Gürcüstanda qumar aludəliyi problemi ilə məşğul olan reabilitasiya mərkəzləri və müvafiq ixtisaslı kadr çatışmazlığı var. Hazırda cəmi 3 reabilitasiya mərkəzi fəaliyyət göstərir və hər üçü də Tbilisidədir - “İlk Gün” MMC, “Kamara” MMC və “Çıxış Yolu” MMC. Maraqlanan insanların, xüsusən də regionlarda sağalma xidmətlərinə çıxış problemi var, - bu barədə parlamentin Təhsil, Elm və Gənclərlə İş üzrə komitəsinin BMT-nin Uşaq Fondunun dəstəyi ilə hazırladığı hesabatda deyilir.
Əsas xəbərlər
Hesabatda qeyd olunur ki, qumar aludəçilərinin sağalması mürəkkəb məsələdir və müxtəlif xidmətlərin göstərilməsini, habelə qumar oyunlarına aludəçiliyi olanların ailə üzvləri (birgə asılı olan şəxslər) ilə işləməyi tələb edir.
“Sağalmaq istəyi halında müvafiq xidmətlərə çıxış problemi qumar aludəçisində nihilist əhval-ruhiyyə və ümidsizlik hissi yaradır ki, bu da qumar asılılığının mühakimə olduğu və heç bir həll yolu olmadığı barədə yanlış təsəvvürü gücləndirir. Bu da qumar aludəçilərinin sayının artmasına səbəb olur. Bu sahədə toplanmış peşəkar təcrübə göstərir ki, qumar oyunlarının mövcudluğuna əsaslı məhdudiyyətlərlə yanaşı, qumar aludəçilərinin sağalması üçün düzgün sistem və infrastruktura da malik olmaq lazımdır”, - deyə hesabatda qeyd olunur.
Ölkə miqyaında qumar oyunları aludəçilərinin sağalma xidmətlərinin məhdud coğrafi mövcudluğuna əlavə olaraq, əhəmiyyətli problem bu xidmətlərin yüksək qiymətidir. Xüsusilə, qumar aludəçisinin tam sağalma proqramı orta hesabla 6-7 ay davam edir və onun aylıq dəyəri 1000-2500 lari arasındadır.
Hesabata görə, hazırda ölkədə reabilitasiya mərkəzləri və qumar asılılığı problemi ilə məşğul olan fiziki şəxslər tərəfindən qumar oyunlarına aludə olan şəxslərin reabilitasiyası üçün istifadə olunan metodologiyaya nəzarət yoxdur. Qumar aludəçilərinin sağalmasına vahid dövlət yanaşması və ÜST təcrübəsinə əsaslanan təsdiq edilmiş təlimatlar yoxdur.
“Qeyd etmək lazımdır ki, bərpa prosesində iştirak edən ixtisassız kadrlar benefisiarlar üçün çətinliklər yarada bilər. Məsələn, ola bilər ki, xəstənin psixi vəziyyəti pisləşsin, özünü ümidsiz hiss etsin”, - deyə hesabatda bildirilir.
Çətinliklərə oyun aludəçilərinin və onların ailə üzvlərinin sağalma xidmətləri ilə bağlı məlumatlılıq səviyyəsinin aşağı olması, eləcə də bu xidmətlər haqqında məlumat tapmaqda çətinlik daxildir.
“Bu xəstəliyin diaqnozu və hüquqi şəxs L. Sakvarelidze adına Milli Xəstəliklərə Nəzarət və İctimai Sağlamlıq Mərkəzinə statistik məlumatların çatdırılması düzgün aparılmır. Məsələn, ambulator xidmət göstərən müəssisələrdə yeni xəstəlik hallarının elektron sistemində 2022-ci ildə F63.0 kodu ilə cəmi 9 hal qeydə alınıb. Bunun səbəbi, bir tərəfdən, ilkin tibbi yardım həkimlərinin qumar oyunları pozuntularının aşkarlanması və diaqnostikasında səriştəli olmaması, digər tərəfdən isə bu problemi olan xəstələrin əsasən, ixtisaslaşdırılmış statistik formaları doldurmaq öhdəliyi olmayan özəl praktika ilə məşğul olan mütəxəssislərə (psixoloqlara) müraciət etməsi ola bilər”, - deyə hesabatda bildirilir.
Sənəddə 2022-ci ildə qeyri komersiya təşkilatı “Qumar Oynama Tədqiqatları və Ludomaniyanın Qarşısının Alınması Mərkəzi” və “Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Fondu”nun sifarişi ilə yeniyetmələrin qumarda iştirakı ilə bağlı ümummilli araşdırmadan istifadə olunur.
Yeniyetmələrin 31%-nin qumar təcrübəsi var. Oyun təcrübəsi olan böyüklərin payı 22% təşkil edir.
Hesabatda yeniyetmə və gənclərin qumar oyunlarında iştirakının əsas səbəbləri müəyyən edilib: əlverişsiz sosial və maddi vəziyyəti yaxşılaşdırmaq istəyi, qumar oyunları ilə bağlı vətəndaş maarifləndirilməsi və maarifləndirmə səviyyəsinin aşağı olması, boş vaxtlarının çox olması, qumar oyunlarında iştirakı trend və populyar söhbət mövzusu kimi nəzərə alınması, oyun biznesi tərəfindən aqressiv marketinq kampaniyalarının aparılması, dövlət siyasəti və qanun icrası çatışmazlıqları.
