Լրահոս

Ռուսական The Insider հրատարակությունը, 60 Minutes-ի և Der Spiegel-ի հետ միասին, հինգ տարի աշխատել է այսօր հրապարակված լրագրողական հետաքննության վրա: Լրագրողները կարողացել են կապ հաստատել աշխարհի տարբեր շրջաններում հայտնաբերված «Հավանայի համախտանիշի» դեպքերի և ԳՌՈՒ-ի 29155 ստորաբաժանման սպաների ճամփորդության միջև։

Ի՞նչ է «Հավանայի համախտանիշը»

«Հավանայի համախտանիշը» այս անվանումը ստացել է 2016 թվականին Կուբայի մայրաքաղաք Հավանայում տեղի ունեցած ամենամեծ միջադեպերից մեկից հետո։ Տեղի հյուպատոսության բազմաթիվ ամերիկացի և կանադացի աշխատակիցներ տարօրինակ երևույթի են բախվել։ Նրանք հանկարծակի հիվանդացել են, զգացել ուժեղ ճնշում և երբեմն ցավ ականջներում, սրտխառնոց և խուճապի նոպաներ, ունեցել են տարօրինակ ձայների զգացում, որոնք նման են եղել մոծակի ձայնի: Մշուշոտ գիտակցությունը, կենտրոնացման խնդիրները, հավասարակշռության կորուստը, հիպերակուզիան [լսողության կտրուկությունը], քնի հետ կապված խնդիրներն այն բաներն են, որոնց մասին հյուպատոսական անձնակազմը անհանգստացած է եղել դեպքից ամիսներ կամ տարիներ անց:

Ժամանակի ընթացքում պարզ է դարձել, որ նմանատիպ բաներ տեղի են ունենում ամերիկացի դիվանագետների, պաշտոնյաների և հետախուզության աշխատակիցների հետ ամբողջ աշխարհում, հաճախ հյուպատոսության շենքերում: Վերջին տարիներին ամերիկյան պետական ​​պաշտոնյաների հազարից ավելի բողոքներ են կուտակվել։ 2014 թվականից Եվրոպայից մինչև Հարավարևելյան Ասիա և Լատինական Ամերիկա գրանցվում են «Հավանայի համախտանիշի» դեպքեր։ Բժշկական հետազոտությունը շատ դեպքերում հնարավորություն է տվել բացահայտել ուղեղի որոշակի հատվածներում տրավմայի օբյեկտիվ ապացույցներ և դրանով իսկ բացառել հոգեսոմատիկան: Ինչն է առաջացնում այս էֆեկտը դեռևս հաստատված չէ, բայց հիմնական աշխատանքային տարբերակը իմպուլսային միկրոալիքային ճառագայթումն է:

Մինչև վերջերս ԱՄՆ հետախուզական ծառայությունները պնդում էին, որ տեղեկություն չունեն այս իրադարձության հետ այլ երկրների կապի մասին, սակայն հետաքննող լրագրողները կարողացել են պարզել, որ հարձակումների ժամանակն ու վայրը կապված են ԳՌՈՒ-ի 29155 ստորաբաժանման սպաների ճամփորդության հետ։ Հարձակումից առաջ կամ անմիջապես հետո երկու տուժող տեսել են 29155-ի աշխատակիցներին և ճանաչել նրանց լուսանկարներից:

Հետաքննող լրագրողները նաև պարզել են, որ ԳՌՈՒ-ին առընթեր ռազմաբժշկական ակադեմիան ուսումնասիրում է «Հավանայի համախտանիշի» կլինիկական հետևանքները, և որ 29155 խմբի հիմնական անդամներից մեկին Ռուսաստանի կառավարությունը հանձնարարել է ակուստիկ զենք մշակել:

«Հավանայի համախտանիշը» Թբիլիսիում

Լրագրողական հետաքննության հիմնական գլուխներից մեկը վերաբերում է 2021 թվականին Թբիլիսիում տեղի ունեցած դեպքին, որում տուժողը ԱՄՆ դեսպանատան աշխատակցի կինն է, իսկ հարձակվողը՝ ԳՌՈՒ-ի 29155 ստորաբաժանման հրամանատարի որդի Ալբերտ Ավերիանովը։

