«Չպետք է մեկնարկեն անդամակցության բանակցությունները»․ Եվրախորհրդարանի համատեղ բանաձևի նախագիծը

Բանաձևի նախագծով Եվրոպական խորհրդարանը՝

1. Խստորեն դատապարտում է «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության» մասին վիճահարույց օրինագծի վերաներկայացումը, որը վնասաբեր սահմանափակումներ կսահմանի քաղաքացիական հասարակության և անկախ լրատվամիջոցների համար՝ դրանով իսկ խարխլելով նրանց ազատ գործելու հնարավորությունը։

2. Ընդգծում է, որ օրենքի նախագիծն անհամատեղելի է ԵՄ արժեքներին և ժողովրդավարական սկզբունքներին, հակասում է ԵՄ-ին անդամակցելու Վրաստանի հավակնություններին, վնասում է Վրաստանի միջազգային հեղինակությունը և սպառնում է երկրի եվրաատլանտյան ինտեգրմանը։

3. Շեշտում է, որ ԵՄ-ին անդամակցելու բանակցությունները չպետք է սկսվեն, քանի դեռ այս օրենքը Վրաստանի իրավական համակարգի մաս է կազմում։

4. Կոչ է անում Վրաստանի խորհրդարանին դադարեցնել օրենքի ընդունմանը տանող խորհրդարանական քննարկումը և կոչ է անում Վրաստանի կառավարությանը կատարել այն պարտավորությունները, որոնք ստանձնել էր 2023 թվականի մարտին, երբ հայտարարեց, որ անվերապահորեն հետ է կանչելու օրենքի նախագիծը և այն կրկին չի ներկայացնի։

5. Ընդգծում է, որ օրենքի նախագիծը դավաճանում է վրաց ժողովրդի ճնշող մեծամասնության ձգտումը՝ ապրել ժողովրդավարական հասարակությունում, շարունակել ժողովրդավարական և օրենքի գերակայության բարեփոխումները, սերտ համագործակցությունը եվրաատլանտյան գործընկերների հետ և շարժվել դեպի Եվրոպական միություն։

6. Շեշտում է, որ արտահայտվելու և հավաքների ազատության և խաղաղ բողոքի ցույցերի իրավունքը հիմնարար ազատություններ են և պետք է պաշտպանված լինեն ցանկացած իրավիճակում, հատկապես այն երկրում, որը ցանկանում է միանալ Եվրոպական միությանը։

7. Կոչ է անում Վրաստանի կառավարությանը հարգել Վրաստանի քաղաքացիների սահմանադրական իրավունքները և, համապատասխանաբար, մտահոգություն է հայտնում վիճելի օրենքի նախագծի դեմ անցկացված ակցիայի ժամանակ հատուկ ջոկատայինների կողմից ցուցարարների նկատմամբ անհամաչափ ուժի կիրառման մասին լուրերի համար, կոչ է անում վրացական իշխանություններին հետաքննել և պատասխանատվության ենթարկել ուժի անօրինական և անհամաչափ կիրառման համար մեղավորներին։

8. Ընդգծում է, որ քաղաքացիական հասարակության և անկախ լրատվամիջոցների կողմից իրականացվող հասարակական վերահսկողության դերը էական է ժողովրդավարական հասարակության համար և վճռորոշ է ԵՄ անդամակցության բարեփոխումների առաջընթացի համար: Համապատասխանաբար, կոչ է անում Վրաստանի իշխանություններին անել ամեն ինչ՝ ապահովելու բարենպաստ միջավայր, որտեղ կարող են զարգանալ քաղաքացիական հասարակությունը և անկախ լրատվամիջոցները։

9. Դատապարտում է այն փաստը, որ Վրաստանի կառավարությունը ոգեշնչված է ռուսական խիստ վիճահարույց «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքով, որը միտումնավոր պիտակավորում և վարկաբեկում է քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին, ինչպես նաև օգտագործվում է Ուկրաինայում Ռուսաստանի ագրեսիվ պատերազմի դեմ հակազդեցությունը ճնշելու և երկրում մնացած քննադատական ​​ձայները լռեցնելու համար:

10. Հիշեցնում է, որ 2023 թվականի դեկտեմբերի 14-ին և 15-ին Եվրոպական խորհուրդը Վրաստանին շնորհեց թեկնածուի կարգավիճակ՝ հաշվի առնելով, որ կձեռնարկվեն Հանձնաժողովի 2023 թվականի նոյեմբերի 8-ի հանձնարարականում նշված քայլերը։ Ընդգծում է, որ այս հանձնարարականը կոչ է անում Վրաստանին երաշխավորել, որ քաղաքացիական հասարակությունը կարող է ազատ գործել և պայքարել ընդդեմ ԵՄ-ին և նրա արժեքներին ուղղված ապատեղեկատվության դեմ։ Օրինագիծը խաթարում է երկու նպատակները։

11. Հիշեցնում է Վրաստանի կառավարությանը ԵՄ անդամակցության դիմումը ներկայացնելու ժամանակ ստանձնած պարտավորությունների մասին և կոչ է անում Հանձնաժողովի փոխնախագահին / Միության արտաքին հարաբերությունների և անվտանգության քաղաքականության բարձր ներկայացուցչին, հարևանության և ընդլայնման հարցերով հանձնակատարին և հանձնաժողովի նախագահին նույնն անել։

