Rusiya Dövlət Duması ikinci və üçüncü oxunuşda qanuna “xarici agentlərin” bütün səviyyələrdə seçkilərdə iştirakını qadağan edən düzəlişi yekdilliklə qəbul edib.
Əsas xəbərlər
Xüsusilə, “xarici agentlər siyahısı”na daxil edilmiş Rusiya vətəndaşları federal, regional və yerli hakimiyyət orqanlarına seçilmək hüququndan məhrum ediləcəklər. “Xarici agentlərlə əlaqəli” kimi tanınan vətəndaşlardan bu statusu bütün seçki kampaniyası materiallarında qeyd etmələri tələb olunur.
Bundan başqa, “xarici agentlər”ə məntəqə seçki komissiyasının üzvü olmaq və seçkilərdə müşahidəçi qismində iştirak etmək qadağandır. Onlar namizədlərin və seçki birliklərinin səlahiyyətli nümayəndələri ola bilməzlər.
Qanun həmçinin dövlət orqanlarında işləyən “xarici agentlərin” səlahiyyətlərinə vaxtından əvvəl xitam verilməsini də nəzərdə tutur ki, bu da qanunun qüvvəyə minməsindən 180 gün sonra baş verəcək.
“Şəxsin xarici agent kimi tanınması ilə bağlı qərarın verilməsi üçün əsas xaricdən vəsait alınmasıdır. Ya öz ölkənizin vətəndaşı olacaqsınız, ölkənizin maraqları üçün çalışacaqsınız, ya da dövlət orqanlarında əhalini təmsil edə bilməyəcəksiniz. Artıq xarici agent kimi tanınan şəxs seçkilərdə iştirak edə bilməz, lakin onun müvafiq prosedur çərçivəsində bu statusdan xilas olmaq, fəaliyyəti üçün xaricdən pul almağı dayandırmaq şansı var.
“Biz ölkəmizi qorumaq üçün hər şeyi edirik və xaricdən pul alan və dövlət orqanlarına seçilmək istəyənlər puldan imtina etməli və yanlış iş gördüklərini düşünməlidirlər”, - deyə Dövlət Dumasının spikeri Vyaçeslav Volodin bildirib.
“Nastoyaşe Vremiya” nəşrinin məlumatına görə, qanunvericilik dəyişikliyi “xarici agent” elan edilən müxalifətçi siyasətçilərin və jurnalistlərin Moskva Şəhər Dumasına seçkilərdə namizədliyini irəli sürmək üçün kampaniyaya başlaması fonunda qəbul edilib. İspaniyada yaşayan teleaparıcı Tatyana Lazareva, ABŞ-da yaşayan jurnalist Sergey Markelov və başqaları 2024-cü ilin sentyabrında keçiriləcək seçkilərdə iştirak etmək istəklərini bildiriblər.
“Xarici agentlərin reyestrinə daxil edilmiş xeyli sayda şəxslərin hazırda xaricdə yaşadığını, Rusiya əleyhinə mövqelərə malik olduğunu və maliyyə, o cümlədən Ukrayna silahlı qüvvələrini dəstəklədiyini nəzərə alaraq, bu kateqoriyadan olan şəxslərin səsvermə hüququnu məhdudlaşdırmaq lazımdır ”, - sədrin və dəyişikliklərin təşəbbüskarı, “Ədalətli Rusiya – Həqiqət Naminə” fraksiyasının üzvü Sergey Mironov bildirib.
Qanunvericilik təşəbbüsü Dumaya aprelin əvvəlində təqdim edilib və dərhal qəbul edilib. Qanunun qüvvəyə minməsi üçün dəyişikliklər Federasiya Şurası və Prezident tərəfindən təsdiqlənməlidir.
“Xarici agentlər” haqqında qanunun ilk variantı Rusiyada 2012-ci ildə qəbul edilib ki, bu da 2011-2012-ci illərin etirazlarına cavab idi. Qanun Rusiya rəhbərliyinin guya Qərbin Rusiyada hakimiyyəti dəyişməyə çalışdığı vasitə hesab etdiyi qeyri-kommersiya (qeyri-hökumət) təşkilatlarına şamil edilirdi. 2017-ci ildən “Xarici agentlər” qanunu KİV-lərə də şamil edilib. Bu gün bu status, əgər onlar Rusiyada siyasi fəaliyyətdə iştirak edirlər və xaricdən maliyyə alırlarsa vətəndaşlığından, hüquqi formasından və yurisdiksiyasından asılı olmayaraq istənilən fiziki şəxsə (və ya fiziki şəxslərin birliyinə) verilə bilər. Xarici mənbədən dəstək təkcə pul maliyyələşdirməsində deyil, həm də təşkilati, elmi-metodiki, texniki və digər növ yardımların göstərilməsi ilə ifadə oluna bilər. Hazırda Rusiyada “agentlərin” dörd reyestri var: qeyri-kommersiya təşkilatları, qeydiyyatdan keçməmiş ictimai birliklər, KİV və fiziki şəxslər üçün. Repressiv qanun Kremlin vətəndaş cəmiyyətini məhv etmək üçün əsas silahına çevrilib.
