Դատարանը Շուքրութիի բնակիչներին արգելել է բողոքի ցույց անել հանքերի մոտ. ակցիան կտեղափոխվի Ճորվիլա

Դատարանի որոշումը այսօր փոխանցվեց հանրահավաքի մասնակիցներին։ Դատավճռից պարզ է դառնում, որ օգոստոսի 8-ին Սաչխերեի շրջանային դատարան է դիմել «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ն, որը հանդիսանում է «Ջորջիան Մանգանեզի» բացառիկ կապալառուն՝ լիցենզավորված անձը նրան տվել է մանգան արդյունահանելու լիազորություն։ Ընկերությունը բողոքի ակցիայի մասնակիցներին մեղադրում է ֆինանսական վնաս պատճառելու մեջ և նրանցից պահանջում է վճարել 5 563 481 լարի։

«2024 թվականի մարտի 14-ից պատասխանող ֆիզիկական անձինք պիկետ են իրականացրել/շրջափակել «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ին պատկանող Կորոխնալի և Շուքրութի հանքավայրերը և ստորգետնյա տարածքների մուտքերը։ Մեղադրյալները կամայականորեն փակել են օդափոխության համակարգը՝ դրանով իսկ դադարեցնելով մաքուր օդի մատակարարումը ստորգետնյա օբյեկտներին, ինչի պատճառով դադարել են գործել Կորոխնալի և Շուքրութի հանքավայրերը, ինչպես նաև այնտեղի տարածքները։ Հանքերի մուտքի արգելափակումն արտահայտվում է որպես մեղադրյալների ապօրինի գործողություններով։ Մասնավորապես, նրանք կանգնում են տեղամասերի մուտքի մոտ և ֆիզիկապես դիմադրում ընկերության աշխատակիցներին, որպեսզի նրանք չկարողանան մտնել տեղամասեր և հանքարդյունաբերական աշխատանքներ իրականացնել։ Նշված ապօրինի խմբավորումը և հանցավոր գործողությունները խաթարում են «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ի աշխատանքը՝ դրանով իսկ զգալի վնաս պատճառելով «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ին, «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ին և պետական ​​բյուջեին»,– հայցադիմումին կից ընկերությունը ներկայացրել է նաև դիմում դատարանին անվտանգության միջոցների կիրառման մասին - «Ապահովման միջոցը ծառայելու է ինչպես պատճառված վնասը նվազագույնի հասցնելու, այնպես էլ ամբաստանյալների քրեական պատասխանատվությունից զերծ պահելուն։ Դա նաև թույլ կտա ընկերությանը վեճը լուծել առանց էական լսումների՝ դատարանում ձեռք բերված կարգավորման միջոցով»:

Դատավոր Իվանե Կիփիանին քննարկել և բավարարել է ընկերության խնդրանքը՝ արգելել ակցիայի մասնակիցներին, «չմիջամտել մանգանի արդյունահանմանը»։ «Դատարանը գտնում է, որ ձեռնարկության կողմից իր գործառույթը չկատարելը բացասաբար է անդրադառնում ոչ միայն բուն ձեռնարկության տնտեսական վիճակի, այլ նաև ձեռնարկության՝ որպես մեկ օրգանիզմի, սոցիալական և նյութական պատասխանատվության որակի վրա։ Միանշանակ կա վտանգ, որ ամբաստանյալները կշարունակեն միջամտել»,- ասված է վճռում, որը բողոքարկելու համար ցուցարարները 5 օր ունեն։

Տուժած Շուքրութի բնակիչների փաստաբան, Քաղաքացիական գործունեության կենտրոնի իրավաբան Վլադիմիր Քութաթելաձեի խոսքով՝ որոշումը անօրինական է և անպայման կբողոքարկվի։

«Ինչպես պարզ է դառնում վճռից, «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ի միակ պահանջը բողոքի ակցիայի մասնակիցներին 5 մլն 563 հազար 481 լարիի պարտադրումն է։

