Եվրոպական դատարանը գտել է, որ Վրաստանը Մուխթարլիի գործով արդյունավետ հետաքննություն չի անցկացրել

«Գործի առկա նյութերն ուսումնասիրելուց հետո դատարանը անհնար է համարում բավարար որոշակիությամբ պարզել այն փաստական ​​իրադարձությունները, որոնք հանգեցրել են դիմումատուի անհետացմանը Թբիլիսիից և նրա կրկին հայտնվելուն Ադրբեջանում։ Այս դժվարությունը մասամբ պայմանավորված է վրացական իշխանությունների կողմից արդյունավետ և մանրակրկիտ հետաքննություն չանցկացնելու հետ: Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ Դատարանը չի կարող «խելամիտ կասկածից դուրս» եզրակացնել, որ դիմումատուն առևանգվել է, վատ վերաբերմունքի է արժանացել և բռնի ուժով տեղափոխվել է Ադրբեջան վրացական իշխանությունների (ակտիվ կամ պասիվ) մասնակցությամբ կամ համաձայնությամբ։ Ըստ այդմ, դատարանը չի հաստատում Կոնվենցիայի 3-րդ և 5-րդ հոդվածների էական խախտում վրացական իշխանությունների նկատմամբ»,- պարզաբանում է դատարանն իր որոշման մեջ։

Աֆղան Մուխթարլին բողոք էր ներկայացրել Վրաստանի և Ադրբեջանի դեմ։ Գործը վերաբերել է 2017 թվականին Թբիլիսիից լրագրողի առևանգմանը, նրա հանդեպ վատ վերաբերմունքին և Վրաստանից Ադրբեջան գաղտնի տեղափոխելուն, որտեղ նա հետագայում ձերբակալվել է։ Աֆղան Մուխթարլին պնդել է, որ այդ գործողություններն ուղղված են իրեն լռեցնելու և լրագրողական գործունեության համար պատժելուն։

Ադրբեջանի առնչությամբ դատարանը հայտնաբերել է 5-րդ հոդվածի 3-րդ մասի և 8-րդ հոդվածի խախտում, ինչը նշանակում է, որ ադրբեջանական դատարանը չի արդարացրել Մուխթարլիի նախնական կալանքի անհրաժեշտությունը, և քննչական մարմինները խախտել են նրա գաղտնիության իրավունքը՝ խուզարկելով նրա բջջային հեռախոսն առանց դատարանի թույլտվության։

Դատարանի որոշմամբ՝ Վրաստանի կառավարությունը Աֆղան Մուխթարլիին պետք է վճարի 10 հազար եվրո՝ որպես պատճառված բարոյական վնասի փոխհատուցում, իսկ Ադրբեջանի կառավարությունը՝ 6000 եվրո։ Բացի այդ, երկու պետությունները նրա իրավական պարտավորությունները վճարելու համար պետք է հատկացնեն 2500-2500 եվրո։

Աֆղան Մուխթարլիի փաստաբան Արչիլ Չոփիկաշվիլին այսօր ասել է, որ Վրաստանի պետությունն ամեն ինչ անում էր գործը հետաքննելուց խուսափելու համար, ինչը հաստատվել է Եվրոպական դատարանի այսօրվա որոշմամբ։

«Այսօր էլ անհասկանալի է, թե ինչպես է այս անձը հայտնվել Ադրբեջանում՝ Թբիլիսիի կենտրոնի Բարաթաշվիլի փողոցից, երբ գիտենք, որ տեսախցիկների միջոցով անհապաղ արձագանքվում են ոչ միայն ծանր հանցագործությունները, այլև վարչական իրավախախտումները։ Եվրոպական դատարանը գտել է, որ պետությունը չի կատարել արդյունավետ, մանրակրկիտ հետաքննություն իրականացնելու իր դրական պարտավորությունը։ Իշխանություններն ամեն ինչ արեցին, որպեսզի Ստրասբուրգի դատարանը հայտնաբերի միայն ընթացակարգային խախտում, և որ անհնար լինի բովանդակության վերաբերյալ որևէ որոշում կայացնել»,- ասել է Չոփիկաշվիլին։

2015 թվականից Վրաստանում բնակվող Աֆղան Մուխթարլին 2017 թվականի մայիսի 29-ին անհետացել է Թբիլիսիի կենտրոնից, իսկ հաջորդ օրը նրան գտել են Ադրբեջանի ոստիկանական խցում։ Ադրբեջանում Աֆղան Մուխթարլիին մեղադրել են սահմանն ապօրինի հատելու, մեծ քանակությամբ արտարժույթի մաքսանենգության և ոստիկանությանը չենթարկվելու մեջ։ Նա դատապարտվել է 6 տարվա ազատազրկման։ Մուխթարլին ազատ է արձակվել 2020 թվականի մարտին։ Նա ներկայում ապրում է Գերմանիայում։ Վրաստանի Պետական ​​անվտանգության ծառայության ղեկավարի նախկին առաջին տեղակալ Իոսեբ Գոգաշվիլին 2022 թվականին ձերբակալվելուց հետո հայտարարել է, որ Մուխթարլիին Բիձինա Իվանիշվիլիի հրահանգով առևանգել են «ՊԱԾ-ի աշխատողները»։