Parlament bu gün Seçki Məcəlləsinə dəyişikliklər edilməsi haqqında qanun layihəsinə üçüncü oxunuşda baxıb və Venesiya Komissiyasının tövsiyələrini nəzərə almadan 81 səslə təsdiqləyib.
Əsas xəbərlər
“Gürcü Arzusu”nun təşəbbüsü ilə həyata keçirilən dəyişikliklərlə müxalifətin kvotası ilə seçilən Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədr müavini vəzifəsi ləğv edilir.
Bundan başqa, MSK sədrinin vəzifəsi və “peşəkar üzvlər”in seçilməsi qaydası və kvorum - onların seçilməsi prosesində 3/5 səs (90 deputat) olan kvorum tətbiq edilir. Daha dəqiq desək, dəyişikliklər MSK sədrinin və üzvlərinin seçilməsinin 3 mərhələdən ibarət prosesini nəzərdə tutur. İlk səsvermədə 90 səs tələb olunacaq. 90 səs təmin edilə bilməsə, 76 səslə seçiləcəklər. Namizədlər iki dəfə 76 səslə dəstək ala biləcəklər, bundan sonra 76 səslə seçilən namizəd 5 il müddətinə səlahiyyətlərini icra edəcək. Parlamentdə 76 lehinə səs toplana bilmədikdə və parlament hər hansı səsvermə nəticəsində namizədləri seçə bilmədikdə, məsələ həll edilməsi üçün prezidentə verilir. Xüsusilə, iştirakçıların siyahısı və sənədlər səsvermədən bir həftə sonra prezidentə göndəriləcək. Prezidentə həmin siyahı və sənədləri aldıqdan sonra bir həftə müddətində siyahıya daxil edilmiş şəxslər arasından namizədləri 5 il müddətinə təyin etmək səlahiyyəti verilir.
Seçki qanunvericiliyinə və Parlamentin reqlamentinə edilən dəyişikliklər qüvvədə qalır, buna əsasən parlamentin sədri prezident əvəzinə namizədlərin seçilməsi müsabiqəsini elan edəcək və parlamentə MSK sədrinin/MSK üzvlərinin namizədliyini parlament sədri təqdim edəcək.
Ötən il birinci oxunuşdan sonra seçki məcəlləsinə ediləcək dəyişikliklər Venesiya Komissiyasına göndərilib. “Gürcü Arzusu” komissiyanın qanun layihəsi ilə bağlı gəldiyi nəticəni “hüquqi arqumentlərdən” məhrum adlandırıb və son nəticədə bunu nəzərə almayıb.
Venesiya Komissiyasının tövsiyəsi qanun layihəsini MSK-nın bitərəf üzvlərinin və sədrin təyin edilməsi/seçilməsi ilə bağlı konsensus təmin edəcək şəkildə dəyişdirməkdən ibarət idi. Komissiyanın fikrincə, bu, ilkin olaraq parlamentdə 2/3 səs çoxluğunun (100 deputat) tələb olunması və istənilən halda ixtisaslı çoxluğun (90 deputat) tərəfdarı olan dalana qarşı mexanizmdən istifadə edilməsi və yalnız bundan sonra son çarə kimi dalanı qırmaq üçün sadə səs çoxluğundan istifadə edilməsi mümkün ola bilər.
Bundan əlavə, Venesiya Komissiyası qanun layihəsindən sədr müavininin müxalifət partiyasından seçilmiş MSK üzvləri arasından seçilməyəcəyi müddəasının çıxarılmasını tövsiyə edib.
Tövsiyələr arasında qeyri-partiyalı üzvlərin və MSK sədrinin namizədliyini irəli sürmək səlahiyyətinin parlamentin sədrindən Gürcüstan prezidentinə verilməsi də olub.
“MSK sədrinin “Lelo”nun yox, bütün müxalifətin kvotası olan müxalifətçi müavini postunun ləğvi həm Gürcüstanın müxalifət partiyaları, həm də avropalı tərəfdaşlar üçün qəbuledilməzdir. “Gürcü Arzusu” Avropa qurumlarının tövsiyələrini nəzərə almaq əvəzinə, Venesiya Komissiyasını tənqid etməklə məşğuldur. Bu, Avropa Birliyinin 9 qeyd-şərtini yerinə yetirməyi qeyri-mümkün edir və 2024-cü ildə keçiriləcək parlament seçkilərinə böyük zərbə vurur”, - MSK sədrinin müxalifətdən olan müavini, “Lelo”nun üzvü Qiorqi Sioridze bildirib.
Mövcud qanunvericiliyə əsasən, MSK sədrinin və üzvlərinin 5 il müddətinə seçilməsi üçün parlamentin tam tərkibinin 2/3-nin, yəni 100 deputatın dəstəyi tələb olunur. 2/3 səsdən az səslə seçilən MSK üzvünün səlahiyyət müddəti cəmi 6 aydır.