Ըստ լրագրողական հետաքննության՝ Ջոյին (անունը փոխված է) Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներից Վրաստան է եկել 2020 թվականի փետրվարին ամուսնու և երեխայի հետ։ Նրա ամուսինը եղել է Թբիլիսիում Միացյալ Նահանգների դեսպանատան արդարադատության դեպարտամենտի կցորդը։ Նրանք հաստատվել են Դիղոմիում՝ դեսպանատան մոտ։ Ջոյը անեսթեզիոլոգիայի ասպիրանտի որակավորում ունեցող բուժքույր է: Նա աշխատել է Թբիլիսիի մասնավոր ամերիկյան կլինիկայում։

2021 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Ջոյին սպասում էր որդու վերադարձին դպրոցից և լվացք էր անում տան երկրորդ հարկում։ Երբ նա շորերը լվացքի մեքենայից հանելիս շրջվեց դեպի պատուհանը, հանկարծ ինչ-որ բան զգաց. ուժեղ ձայնային ալիքի պես մի բան, որն անցավ նրա գլխով պատուհանի ձախ կողմից՝ լցնելով նրան համապարփակ աղմուկով և առաջացնելով սարսափելի գլխացավ։ Ջոյին մտավ լոգարան, որտեղ սկզբում ձայնը կարծես անհետացավ և սկսեց փսխել։ Դրանից հետո նա զանգահարել է ամուսնուն, ով շուտով տուն է հասել դեսպանատան անվտանգության աշխատակիցների ուղեկցությամբ։

Ամուսնուն սպասելիս Ջոյը դուրս նայեց, այդ փողոցում նկատեց մի տարօրինակ մեքենա, որը երբեք չէր տեսել, և լուսանկարեց։ Նա մեքենայի մոտ տեսավ բարձրահասակ, շիկահեր, նիհար տղամարդու։ Նրա կողքին մի աղջիկ էր կանգնած։ Երկուսն էլ շատ լավ հագնված էին, ասես հարսանիք կամ թատրոն են գնում։ Երբ տղամարդը տեսել է Ջոյին լուսանկարելիս, արագ նստել է մեքենան։

Այդ օրվանից մինչ օրս Ջոյին ամեն օր ծանր գլխացավ ունի, այնպիսին, ինչպիսին նա նախկինում չէր ունեցել։ Գիտակցությունը մշուշոտ է, աստիճաններով իջնելիս դժվարանում է քայլերը գտնել, շարժումների համակարգումը խախտվում է և սկսել են խնդիրներ ունենալ՝ կապված վեստիբուլյար համակարգի հետ։ Ջոյին հաճախ ականջների զնգոց է ունենում և լսողության հետ կապված խնդիրներ ունի։ Նա այնպիսի ծանր գլխապտույտ ուներ, որ երբեմն նույնիսկ անկողնում շրջվելու դժվարություններ էր ունենում։ Նրա լսողությունը դարձել է գերզգայուն, և նույնիսկ օդորակիչի ձայնը նրան օդանավի շարժիչի աղմուկի նման է թվում։

Ջոն Հոփքինսի համալսարանում Ջոյի մոտ ախտորոշվել է այն, ինչը հետագայում հաստատվել է Լոս Անջելեսի համալսարանում՝ երկկողմանի կիսաշրջանաձև ալիքի շեղում, որը շատ հազվադեպ հիվանդություն է: Դա կարող էր բնածին լինել, բայց այդ դեպքում հիվանդությունը վաղուց հայտնաբերված կլիներ, կամ դա կարող էր լինել վնասվածքի հետևանք, բայց Ջոյին վնասվածքներ չուներ։ Ջոյին երկու վիրահատություն է տարել, որոնք թեթևացրել են ախտանիշները, բայց ոչ ամբողջությամբ, և ապագայում երրորդ վիրահատության կարիքը կունենա:

