Վրաստանում մոլախաղերից կախվածության վրա աշխատող վերականգնողական կենտրոնների պակաս կա. զեկույց

Զեկույցում նշվում է, որ խաղամոլների ապաքինումը բարդ խնդիր է և պահանջում է տարատեսակ ծառայությունների մատուցում, ինչպես նաև աշխատանք խաղերից կախվածություն ունեցողի ընտանիքի անդամների (համակախվածների) հետ։

«Վերականգնվելու ցանկության դեպքում համապատասխան ծառայությունների հասանելիության խնդիրը նիհիլիստական ​​տրամադրություն և հուսահատության զգացում է առաջացնում մոլախաղից կախվածություն ունեցող անձի մոտ, ինչը ամրապնդում է այն թյուր կարծիքը, որ խաղամոլությունը դատավճիռ է և լուծում չկա։ Սա նպաստում է խաղամոլների թվի ավելացմանը։ Ոլորտում կուտակված մասնագիտական ​​փորձը ցույց է տալիս, որ մոլախաղերի հասանելիության ողջամիտ սահմանափակումների հետ մեկտեղ անհրաժեշտ է ունենալ համապատասխան համակարգ և ենթակառուցվածք՝ խաղամոլների ապաքինման համար»,- ասված է զեկույցում։

Ի լրումն ամբողջ երկրում մոլախաղերի վերականգնման ծառայությունների սահմանափակ աշխարհագրական հասանելիության, էական մարտահրավեր է այդ ծառայությունների բարձր արժեքը: Մասնավորապես, խաղամոլի լիարժեք վերականգնման ծրագիրը տևում է միջինը 6-7 ամիս, և դրա ամսական արժեքը կազմում է 1000-2500 լարի։

Զեկույցի համաձայն՝ ներկայում երկրում չի վերահսկվում վերականգնողական կենտրոնների և մոլախաղից կախվածության խնդրով աշխատող անհատների կողմից կիրառվող մեթոդաբանությունը՝ մոլախաղերից կախվածություն ունեցող անձանց վերականգնման համար։ Չկա միասնական պետական ​​մոտեցում մոլախաղից կախվածություն ունեցողների ապաքինման հարցում, և չկա հաստատված ուղեցույցներ՝ հիմնված ԱՀԿ-ի փորձի վրա:

«Հարկ է նշել, որ առողջացման գործընթացում ներգրավված որակավորում չունեցող անձնակազմը կարող է դժվարություններ ստեղծել շահառուների համար։ Օրինակ, հնարավոր է, որ հիվանդի հոգեկան վիճակը վատանա, և նա իրեն անհույս զգա»,- ասվում է զեկույցում։

Դժվարությունները ներառում են խաղամոլների և նրանց ընտանիքի անդամների տեղեկացվածության ցածր մակարդակը վերականգնման ծառայությունների վերաբերյալ, ինչպես նաև այդ ծառայությունների մասին տեղեկատվություն գտնելու դժվարությունը:

«Այս հիվանդության ախտորոշումը և ՀԻԻԱ Լ. Սակվարելիձեի անվան Հիվանդությունների վերահսկման և հանրային առողջության ազգային կենտրոն վիճակագրական տվյալների տրամադրում պատշաճ կերպով չի իրականացվում։ Օրինակ՝ ամբուլատոր ծառայություններ մատուցող հաստատություններում նոր դեպքերի էլեկտրոնային համակարգում 2022 թվականին F63.0 ծածկագրով գրանցվել է ընդամենը 9 դեպք։ Դրա պատճառը կարող է լինել մի կողմից այն, որ առաջնային օղակի բժիշկները կոմպետենտ չեն խաղերի հետ կապված խանգարումների հայտնաբերման և ախտորոշման հարցում, իսկ մյուս կողմից, որ այս խնդրով պացիենտները հիմնականում դիմում են մասնավոր պրակտիկայի մասնագետներին (հոգեբաններին), որոնք մասնագիտացված վիճակագրական ձևաթղթեր լրացնելու պարտավորություն չունեն»,- նշված է զեկույցում։

Փաստաթղթում օգտագործվում է 2022 թվականին մոլախաղերի դեռահասների մասնակցության վերաբերյալ համազգային հետազոտությունը, որը պատվիրվել է ՈԱԻԱ Մոլախաղերի հետազոտությունների և Լուդոմանիայի կանխարգելման կենտրոնի և ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի կողմից, ըստ որի՝

Դեռահասների 31%-ը մոլախաղերի հետ առնչության փորձ ունի։ Այսպես կոչված ձեռքի խաղերի փորձ ունեցող մեծահասակների մասնաբաժինը կազմում է 22%:

Զեկույցում նշվում են դեռահասների և երիտասարդների ազարտային խաղերին մասնակցելու հիմնական պատճառները՝ սոցիալ-ֆինանսական անբարենպաստ վիճակը բարելավելու ցանկությունը, ազարտային խաղերի վերաբերյալ քաղաքացիական կրթության և իրազեկվածության ցածր մակարդակը, շատ ազատ ժամանակ ունենալը, մոլախաղերի որպես թրենդային և տարածված խոսակցության թեմա լինելը, խաղային բիզնեսի ագրեսիվ մարքեթինգային արշավները, պետական ​​քաղաքականության և օրենքի կիրառման թերությունները։