Ամբողջովին անհասկանալի է, թե ինչպես է բնակչությանը սահմանափակելով բողոքի ակցիաները և հանքի մուտքերի մոտ կանգնելը ապահովելու որոշման իրականացումը և բնակչությանը միլիոնավոր լարիի պարտքի վճարումը։

Այս ապօրինի վճիռն ուժի մեջ է մտնում անմիջապես և չի կասեցվի բողոքարկման միջոցով, և ամիսներ կպահանջվեն բողոքի վերանայման և լուծման համար: Այս ընթացքում շուքրուտցիները կունենան սահմանադրությամբ երաշխավորված հավաքների, միավորումների և արտահայտվելու ազատության բոլորովին չարդարացված սահմանափակումներ։

Այս վճիռը օրինականության ֆասադով պարուրված ռեպրեսիվ միջոց է, որի միակ նպատակն է վախեցնել բնակչությանը և ստիպել համաձայնվել ընկերության պայմաններին»,- ասում է փաստաբանը։

Կորոխնալի և Շուքրութի հանքավայրերի մոտ տեղի ունեցող ակցիայի կազմակերպիչներից Գիորգի Նեպարիձեն ասում է, որ բողոքի ակցիան կտեղափոխվի Սաչխերեի Ճորվիլա գյուղում գտնվող «Վրացական երազանքի» պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլիի տան մոտ։

Մինչ «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ի կապալառու «Մաղարոելին» շուքրութցիների դեմ մեկ այլ հայցադիմում էր ներկայացրել, մինչ այդ.

- «Ջեորջիան Մանգանեզի» մենեջերները տարբեր առաջարկներով փորձել են համոզել բողոքի ակցիայի կազմակերպիչներին դադարեցնել բողոքի ակցիան, սակայն նրանք հրաժարվել են։

- Ընկերությունը բողոք է ներկայացրել ակցիայի մասնակիցների դեմ։ Դատախազությունը բողոքի ակցիայի երեք մասնակիցներին՝ Գիորգի Նեփարիձեին, Մալխազ Լաբաձեին և Ռոման Մեգրելիշվիլիին մեղադրանք է առաջադրել 226 հոդվածով, ինչը նշանակում է ձեռնարկության աշխատանքը խաթարել՝ խմբակային ակցիա կազմակերպելով։ Հանցագործությունը պատժվում է տուգանքով՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով ազատազրկմամբ։ Նրանցից ոչ մեկն իրեն մեղավոր չի ճանաչում։ Նույն դատավոր Իվանե Կիփիանին բոլոր երեք ամբաստանյալների նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառել գրավը։ Քութայիսիի վերաքննիչ դատարանը չի բավարարել խափանման միջոցը չեղարկելու մասին պահանջը։

- «Ջորջիան Մանգանեզի» կապալառու ընկերությունները աշխատանքից ազատել են ակցիայի երկու մասնակիցների՝ Ջումբեր Ցուցկիրիձեին և Գիորգի Բիցաձեին։ Ցուցկիրիձեն էքսկավատորի վարորդ էր, Բիցաձեն աշխատում էր մանգանի լվացման գործարանում։ Ցուցկիրիձեն բողոքարկել է ապօրինի աշխատանքից ազատման որոշումը դատարանում «Մաղարոելի» ՍՊԸ-ն բողոքի ակցիայի մասնակիցներին դատի է տվել մայիսին և պահանջել նրանց արգելել «հանքավայրի շահագործմանը խոչընդոտող գործողություններ իրականացնել»։

- Շուքրաթցիները չեն խանգարի ընկերությանը, եթե նույնիսկ շարունակի մանգան հանել իրենց տների տակից։ Ակցիայի մասնակիցները «առաջին իսկ խնդրանքով» չորս տարով զրկվել են իրենց սեփականության իրավունքով պատկանող տներից ու հողատարածքներից և հանձնվել մանգանի արդյունահանման ընկերությանը։ Ամբաստանյալներին պետք է հանձնարարել նշված հողակտորները հանձնել ընկերությանը դատարկ վիճակում՝ սեփականատերը պետք է քանդի և մաքրի այն հողամասը, որտեղ գտնվում է տունը կամ պահեստը։ Քանի դեռ պահանջները չեն կատարվել, «Ջորջիան Մանգանեզի» կապալառուն պահանջել է կալանք դնել լուսացույցների գույքի վրա՝ այն պատրվակով, որ տեղացիները չեն վաճառում իրենց սեփականությունը բնակության համար վտանգավոր տարածքում, և որ նոր սեփականատերերի հետ վեճերը չեն դժվարանա։ Դատարանը չի բավարարել գույքի բռնագանձման պահանջը։ Ամբաստանյալները հայցադիմումին երկար պատասխան են ներկայացրել, սակայն դատարանը դեռ պետք է սկսի այն քննել:

