Սահմանադրական դատարանը վարույթ է ընդունել «Ֆորմուլա» հեռուստաընկերության լրագրողներ Գիորգի Կիկաբիձեի և Գենադի Քվաչախիայի հայցը, որով նրանք վիճարկում են խորհրդարանում ԶԼՄ-ների սահմանափակման կանոնի սահմանադրականությունը։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 «Վրաստանը Ջորջիան չէ». ինչ են ասում Մոսկվայից Թբիլիսիում շարունակվող բողոքի ակցիաների մասին
- 2 Կառավարությունը մայիսի 7-ը, 8-ը և 10-ը հայտարարել է ոչ աշխատանքային օրեր
- 3 Ստանո՞ւմ ես ֆինանսավորման ավելի քան 20%-ը դրսից, հայտարարագրի՛ր․ Լավրովը՝ «Երազանքի» ռուսական օրենքի մասին
- 4 Գերմանիան Վրաստանի կառավարությանը կոչ է արել չխոչընդոտել երկրի ուղին դեպի եվրոպական ապագա
- 5 «Բոլորը մեկ մարդու նման Ռուսթավելի»․ հանրային ծառայողների մոբիլիզացիան «Երազանքի» հակաակցիայի համար
- 6 Սա բռնություն է սահմանադրության նկատմամբ, Իվանիշվիլիի ելույթը սադրիչ էր. Նախագահը՝ դեսպաններին
Գործը վերաբերում է խորհրդարանի նախագահի 2023 թվականի փետրվարի 6-ի հրամանին, որով սահմանվել է խորհրդարանում զանգվածային լրատվության միջոցների ներկայացուցիչների հավատարմագրման նոր կարգը։ Նշված կարգի համաձայն՝ լրագրողը պարտավոր է դադարեցնել հարցազրույցը պատգամավորի, գրասենյակի աշխատակցի կամ խորհրդարան այցելած անձի կողմից հարցազրույցը ձայնագրելուց հրաժարվելու դեպքում։ Պահանջին չենթարկվելու դեպքում հրամանը նախատեսում է լրագրողի հավատարմագրումը կասեցնելու հնարավորություն։
2023 թվականի մայիսի 11-ին «Ֆորմուլա»-ի լրագրողներ Գիորգի Կիկաբիձեի և Գենադի Քվաչախիայի հավատարմագրումը կասեցվել է այս կանոնի հիման վրա։ Լրագրողները փորձել են հարց ուղղել խորհրդարանի անդամներից մեկին՝ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից Վրաստանի համար առանց վիզայի ռեժիմի իրականացման վերաբերյալ դիրքորոշում հաստատելու համար։ Պատգամավորը հրաժարվել է մեկնաբանություն տալ և լրագրողներին կոչ արել դադարեցնել հարցազրույցը։ Ռեպորտաժի հեռարձակումից հետո խորհրդարանի աշխատակազմի ղեկավարի որոշմամբ «Ֆորմուլա»-ի երկու լրագրողներին էլ մեկ ամսով արգելել են աշխատել խորհրդարանի շենքում։
Վրաստանի դեմոկրատական նախաձեռնության (GDI) գնահատմամբ՝ խորհրդարանի նախագահի հրամանը հակասում է տեղեկատվություն ազատորեն ստանալու և տարածելու իրավունքին։ Մասնավորապես, կարգադրությունը խորհրդարանին հնարավորություն է տալիս չարաշահել իր լիազորությունները՝ սահմանափակելով լրագրողների հավատարմագրումը, որոնց հարցերը կարող են անհանգստություն պատճառել իշխող կուսակցությանը։ «Լրագրողները, վախենալով հավատարմագրման կասեցումից, կարող են խուսափել իշխող կուսակցությանը քննադատական հարցեր տալուց, ինչը թույլ չի տա հանրությանը տեղեկացված լինել երկրում առկա խնդիրների մասին»,- կարծում է GDI-ն, որի աջակցությամբ էլ պատրաստվել է սահմանադրական հայցը։
Բացի Գիորգի Կիկաբիձեից և Գենադի Քվաչախիայից, այս կանոնից ելնելով, 2023 թվականին խորհրդարանը կասեցրել է մի շարք լրագրողների հավատարմագրումը, որոնց հարցերին «Վրացական երազանքի» պատգամավորները չէին ցանկանում լսել և պատասխանել։
Սահմանադրական դատարանը վարույթ է ընդունել GDI-ի պատրաստած հերթական հայցը։ Խորհրդարանի նախագահի 2023 թվականի սեպտեմբերի 4-ի հրամանով (Վրաստանի պառլամենտի պալատի անվտանգության մասին) խորհրդարանի այցելուներին արգելվել է ցուցադրել պաստառներ և տարածել տեղեկատվական նյութեր, ինչպես նաև տեղադրել կամ այլ կերպ տեղադրել ցույցի համար նախատեսված նյութեր, պաստառներ, մակագրություններ։ Նույն կարգադրությամբ արգելվել է առանց խորհրդարանի գրասենյակի թույլտվության շենք մտցնել ձայնային ուժեղացուցիչներ և ձայնային ազդանշանային սարքեր։ Արգելքների պատճառը խորհրդարանում անվտանգության կանոնների պահպանումն է նշվում։ GDI-ի գնահատմամբ՝ ընդունված կանոններն անհիմն կերպով սահմանափակում են խոսքի ազատությունը և խոչընդոտում քաղաքացիների ներգրավվածությանը խորհրդարանական գործունեությանը։
Խորհրդարանի նախագահը առաջին հրամանը արձակել է այսպես կոչված «Օտարերկրյա գործակալների մասին» ռուսական օրենքի ընդունումից մի քանի օր առաջ, իսկ երկրորդը՝ ցուցարարների ջանքերով ռուսական օրենքը տապալելուց հետո։