Լրահոս

«Շքմերուլիին» կարգավիճակ շնորհել է պահանջում Շքմերիի նախաձեռնող խումբը: Նրանք գործակալությանը գրավոր դիմել են 2022 թվականի հունվարին։ Նախաձեռնող խմբի ներկայացուցիչ Գոգա Գագնիձեն կարծում է, որ «Շքմերուլիի» ճանաչումը ցույց կտա Զեմո Ռաճայի մշակութային ներուժը և կբարելավի գյուղում մնացած ընտանիքների տնտեսական վիճակը առաջին փուլում, ինչպես դա եղավ Փշավիում՝ Դամբալխաչոյին, Սվանեթիում՝ Նառչվիին կարգավիճակ տալու արդյունքում։

«Շքմերուլին» վրացական կերակրատեսակների հազվագյուտ տեսակներից է, տեղանունային է, և դրա անվանումը ցույց է տալիս ոչ թե պատրաստման ոճը, այլ ծագման յուրահատուկ վայրը։

Վերջին տարիներին «Շքմերուլին» հայտնի է դարձել Ճապոնիայում՝ արագ սննդի կետերում և ոչ միայն այնտեղ։ «Շքմերուլիի» հիման վրա մենք մշակել ենք մեր անկյունի՝ Շքմերի համայնքի տնտեսական զարգացման հայեցակարգը։ Դրա մի մասը թռչնաբուծական ձեռնարկության ստեղծումն է և դրա հիման վրա արագ եփվող «Շքմերուլիի» արտադրությունը։

Մենք կապեր ունենք Ճապոնիայում շահագրգիռ մարդկանց հետ, ովքեր պատրաստ են մեզ օգնել սարքավորումների հարցում: Հանրաճանաչության շնորհիվ այս օրգանական արտադրանքն իր շուկան կգտներ նաև Վրաստանում։ Այս գործընթացում «Շքմերուլիին» ոչ նյութական հուշարձանի կարգավիճակ շնորհելը կարևոր նախապայման կլիներ տարածաշրջանի տնտեսական աշխուժացմանը խթանելու համար»,- «Վրաստանի լուրերին» ասել է Գոգա Գագնիձեն։

Շքմերիի նախաձեռնող խումբը գործակալության կողմից խնդրանքի անտեսումը բացատրում է նրանով, որ տեղի բնակչությունը կտրականապես դեմ է Շքմերիում մանգանի բաց եղանակով արդյունահանմանը, և ֆիզիկական և իրավական պայքարի արդյունքում դադարեցվել է Շքմերի համայնքի տարածքների փորումը։

«Շքմերին փրկելու համար՝ այդ ռեսուրսի, շրջակա միջավայրի, մշակույթի, ավանդույթների կայուն օգտագործման համար, արդեն երկրորդ տարին է խնդրում ենք ստեղծել Շքմերիի և Մրավալձալիի պահպանվող տարածքներ, խորհրդարան ենք ներկայացրել նաև համապատասխան օրինագիծ, բայց արդյունքի չենք հասել։ Կառավարության այս քաղաքականության մաս է կազմում այն, որ «Շքմերուլիին» մինչ օրս չի տրվել ոչ նյութական հուշարձանի կարգավիճակ։ Ինչո՞ւ է գործակալությունը կարծում, որ «Շքմերուլին» ոչ նյութական մշակութային ժառանգության հուշարձան չէ, և ինչու, օրինակ, ապուխտի խինկալին կամ մցխեթական կարկանդակը այո, որոնք երկու օր առաջ են հուշարձանի կարգավիճակ ստացել»,- Գոգա Գագնիձեն մի քանի ամիս է, ինչ մշակութային ժառանգության գործակալության հին աշխատակիցների աշխատանքից ազատվելուց հետո այլևս չի կարողանում շփվել գործակալության հետ:

«Մեր հայտը պետք է քննարկվեր հանձնաժողովի կողմից, որը պարբերաբար հանդիպում է դիմումները հավաքելուց հետո։ Մենք սպասում էինք արդյունքներին, որը երկար տևեց։ Գործակալության աշխատակիցը, ում հետ կապվեցինք, ինձ ասաց, որ իրեն աշխատանքից ազատել են, սակայն «Շքմերուլիին» կարգավիճակ տալու համար անհրաժեշտ ամեն ինչ թողել է ավարտված։ Դրանից հետո ես դիմել եմ գործակալությանը, սակայն պատասխան չեմ ստացել։ Ոչ մի շփում չի եղել»:

Մշակութային ժառանգության ազգային գործակալությունը պետական ​​գերատեսչությունների մեջ, Մշակույթի նախարարության հետ մեկտեղ, որի մասն է կազմում, ամենափակ գերատեսչություններից է: Մշակույթի նախարարության և նրա գերատեսչությունների հետ կապը, այդ մարմիններից հանրային տեղեկություն ստանալը ծայրահեղ վատթարացել է Թեա Ծուլուկիանիի նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց հետո։ «Վրաստանի լուրերին» այս անգամ նույնպես չի ստացվել գործակալությունից ու նախարարությունից պարզաբանում ստանալ։

«Վրաստանի լուրերը» Թբիլիսիի քաղաքային դատարանում երկու հայց է ներկայացրել Մշակութային ժառանգության պաշտպանության ազգային գործակալության և Մշակույթի նախարարության դեմ: Երկու գերատեսչություններն էլ արգելափակել են հանրային տեղեկությունը ազգային նշանակության մշակութային ժառանգության հուշարձանի՝ Ալավերդու տաճարի և տեսողական պաշտպանության տարածքում՝ Ալավերդու թեմի և «Բադագոնի» ընկերության կողմից հյուրանոցի ապօրինի շինարարության վերաբերյալ։