«Հանուն Ռիոնի կիրճի փրկության» շարժումը, որը հայտնի է Նամոխվանի հիդրոէլեկտրակայանի կասկադի դեմ պայքարով, դեկտեմբերի 2-ին Քութայիսիում ակցիա կանցկացնի՝ պաշտպանելու Գելաթիի տաճարը։ Շարժումն ունի երեք հիմնական պահանջ՝ պետական կառույցները հրապարակեն Գելաթիի տաճարի հետ կապված փորձագիտական եզրակացությունները, որմնանկարը փրկելու համար մասնագիտական գործողությունների ծրագիր պատրաստել, առաջ քաշել այն անձանց պատասխանատվության հարցը, որոնց պատճառով վնասվել է Գելաթի տաճարի եզակի որմնանկարը։ Հանրահավաքը կմեկնարկի Քութայիսիի քաղաքապետարի մոտ՝ ժամը 14:00-ին։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Ռուսաստանից ավելացած ներմուծումն ու թափված կարտոֆիլի բլրակները Ջավախքում
- 2 Տագնապի ազդանշան Դարիալում․ անցակետի բոլոր աշխատակիցները տարհանվել են
- 3 Հուլիսից ուսուցիչների աշխատավարձը կբարձրանա
- 4 Վրաց ժողովուրդը պայքարում է եվրոպական ապագայի համար, նա չպետք է պատժվի. Զուրաբիշվիլի
- 5 Գազային զենք ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ կլինի ՆԳ նախարարության համաձայնությունը
- 6 ԱՄՆ-ը կարող է վերանայել Վրաստանին տրամադրվող ֆինանսական օգնության չափը
«2013 թվականից մինչ վերջերս, այսպես կոչված վերականգնողական աշխատանքները Գելաթիին ծանր վնասվածքներ են պատճառել։ Տանիքը փոխվել է փորձնական եղանակով, կրաքարե ծածկույթի վրա դրվել են ապակեպատ սալիկներ։ Տանիքը չի կարողացել ջրամեկուսացում ապահովել, պատերը թրջվել են, իսկ եզակի պատի նկարները պատվել են աղերի շերտերով։ Հուշարձանը այսօր էլ թաց է ու մեր աչքի առաջ քանդվում է։
Տարիներ շարունակ գործընթացը եղել է անթափանց և ծածկված։ Այսօր, երբ Գելաթիի վնասվածքները տեսանելի են և այլևս չեն կարող բուժվել, մենք լսում ենք միայն արդարացումներ և փոխադարձ մեղադրանքներ։ Եկեք կանգնենք Գելաթին փրկելու համար, որպեսզի մեղսակից չդառնանք դրա կործանմանը, որպեսզի մեր դարաշրջանը չկոչվի Գելաթիի կործանման դարաշրջան»,- ասված է շարժման տարածած հայտարարության մեջ։
«Հանուն Ռիոնի հովտի փրկության» ղեկավար Վարլամ Գոլեթիանիի խոսքով, խնդրի շուրջ շատերի համախմբումը իշխանություններին ստիպում է «ճանաչել Գելաթիում կատարված հանցագործությունները» և կազմել «օրացուցային գործողությունների ծրագիր»։
Եզրակացության մեջ, որը պատրաստվել է Վրաստանի Ուղղափառ եկեղեցու պատրիարքարանի պատվերով միջազգային փորձագետների կողմից, գրված է, որ Գելաթիի վանական համալիրի գլխավոր տաճարի պատին 12-րդ դարի նկարը խիստ վնասված է, և «կորչելու փուլում է»։ Եզրակացությունը թվագրված է այս տարվա մայիս ամսով, թեև պատրիարքարանը և մշակույթի նախարարությունը մի քանի ամիս չէին հրապարակում այն։
Գելաթիում աշխատանքները դադարեցվել են սեպտեմբերից՝ մինչև ՄԱԿ-ի կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպության (ՅՈՒՆԵՍԿՕ) փորձագետների ժամանումը և զեկույցի պատրաստումը։ «Կասեցնելու պահանջ կար, և մենք ստիպված ենք դադարեցնել դա։ Չեմ կարող ասել, թե գարնանը ինչ վիճակում կլինեն որմնանկարները, որոնք մեզ չհաջողվեց ամրացնել»,- ասել է մշակույթի նախարար Թեա Ծուլուկիանին, ով համաձայն չէ աշխատանքների դադարեցման հետ։
Այսօր Մշակութային ժառանգության պաշտպանության ազգային գործակալությունը հայտարարություն է տարածել, որ ICOMOS/ICCROM-ի խորհրդականների համատեղ առաքելությունն այցելել է Վրաստան՝ գնահատելու Գելաթիի վանական համալիրում կատարված աշխատանքները, որը Վրաստանում կլինի մինչև դեկտեմբերի 2-ը։
Գործակալության տվյալներով՝ հրավիրված փորձագետները կտրամադրեն համապատասխան առաջարկություններ, և դրա հիման վրա վրացի փորձագետների հետ խորհրդակցելով կմշակվի գործողությունների ծրագիր։ Գործակալությունը նշում է, որ ջրի ներթափանցումը տաճար ամբողջությամբ վերացվել է, իսկ որմնանկարի վնասման գործընթացը՝ դադարեցվել։ Պատերի չորացման գործընթացն ընթացքի մեջ է այն բանից հետո, երբ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մասնագետների խորհրդով տաճարի տանիքի մի հատվածից հանվել է ապակեպատ սալիկն ու վերևից հնարավոր է եղել գոլորշիացնել խոնավությունը:
