Գլխավոր դատախազությունը ձերբակալել է 8 անձի, 2 անձի նկատմամբ հետախուզում կհայտարարի՝ ՊՆ բրիգադի սերժանտ Ռոին Շավաձեին ապօրինի ազատությունից զրկելու, դիտավորյալ սպանության և պաշտոնեական լիազորությունները գերազանցելու մեղադրանքով։ Շավաձեն խոշտանգումների հետևանքով սպանվել է 2008 թվականի օգոստոսի 15-ին՝ ռուս-վրացական պատերազմից մի քանի օր անց։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Ես կտրականապես դեմ էի առանց վիզայի ռեժիմի կասեցմանը, բայց փոխեցի իմ դիրքորոշումը․ Ռոթ
- 2 Նախագահը չի ճանաչում ընտրությունների արդյունքները. հոկտեմբերի 28-ին Ռուսթավելիում հավաք է նախատեսվում
- 3 Գախարիայի կուսակցությունից հայտնել են, որ ԿԸՀ-ում առկա ընտրակեղծիքների ապացույցները վտանգի տակ են
- 4 Եվրահանձնաժողովի գնահատմամբ՝ Վրաստանը չի կատարել անցյալ տարվա հանձնարարականները
- 5 Բայդենի հայտարարությունից պարզ է դառնում, որ այս ընտրությունները չեն կարող լեգիտիմ ճանաչվել․ «Ուժեղ Վրաստան»
- 6 Եվրահանձնաժողովը խորհուրդ չի տալիս սկսել Վրաստանի անդամակցության շուրջ բանակցությունները
2005-2006 թվականներին Ռոին Շավաձեն կոալիցիոն ուժերի կազմում մասնակցել է Իրաքում խաղաղապահ առաքելությանը, որի ընթացքում օրինակելի ծառայության համար պարգևատրվել է մեդալով։ Վրաստանի զինված ուժերի միացյալ շտաբի պետի հրամանով 2007 թվականին նրան շնորհակալություն են հայտնել պարտականությունների հստակ կատարման համար։ 2008 թվականի օգոստոսին մասնակցել է ռազմական գործողություններին։
2020 թվականի նոյեմբերի 19-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը «Շավաձեն ընդդեմ Վրաստանի» գործով հայտնաբերել է Եվրոպական կոնվենցիայի 2-րդ հոդվածի, այն է՝ կյանքի իրավունքի խախտում։ Դատարանի գնահատմամբ՝ գործող իշխանության պնդումը, թե Շավաձեի մահը բռնության ժամանակ ուժի կիրառման հետևանք է, որը անհրաժեշտ էր նրա փախուստը կանխելու համար, չի համապատասխանում գործում առկա ապացույցներին։ Ստրասբուրգի դատարանը Վրաստանին պարտավորեցրել է արդյունավետ հետաքննություն անցկացնել, իսկ որոշման կատարումը և հետաքննության ընթացքը վերահսկել է Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեն։
Վերաքննության մանրամասները Գլխավոր դատախազությունը ներկայացրել է այսօր տարածած հաղորդագրության մեջ.
