Միջազգային հեղինակավոր իրավապաշտպան Human Rights Watch և Amnesty International կազմակերպությունները նշում են, որ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» երկու օրենքների նախագծերը, որոնք քննարկում է Վրաստանի խորհրդարանը, ոտնահարում են մարդու իրավունքները։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Ես կտրականապես դեմ էի առանց վիզայի ռեժիմի կասեցմանը, բայց փոխեցի իմ դիրքորոշումը․ Ռոթ
- 2 Մառնեուլիի սակրեբուլոյի փոխնախագահը մի քանի քվեաթերթիկ է լցրել արկղի մեջ, ընտրատեղամասը փակվել է
- 3 ԿԸՀ-ի նախնական արդյունքներով՝ ընտրություններում 53%-ով առաջատարը «Վրացական երազանքն» է
- 4 «Ֆորմուլայի» և «Մթավարիի» էքզիթ փոլերով ընտրություններում հաղթում է ընդդիմությունը, ըստ «Իմեդիի»՝ «Երազանքը»
- 5 Նախագահը չի ճանաչում ընտրությունների արդյունքները. հոկտեմբերի 28-ին Ռուսթավելիում հավաք է նախատեսվում
- 6 Ժամը 17:00-ի դրությամբ ընտրողների մասնակցությունը 50,06 տոկոս է
«Օրինագծերն ուղղված են մարգինալացնելուն և վարկաբեկելու անկախ, օտարերկրյա ֆինանսավորմամբ զբաղվող խմբերին և հանրային լայն շահերին սպասարկող լրատվամիջոցներին: Օրինագծերի նպատակն է սահմանափակել քննադատական խմբերին և կարևոր լրատվամիջոցներին, խախտել Վրաստանի միջազգային պարտավորությունները։ Դա լուրջ սառեցնող ազդեցություն կունենա խմբերի և անհատների վրա, ովքեր աշխատում են պաշտպանելու մարդու իրավունքները, ժողովրդավարությունը և օրենքի գերակայությունը», - ասում է Human Rights Watch-ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տնօրեն Հյու Ուիլյամսոնը:
Կազմակերպությունների այսօր՝ մարտի 7-ին, տարածած համատեղ հայտարարության մեջ ասվում է, որ Վրաստանի խորհրդարանը պետք է վճռականորեն մերժի այն օրինագծերը, որոնք պահանջում են անհատներից, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններից և լրատվամիջոցներից Արդարադատության նախարարությունում գրանցվել որպես «օտարերկրյա ազդեցության գործակալ», եթե իրենց եկամտի առնվազն 20%-ը ստանում են արտերկրից։ Նշվում է, որ խախտումների համար օրենքների նախագծերը նախատեսում են նաև լրացուցիչ, ծանր հաշվետվությունների պահանջներ, ստուգումներ, վարչական և քրեական պատասխանատվություն՝ ներառյալ մինչև 5 տարի ազատազրկում։
«Օրինագծերը անհամատեղելի են մարդու իրավունքների միջազգային օրենսդրության և չափանիշների հետ, որոնք պաշտպանում են խոսքի և միավորումների ազատության իրավունքը։
Օրենքների նախագծերը հակասում են Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով և Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագրով (ICCPR) ստանձնած պարտավորություններին:
Թեև միջազգային իրավունքի համաձայն՝ արտահայտվելու և միավորվելու իրավունքների որոշակի սահմանափակումներ թույլատրելի են, դրանք [սահմանափակումները] պետք է հստակ ձևակերպվեն և հասանելի լինեն օրենքով, պետք է լինեն անհրաժեշտ և համաչափ՝ օրինական նպատակին հասնելու համար: Նշված օրենքների նախագծերը չեն համապատասխանում այս փորձությանը և չափից դուրս սահմանափակում են այդ իրավունքները։ Ազգային, միջազգային և օտարերկրյա աղբյուրներից ռեսուրսներ փնտրելը, ստանալը և օգտագործելը հավաքների ազատության իրավունքի անբաժանելի մասն է: Սա հաստատված է մարդու իրավունքների պաշտպանության բազմաթիվ միջազգային և տարածաշրջանային մեխանիզմներով, այդ թվում՝ Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի «Եվրոպայում հասարակական կազմակերպությունների իրավական կարգավիճակի մասին» 2007 թվականի հանձնարարականով:
2022 թվականին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը վճռեց, որ Ռուսաստանի «օտարերկրյա գործակալների» օրենքը, որը նման է վրացական օրինագծերին, խախտում է Եվրոպական կոնվենցիայի 11-րդ հոդվածով պաշտպանված միավորման իրավունքը։ Դատարանը գտել է, որ միջազգային կամ օտարերկրյա աղբյուրներից ֆինանսավորում ստացող կազմակերպությունների համար հատուկ կարգավիճակի և իրավական ռեժիմի ստեղծումն արդարացված չէ, և սահմանափակումները միջամտություն են նրանց օրինական գործառույթներին»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
Արևելյան Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում Amnesty International-ի տնօրեն Մարի Ստրութերսը նշել է, որ առաջարկվող օրինագծերը ոտնահարում են խոսքի և միավորումների ազատության իրավունքները, հակասում են մարդու իրավունքների պաշտպանության Վրաստանի պարտավորություններին, և այդ պատճառով խորհրդարանը չպետք է ընդունի դրանք:
«Կառավարությունը պետք է մտածի քաղաքացիական հասարակության համար անվտանգ և բարենպաստ միջավայր ապահովելու ուղիների մասին, այլ ոչ թե օրենքներ ընդունի, որոնք կխափանեն անկախ ձայների գործունեությունը, որոնք իրեն դուր չեն գալիս», - ասել է Ստրութերսը:
Ընդդիմադիր կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների, ԶԼՄ-ների և քաղաքացիների բողոքի ակցիաների ֆոնին Վրաստանի խորհրդարանը քննարկում է «Օտարերկրյա գործակալների գրանցման» և «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքների նախագծերը, որոնք նախաձեռնել են խորհրդարանական մեծամասնության անդամները։
Այս թեմայով՝
«Երկու օրինագծերն էլ հակասահմանադրական են». ՍԴ նախկին դատավոր
