«Հավանաբար այո». նախագահի պատասխանը հարցին՝ Իվանիշվիլին օլիգարխ է, թե ոչ

Լրագրողի հարցին, թե նախագահի համար անընդունելի է օլիգարխ տերմինը Իվանիշվիլիի վերաբերյալ խոսելիս Սալոմե Զուրաբիշվիլին պատասխանել է. «Իսկ ինչու ոչ։ Ես չգիտեմ՝ ինչ է նշանակում օլիգարխությունը, ինչ չի նշանակում, բայց Վենետիկի հանձնաժողովի պատասխանը ապաօլիգարացման օրենքին անհատական ​​բան չէ։ Հիմա իշխանությունն ասում է՝ կա, ընդդիմությունն ասում է՝ կա։ Այս հարցում Վենետիկի հանձնաժողովի մոտեցումն այն է, որ դուք պետք է համակարգված մոտենաք այս հարցին, պետք է ընդունեք օրենսդրություն, որը կլինի կանխարգելիչ, որպեսզի ոչ ոք չկարողանա ավելի մեծ ազդեցություն ձեռք բերել»:

Լրագրողի ճշտող հարցին՝ Իվանիշվիլին օլիգարխ է, թե ոչ, նախագահը պատասխանել է.

«Հավանաբար այո։ Օլիգարխ է այն առումով, որ ունի փող և ազդեցություն լրատվամիջոցների և քաղաքականության վրա: Այս առումով այդպես է, բայց օլիգարխիայի խնդիրն ավելին է, քան Իվանիշվիլին, իսկ Իվանիշվիլիի խնդիրն ավելին է, քան օլիգարխիան։ Քաղաքական համակարգի անթափանցիկությունը:

Հարկավոր է, որ հասկանանք և իմանանք, թե որտեղ են կայացվում հիմնական որոշումները, ինչպես կարելի է փոխել կամ ազդել այդ որոշումների վրա»,- հարցին այսպես է պատասխանել Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին։

Սալոմե Զուրաբիշվիլին «Պիրվելի» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում ասել է, որ Բիձինա Իվանիշվիլիի կարգավիճակն այսօր, երբ նա պաշտոնապես լքել է իշխանությունը, անհասկանալի է։

«Այս հարցը դրսում էլ է լսվում, և կարծում եմ, որ հասարակության մեջ էլ կա այս զգացումը կամ հարցը, որտեղ են կայացվում հիմնական որոշումները։ Ինձ չեն էլ հարցնում, որովհետև ես ուղղակի պատասխան կամ ապացույց չունեմ սրա համար, բայց այս զգացողությունը, թե որտեղ է որոշումների կայացման կենտրոնը, և ոչ ոք չգիտի, թե որտեղ է, ինչ են այս երիտասարդները՝ կատարողներ, ձայնային դերակատարներ, թե նրանք են որոշումներ կայացնում։ Երբ հարց կա, դա ինքնին վատ է քաղաքական համակարգի համար, քանի որ ժողովրդավարական երկրում քաղաքական համակարգը պետք է լինի թափանցիկ, և հասարակությունը պետք է իմանա, թե որտեղ է գտնվում պատասխանատվության կենտրոնը, ով է վաղը պատասխանատու այս որոշումների կամ հռետորաբանության համար, որն այսքան վնասակար է»,- ասել է Զուրաբիշվիլին։

Նախագահը նշում է, որ Իվանիշվիլիի հետ շփում չունի, թեև դրա մեծ ցանկությունն ունի, քանի որ կարծում է, որ անհրաժեշտ է ավելի շատ հստակություն մտցնել վրացական քաղաքականություն։

«Դրսից բազմաթիվ մեսիջներ կան, որ ինքը պետք է հասկանա ու լսի, եթե ինքը գլխավորն է։ Նրանք հարցնում են, թե որտեղ է կայանում որոշումների և պարտականությունների հիմնական կշիռը: Քանի որ պատասխան չկա, նրանք ցանկանում են, որ այդ հաղորդագրությունները հասնեն այնտեղ։ Ես [շփվելու] միջոցներ չունեմ։ Կարծում եմ, որ շատ անհրաժեշտ է մեր քաղաքական գործընթացները դարձնել ավելի թափանցիկ։ Եթե ​​մենք ժողովրդավարական երկիր ենք, և ես հուսով եմ, որ կա և կարող ենք մնալ այս հեռանկարում, ապա պետք է ավելի շատ թափանցիկություն լինի բոլոր առումներով:

Ես կասեի, որ նախ և առաջ պետք է ավելի հստակություն լինի այն մասին, թե որտեղ են կայացվում որոշումները և ինչ ձևով` կոլեկտիվ, վեճից հետո՞, թե՞…, որովհետև շատ դժվար է հասկանալ, երբ լսում ես այս հռետորաբանությունը, երբեմն այստեղ, երբեմն այնտեղ, երբեմն փնովում են մեր գործընկերներին՝ Ամերիկայի դեսպանին, ԵՄ դեսպանին, ինչը դիվանագիտորեն շատ սխալ է, ոչ կոռեկտ, երբեմն էլ հայտարարություններ են հնչում, որ մենք կատարում ենք առաջարկությունները, գնում ենք այս ճանապարհով։ Որտե՞ղ է մեր իրական գիծը»,- ասել է Զուրաբիշվիլին։

Ապաօլիգարխացումը 2022 թվականի հունիսին Եվրահանձնաժողովի կողմից սահմանված 12 հանձնարարականներից մեկն է, որի կատարման դեպքում Վրաստանը կստանա ԵՄ անդամակցության թեկնածու երկրի կարգավիճակ։ «Վրացական երազանքն» արդեն երկու ընթերցմամբ ընդունել է «Ապաօլիգարխացման մասին» օրինագիծը, որը մշակվել է ուկրաինական օրենքով, այն տարբերությամբ, որ վրացական տարբերակով կառավարությունը իրավասու է ստեղծել օլիգարխների ռեգիստր։ Իշխող կուսակցության ղեկավարները պնդում են, որ Բիձինա Իվանիշվիլին ոչ մի դեպքում օլիգարխ չի համարվի, իսկ եթե ապաօլիգարխացման մասին օրենքն ընդունվի, ապա օլիգարխների ցուցակում կլինի ոչ թե Իվանիշվիլին, այլ, օրինակ «Ֆորմուլա» հեռուստաընկերության 51 տոկոսի սեփականատեր, պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Կեզերաշվիլին։

Վենետիկի հանձնաժողովի եզրակացության մեջ նշվում է, որ «ապաօլիգարխացման մասին» օրենքի նախագիծը իշխանությանը տալիս է չափազանց մեծ ազդեցություն և կարգավորման հնարավորություն: Օրինագծի այս տեսքով հաստատումը կարող է հանգեցնել Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով պաշտպանված հիմնարար իրավունքների ոտնահարման։