- Սահմանվել է, որ 2008 թվականի օգոստոսի 15-ին Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետության Սահմանադրական անվտանգության վարչության (ՍԱՎ) գլխավոր բաժնի պետին հանձնարարվել է հետաքննել Բաթումիում բնակվող Ռոին Շավաձեին, քանի որ տեղեկություններ են եղել, որ Շավաձեն օտարերկրյա երկրի «հատուկ ծառայությունների» հետ է համագործակցել։
- Հենց հաջորդ օրը՝ օգոստոսի 16-ին, Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետության սահմանադրական անվտանգության վարչության գլխավոր բաժնի պետը երկու աշխատակիցների հետ մեկնել է ՊՆ հինգերորդ հետևակային բրիգադի բազա, որտեղ Ռոին Շավաձեն ծառայում էր, և բրիգադի հրամանատարին խնդրել է տեսողականորեն ցույց տալ իրեն հեռվից: Տեսնելով Ռոին Շավաձեին՝ գլխավոր վարչության պետը մի քանի անգամ հայհոյել է նրան և սպառնացել օրինակով պատժել։
- Նույն օրը «ՍԱՎ» հատուկ նշանակության ստորաբաժանման աշխատակիցները գլխավոր դիվիզիոնի ղեկավարի գլխավորությամբ Բաթումիի Գամսախուրդիա և Մելաշվիլի փողոցների խաչմերուկում գտնվող սրճարանում հարձակվել են Ռոին Շավաձեի վրա և դաժան ծեծի ենթարկել նրան։
- Բռնության հետևանքով Ռոին Շավաձեն ստացել է կյանքին վտանգ սպառնացող ծանր վնասվածքներ, այդ թվում՝ ձախ ուսի և ազդրի կոտրվածք, կողոսկրերի բազմաթիվ կոտրվածքներ, ինչպես նաև բազմաթիվ վնասվածքներ՝ վերքերի և կապտուկների տեսքով։
- Հատուկ նշանակության ջոկատի անդամները հարձակման հետևանքով անգիտակից վիճակում գտնվող Ռոին Շավաձեին տեղավորել են մեքենաներից մեկի հետևի նստարանին և տարել դեպքի վայրից։
- Դեպքի ականատես են դարձել տասնյակ քաղաքացիներ, քանի որ դեպքը տեղի է ունեցել ցերեկային ժամերին՝ հասարակական հավաքի վայրում։
- Ֆիզիկական բախումից հետո հատուկ նշանակության ջոկատի անդամները գլխավոր բաժնի պետի գլխավորությամբ սպանության նպատակով Ռոին Շավաձեին տեղափոխել են Քոբուլեթի-Քաքութի ավտոճանապարհի ուղղությամբ։ Բաթումիից ելքի մոտ նրանց են միացել հատուկ նշանակության ջոկատի այլ անդամներ։
- Քոբուլեթիի և Գուրիայի սահմանին նշված անձինք կանգնեցրել են ավտոմեքենաները և ավտոմեքենայից վերցրել անօգնական վիճակում գտնվող Ռոին Շավաձեին, տեղավորել ճանապարհի եզրին, ծառի մոտ և ինքնաձիգից արձակված բազմաթիվ կրակոցներով սպանել։
- Դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացության համաձայն՝ Ռոին Շավաձեն մարմնին ունեցել է մոտ 40 հրազենային վնասվածք։
- Բացի հրազենային վնասվածքներից, մահացածը ունեցել է մարմնական վնասվածքներ, որոնք նա ստացել է մահից առաջ բռնության հետևանքով։ Դրանցից՝ ձախ բազուկի կոտրվածք, ձախ ազդրի կոտրվածք, վնասվածքներ քթի, աչքի խոռոչի և ճակատի հատվածում՝ կտրվածքների և կապտուկների տեսքով, ճաքեր կզակի և պարանոցի հատվածում, կողոսկրերի բազմաթիվ կոտրվածքներ, ձախ ձեռքի 2-րդ և 3-րդ մատի ֆալանգների կոտրվածք։
- Ռոին Շավաձեի մարմինն ուներ կլոր ձևի ջերմային վնասվածքներ, որոնք պետք է առաջացած լինեն մարմնի վրա վառված ծխախոտի ազդեցությամբ։ Եղել են նաև կլորաձև ջերմային վնասվածքների հետքեր, որոնք կարող են առաջանալ հրազենի փողի մարմնի վրա ազդելու հետևանքով։
Դատախազության տվյալներով՝ Ռոին Շավաձեի ապօրինի ձերբակալության և սպանության փաստը քողարկելու նպատակով քրեական հետախուզության գլխավոր վարչության աշխատակիցները կեղծ վարկած են մշակել.