«Ջորջիան Մանգանեզը» դիմում է, որ ակցիայի մասնակիցներից մի քանիսն արդեն փոխհատուցում են ստացել իրենց տների վնասի կամ քանդման համար։ Փաստորեն, ընկերությունը տուժողներին այս գումարը վճարել է որպես կանխավճար։ Իսկ պայմանագիրը, որը կնքվել է 2021 թվականին, երկար բողոքի ցույցից, հացադուլից և բազմաթիվ մասնակիցների դեմքերից կտրվել է, պայմանով, որ «Ջորջիան Մանգանեզը» պարտավորվում է հրավիրել դատաբժշկական փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի փորձագետներին՝ Շուքրութիում հասցված վնասը գնահատելու համար։ Իսկ այժմ ընկերությունը համաձայնվում է վնասի փոխհատուցում վճարել միայն իր կողմից վարձված աուդիտի գնահատականի հիման վրա։ Ակցիայի մասնակիցները կարծում են, որ «Ջորջիան Մանգանեզը» թաքցնում է փորձագիտական ​​բյուրոյի հաշվետվությունը, քանի որ վնասը շատ ավելի մեծ է, քան իրենց աուդիտն է ասում։

Եթե ​​ընկերությունը փորձագետների օբյեկտիվ հաշվարկի հիման վրա փոխհատուցի տուժած շուքրութիցիներին պատճառված վնասը, ապա նման դեպքում վեճ կարող են սկսել նաև այլ գյուղերի տուժած բնակիչները, ինչը ընկերությունը չի ցանկանում թույլ տալ։

Ըստ Գիորգի Նեփարիձեի և ակցիայի այլ մասնակիցների, այդ իսկ պատճառով ընկերությունը նույնիսկ 2021 թվականին պնդել է, որ վնասի հատուցման պայմանագրի պայմանները գաղտնի պահվեն, և հասարակական կազմակերպությունների իրավաբանները չմասնակցեն բանակցություններին։

Շրջակա միջավայրի պահպանության նախարարությունն արդեն 7-րդ տարին է հատուկ պետական ​​կառավարիչ է նշանակել «Ջորջիան Մանգանեզ» ՍՊԸ-ին, քանի որ Ճիաթուրայում էկոլոգիական աղետի համարժեք իրավիճակ է ստեղծվել և շտապ շտկման կարիք ունի։ Իրականում՝ Ճիաթուրայում էկոլոգիական իրավիճակը պետական ​​կառավարման հատուկ ռեժիմով բավականին վատթարացել է և գտնվում է կրիտիկական վիճակում։

Այս թեմայով՝ Ճիաթուրա՝ աղետի գոտի [լրագրողական հետաքննություն]

2023 թվականի դեկտեմբերին Ճիաթուրայում մանգանի արդյունահանման լիցենզիան 17 տարվա մեջ առաջին անգամ բողոքարկվեց։ 87-ամյա Գուրամ Գափրինդաշվիլին միակ մարդն է Ճիաթուրայում, ով համարձակվել է դատական ​​վեճ սկսել այս խնդրի շուրջ և պահանջում է չեղյալ համարել լիցենզիան բաց հանքերի շահագործման մասով։ Գուրամ Գափրինդաշվիլիի շահերը պաշտպանում է «Քաղաքացիական գործունեության կենտրոնը»։ Թբիլիսիի քաղաքային դատարանը վարույթ է ընդունել հայցը, սակայն առաջին նիստը դեռ չի նշանակել։