12. Առաջարկում է Հանձնաժողովին ներկայացնել Վրաստանի առաջընթացի միջանկյալ գնահատական՝ կապված Հանձնաժողովի 2023 թվականի նոյեմբերի 8-ի հանձնարարականում նշված ինը քայլերի իրականացման հետ։

Լրացում 12 ա. Հորդորում է Հանձնաժողովին անհապաղ գնահատել Վրաստանի «օտարերկրյա գործակալների» օրենքի ազդեցությունը Վրաստանի կողմից վիզայի ռեժիմի ազատականացման չափորոշիչների, մասնավորապես՝ հիմնարար իրավունքների կատարման վրա, որոնք վիզայի ազատականացման քաղաքականության որոշիչ բաղադրիչն են։

13. Կոչ է անում Հանձնաժողովին և անդամ պետություններին գնահատել այս օրենքի նախագծի ազդեցությունը ԵՄ-ի՝ որպես դոնորի դերի վրա Վրաստանում, հստակ տեղեկություն տրամադրել Վրաստանի կառավարությանը և խորհրդարանին հնարավոր ազդեցության և ընդհանուր ԵՄ-ի ֆինանսավորման հետևանքների վերաբերյալ։

14. Կոչ է անում Վրաստանի կառավարությանը վերադառնալ իր եվրոպական ուղուն, խթանել ժողովրդավարությունը, օրենքի գերակայությունը, մարդու իրավունքները և հիմնարար ազատությունները և անկեղծորեն ներգրավվել թեկնածուի կարգավիճակի և ԵՄ անդամակցության համար անհրաժեշտ պայմանների կատարման համար անհրաժեշտ քայլերի լիարժեք իրականացման մեջ:

Լրացում 14 ա. Դատապարտում է Վրաստանի միակ օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլիի անձնական դերը ներկայիս քաղաքական ճգնաժամում և արևմտյան կողմնորոշում ունեցող երկրի կուրսը հօգուտ Ռուսաստանի խարխլելու ևս մեկ փորձի մեջ։ Կրկնում է իր կոչը Խորհրդի և Եվրամիության ժողովրդավարական գործընկերներին՝ դիտարկելու Իվանիշվիլիի նկատմամբ անձնական պատժամիջոցներ սահմանելու հարցը՝ Վրաստանում քաղաքական գործընթացի վատթարացման գործում նրա դերի և ժողովրդի շահերի դեմ աշխատելու համար։

Լրացում 14բ. Կրկին կոչ է անում Վրաստանի իշխանություններին մարդասիրական նկատառումներով ազատ արձակել նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիին և թույլ տալ նրան պատշաճ բուժում ստանալ արտերկրում։ Ընդգծում է, որ նրա գործն ավելի պարզ է դարձնում արդարադատության համակարգում իրական բարեփոխումներ իրականացնելու կարևորությունը։

15. Կրկնում է իր անսասան աջակցությունը վրաց ժողովրդի լեգիտիմ եվրոպական ձգտումներին: Շեշտում է, որ՝

Վրաստանին ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակ շնորհելու որոշումը պայմանավորված էր Վրաստանի քաղաքացիական հասարակության ձեռքբերումներն ու ժողովրդավարական ջանքերը ճանաչելու ցանկությամբ, ինչպես նաև Եվրամիությանն անդամակցելու հարցում քաղաքացիների բացարձակ աջակցությամբ։

Լրացում 15 ա. Կոչ է անում «Վրացական երազանքի» մեծամասնությանը չեղյալ համարել ԼԳԲՏԻ իրավունքները սահմանափակող առաջարկվող սահմանադրական օրինագիծը, որը հարձակում է ոչ միայն ԼԳԲՏԻ համայնքի, այլև խոսքի ազատության և ազատ քաղաքացիական հասարակության վրա։

16. Կոչ է անում ապահովել ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի անաչառ և անկախ երկարաժամկետ միջազգային դիտորդական առաքելություն՝ 2024 թվականի հոկտեմբերին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունները դիտարկելու համար։

17. Հանձնարարում է Եվրոպական խորհրդարանի նախագահին սույն բանաձևն ուղարկել Հանձնաժողովի փոխնախագահին / Արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով Միության բարձր ներկայացուցչին, Խորհրդին, Հանձնաժողովին, անդամ պետությունների կառավարություններին և խորհրդարաններին, Եվրոպայի խորհրդին, Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպությանը և Վրաստանի նախագահին, կառավարությանն ու խորհրդարանին։

Բանաձևի նախագծի նախաձեռնողները Եվրախորհրդարանի հետևյալ քաղաքական խմբերն են՝ Եվրոպական ժողովրդական կուսակցություն (EPP), Կանաչներ/Եվրոպական ազատ դաշինք (Verts/ALE), Սոցիալիստների և դեմոկրատների առաջադիմական դաշինք (S&D), Եվրոպական պահպանողականներ և ռեֆորմիստներ (ECR), Նորացրու Եվրոպան (Renew Europe)։