Ամերիկացի քննիչները չեն կարողացել պարզել, թե ինչն է դարձել Թբիլիսիի միջադեպի պատճառ, սակայն, ինչպես պարզել է The Insider-ը, այդ պահին Վրաստանում են գտնվել ԳՌՈՒ-ի 29155 ստորաբաժանման աշխատակիցները։

2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին աշխատանքային այցով ՌԴ-ից մեկնել է 29155 ստորաբաժանման ղեկավար, գեներալ Անդրեյ Ավերիանովը։ Նույն ժամանակ նրա որդին՝ 21-ամյա Ալբերտ Ավերյանովը, ով մի քանի տարի առաջ հոր մոտ աշխատանքի էր ընդունվել իր բաժնում, նույնպես Մոսկվայից թռչել է։ Այդ օրը գեներալ Ավերիանովն անջատել է հեռախոսը, ինչը դժվարացրել է նրա հետագա երթուղին որոշելը։ The Insider-ին հայտնի է դարձել միայն, որ գեներալը Մոսկվայում է հայտնվել հոկտեմբերի 10-ին, ինչպես և նրա որդին։

Ըստ Ալբերտ Ավերիանովի հեռախոսի՝ սեպտեմբերի 30-ին նա թռչել է Տաշքենդ, որտեղ հաջորդ առավոտյան զանգահարել է օդանավակայանից ուզբեկական բջջային հեռախոսահամարով։ 40 րոպե անց՝ հոկտեմբերի 1-ին, ժամը 08:40-ին օդանավակայանից օդ է բարձրացել Տաշքենդ-Թբիլիսի չվերթը։

Տաշքենդից վերջին զանգից ինը օր անց, և Ջոյի հետ պատահած դեպքից ընդամենը երկու օր անց՝ հոկտեմբերի 9-ին, Ալբերտ Ավերյանովը կրկին միացրել է հեռախոսը Տաշքենդում (ինչպես վկայում է «Բարի գալուստ Ուզբեկստան» հաղորդագրությունը) և հաջորդ օրը վերադարձել Մոսկվա։

Երբ Ջոյին ցույց տվեցին Ալբերտ Ավերիանովի լուսանկարը, նա անմիջապես ճանաչել է նրան. «Երբ տեսա այս լուսանկարը, ինքնաբուխ արձագանք ունեցա, վատ զգացի։ Ես չեմ կարող 100 տոկոսով վստահ լինել, որ դա ճիշտ նույն մարդն է, բայց, իհարկե, շատ նման է նրան: Մինչ օրս, երբ նայում եմ, նույն ինտուիտիվ արձագանքն եմ ունենում»,- ասում է Ջոյը։

«60 րոպե»-ի աղբյուրի համաձայն՝ ապացույցներ կան, որ Ալբերտ Ավերիանովի էլեկտրոնային փոստը բացել է ինչ-որ մեկը Թբիլիսիում։ The Insider-ի քննչական բաժնի ղեկավար Խրիստո Գրոզևը վստահ է, որ դա եղել է հենց ինքը՝ Ավերիանովը։

Ալբերտ Ավերիանովը միջադեպին իր մասնակցության վերաբերյալ The Insider-ին մեկնաբանություն չի տվել։

«Մենք կարծում ենք, որ 29155 ստորաբաժանման անդամները այնտեղ են եղել՝ օժանդակելու, վերահսկելու կամ գուցե անձամբ հարձակումներ իրականացնելու ամերիկացի դիվանագետների, ամերիկյան պետական ​​պաշտոնյաների վրա՝ օգտագործելով ակուստիկ զենք», - ասել է Խրիստո Գրոզևը:

Լրագրողական հետաքննության տվյալներով՝ 2021 թվականին՝ Թբիլիսիում տեղի ունեցած միջադեպից առաջ, գեներալ Անդրեյ Ավերիանովը և նրա թիմը կատարել են ևս մի քանի աշխատանքային այցեր, որոնք ամեն անգամ համընկել են «Հավանայի համախտանիշի» դրվագների հետ։