբերյալ հարցնելու մասին։ Աղետի հետևանքով զոհվել է 33 մարդ, իսկ մեկ երեխա չի գտնվել։

Նոնա Փիցխելաուրի․ Ո՞վ է աշխատել Շովիի գենպլանի վրա:

Երկրաբան Արչիլ Մաղալաշվիլի․ Ես՝ մասամբ։

Նոնա Փիցխելաուրի․ Դուք ձեզ մեղավոր զգո՞ւմ եք:

Երկրաբան․ Ոչ:

Նոնա Փիցխելաուրի․ Ինչո՞ւ:

Երկրաբան․ Որովհետև ես ամեն ինչ գրել եմ։

Նոնա Փիցխելաուրի․ Եթե սա իմ մահվան պատճառը դառնա, դուք ձեզ կարդարացնեք, որ ամեն ինչ գրել էի՞ք:

Պարոն Արչիլ, եթե նորմալ իշխանություն ունենայինք, դուք ինձ հետ այստեղ նստած չէիք լինի, Շովիի դեպքերի համար նստած կլինեիք դատախազությունում»։

Արչիլ Մաղալաշվիլին Ռաճայի Շովի հանգստավայրի զարգացման կարգավորման պլանի երկրաբանական մասի հեղինակն է։ Օնիի քաղաքային խորհուրդը պլանը հաստատել է 2022 թվականի դեկտեմբերի 22-ին, և «Վրացական երազանքի» հետ կապված խմբերը ստացել են հյուրանոցային տիպի 18 մետրանոց բնակելի շենքեր կառուցելու իրավունք։ 7 ամիս անց՝ 2023 թվականի օգոստոսի 3-ին, հենց այս տարածքն ամբողջությամբ ծածկվեց Բուբա լեռից սկիզբ առած սելավով և ավերվեց ամեն ինչ։

«Կամարա ՀԷԿ»-ի խողովակաշարի տրամագիծը 3 մետր է, այն կտեղավորի Թերգի ջրի մեծ մասը։ Շրջանակային հաշվետվությունը հիմնված է 1981-1990 թվականների հիդրոլոգիական բոլորովին հնացած տվյալների վրա, և ջրի ծախսերը հաշվարկվում են դրանից: Պանկիսիում, Խևսուրեթիում, Խևիում և այլուր նորակառույց ՀԷԿ-երի ջրի քանակը հաշվարկվում է Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանի տվյալներով, ինչի պատճառով այս բոլոր հովիտները ամռանը մնում են առանց ջրի։

Մոխևիի բնակիչները վիճել են նաև տեղական իշխանության ներկայացուցիչների հետ և մեղադրել նրանց օֆշորային գոտում գրանցված ընկերության շահերը պաշտպանելու մեջ։ «Դուք գյուղերում տնետուն եք գնում ու մարդկանց խոստանում, որ անվճար լույս կունենան։ Ինչո՞ւ եք անում դա։ Ի՞նչ կապ ունի քաղաքապետարանը»,- Կազբեգիի քաղաքապետարանի ներկայացուցչին հարցրեց քաղաքացիական ակտիվիստ Շոթա Բուչուկուրին։

«Օֆշորում գրանցված ընկերությունները ուզու՞մ են օգտվել մեր բնական պաշարներից։ Ընկերության ներկայացուցիչն ինձ ասում է՝ խնդիր չկա, փողից հոտ չի գալիս։ Երբ ընտրված իշխանությունը դրա համար լոբբինգ է անում, ապա այս պահվածքին պետք է իր անունը տալ»,- «Լոմեկ» համայնքային կազմակերպության ղեկավար Աննա Գելաշվիլիին տեղացիները խնդրում էին բարձրաձայնել, թե ով է դավաճանում Մոխևիի բնակիչներին։