- Սահմանադրական անվտանգության վարչությունում կազմվել է կեղծ ձերբակալության և անձնական խուզարկության արձանագրություն, որտեղ նշվում է, որ իբր Ռոին Շավաձեի ձերբակալության ժամանակ հայտնաբերվել է իրականությանը չհամապատասխանող թմրամիջոց, և ըստ էության՝ թմրամիջոց։
- Նույն վարկածի համաձայն՝ թմրամիջոցների հանցագործության համար ձերբակալվածի դատաքննությունը պետք է տեղի ունենար Թբիլիսի քաղաքում։ Ճանապարհորդության ընթացքում Ռոին Շավաձեն իբր բնական կարիքը բավարարելու համար խնդրել է կանգնեցնել մեքենան, որից հետո նրան հաջողվել է զենք վերցնել հատուկ նշանակության ջոկատի անդամից, կրակել նրանց ուղղությամբ և փախել, ինչի հիման վրա նա պատասխան կրակ է արձակվել։
- Կեղծ վարկածը պաշտպանելու համար հատուկ նշանակության ջոկատի անդամները դեպքի վայրում այնպիսի իրավիճակ են ստեղծել, որ Ռոին Շավաձեի դիտավորյալ սպանությունը նմանվելու է մեղավորի օրինական սպանությանը՝ անհրաժեշտ հակահարվածի պայմաններում։
- Մասնավորապես, նրանք «Մակարով» տեսակի ատրճանակից մի քանի անգամ կրակել են սեփական մեքենայի ուղղությամբ, իսկ ավելի ուշ նշված ատրճանակը տեղադրվել է Ռոին Շավաձեի դիակի մոտ։ Դրանից հետո հատուկ ջոկատայինները կեղծ ցուցմունքներ են տվել հետաքննությանը՝ շինծու վարկածը պաշտպանելու համար։
Դատախազության կողմից անցկացված վերաքննությամբ հաստատվել է, որ ձերբակալվածին չի հաջողվել տանել նշված երթուղով դեպի Թբիլիսի, քանի որ 2008 թվականի օգոստոսի 16-ին ռուս-վրացական պատերազմի պատճառով մայրուղին փակվել է։ Ըստ նույն վարկածի՝ թմրամիջոցների հանցագործության համար ձերբակալությունը պետք է բեմադրվեր Թբիլիսիում, որի համար իրավական հիմք չի եղել, և իբր դրանք տեղափոխվել են Սահմանադրական անվտանգության վարչության պետի անձնական հրահանգով, ինչը վկայում է, որ Ռոին Շավաձեին կալանավայրից Թբիլիսի տեղափոխելու նպատակը չի եղել։
Գործով անցկացված դատաբժշկական փորձաքննությունը հաստատել է, որ ծեծի հետևանքով ստացած ծանր վնասվածքների, մասնավորապես ձախ ուսի և ազդրի կոտրվածքի պատճառով Ռոին Շավաձեի համար անհնարին կլիներ ֆիզիկական դիմադրություն ցույց տալ հատուկ խմբի անդամներին։
Այսպիսով, կեղծ վարկածը, թե իբր Ռոին Շավաձեի լիկվիդացումն իրականացվել է նրա փախուստը կանխելու համար, անվրեպ անվավեր է ճանաչվել։ Նաև պարզվել է, որ Ռոին Շավաձեի՝ այլ երկրի «հատուկ ծառայությունների» հետ հնարավոր համագործակցության վերաբերյալ որևէ հետաքննություն չի սկսվել ո՛չ այն ժամանակ, ո՛չ էլ հետագա ժամանակահատվածում, և Ռոին Շավաձեի նկատմամբ քրեական գործ է հարուցվել միայն թմրամիջոցների հանցագործության համար՝ 260-րդ հոդվածով։ Այս կասկածը չի հաստատվել ընթացիկ հետաքննության շրջանակներում։
Դատախազությունը ամբաստանյալների նկատմամբ սկսել է քրեական հետապնդում անօգնական անձին կանխամտածված սպանության, դիտավորությամբ ապօրինի կալանավորման, պաշտոնեական լիազորությունները գերազանցելու հոդվածներով։ Դատախազությունը պահանջում է բոլոր մեղադրյալների նկատմամբ որպես խափանման միջոց կիրառել կալանավորումը։