«Սահմանամերձ տարածք է, այս համատեքստում ինչպե՞ս է տեղավորվում։ Ո՞ւմ պետք է պատկանի սահմանամերձ տարածաշրջանի կրիտիկական ենթակառուցվածքները»,- Իլիա Կազալիկաշվիլին գիտի, որ Կազբեգիի նորակառույց Լարսի ՀԷԿ-ի և Դարիալի ՀԷԿ-ի խոշոր սեփականատերը Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացի Մևլուդ Բլիաձեն է։

 «Կամարա Էներջիի» ռուսական կապերը

«Կամարա Էներջի» ՍՊԸ-ն գրանցվել է 2014 թվականին։ Միաժամանակ, ընկերության տնօրեն Թամար Պապավան նաև «Դետանդեր Ջորջիա» ՍՊԸ-ի տնօրենն է, որի սեփականատերերն են էներգետիկայի նախկին նախարար Դավիթ Միրցխուլավան, Գիա Ադեիշվիլին և Ռուսաստանի և Վրաստանի երկքաղաքացի Ռևազ Էլիավան։ Թամար Պապավան զբաղեցրել է նաև «Նոտուս» ընկերության տնօրենի պաշտոնը, որի սեփականատերերն են Ռուսաստանի և Վրաստանի քաղաքացիներ Թեյմուրազ Արոնիան և Գիորգի Չուբինիշվիլին։

«Կամարա Էներջիի» 100 տոկոս սեփականատերը «Ջորջիան Ռենիուեբլ էներջիա» ՍՊԸ-ն է։ Այս ընկերության բաժնետոմսերը հավասարապես բաշխված են օֆշորներում, մասնավորապես՝ Սենթ Լյուսիայում տեղակայված «Գրինթրի Հոլդինգս» ՍՊԸ-ն և Վիրջինյան կղզիներում գրանցված «Կարլիսթոն Վենչուրսը»։ Ընկերության տնօրենն է Լևան Մատուան։ Նա նաև գլխավորում է «Բինգրին Ջորջիա» ՍՊԸ-ն, որի 100%-անոց բաժնետոմսերի սեփականատերն է Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորությունում գրանցված «Բինգրին Լիմիթեդ» բաժնետիրական ընկերությունը։ Այս ընկերության 75%-ը պատկանում է Գիորգի Կուխալեիշվիլիին, 25%-ը՝ Սուլխան Պապաշվիլիին։

Լևան Մատուան ​​նաև «Իսկապ Լիմիթեդ» ՍՊԸ-ի տնօրենն է, որի 60%-ը պատկանում է Սուլխան Պապաշվիլիին։ Նա Բիձինա Իվանիշվիլիի մորաքրոջ՝ Ուչա Մամացաշվիլիի ամենամոտ շրջապատի անդամն է և գործընկերը։

Ինչ վերաբերում է Գիորգի Կուխալեիշվիլին, նա 2020 թվականին Բրիտանիայում հիմնել է GWP WINES AND SPIRITS LIMITED ընկերությունը, որի մի մասը մի քանի ամսում փոխանցել է Ուչա Մամացաշվիլիին։ Այս ընկերության բաժնետոմսերը պատկանում են Վախթանգ Կարիչաշվիլին Ուչա Մամացաշվիլիի և Գիորգի Կուխալեիշվիլիի հետ միասին։ Նա նաև Վրաստանի և Ռուսաստանի երկքաղաքացի է, նրան է պատկանում է «Bolero & Company» ՍՊԸ-ի բաժնետոմսերի 100%-ին։ Ընկերությունը Վրաստանից Ռուսաստան գինի արտահանողների հնգյակում է։ Վախթանգ Կարիչաշվիլին Ուչա Մամացաշվիլիի հետ միասին ունի նաև «Մելիքիշշվիլի Ինն» ընկերությանը։ Ուչա Մամացաշվիլին նույնպես Վրաստանի և Ռուսաստանի քաղաքացի է։

Հեղինակ՝ Սալոմե Սիմոնիա