Ընտրությունների գաղտնիության զանգվածային խախտումների գործով ՎԵԻԱ-ն դիմել է Ստրասբուրգի դատարան

ՎԵԻԱ-ն վիճարկում է Եվրոպական կոնվենցիայի առաջին լրացուցիչ արձանագրության 3-րդ հոդվածի [ազատ ընտրությունների իրավունքը] խախտումը։ Բողոքում նշվում է, որ ընտրությունների ժամանակ ընտրական վարչակազմի կողմից ստանձնած պարտավորությունների ոչ պատշաճ կատարումը զանգվածաբար խախտել է քվեարկության գաղտնիության հիմնարար սկզբունքը, իսկ ընտրական վեճերի քննարկման ժամանակ խախտվել է ընտրական վեճերը արդյունավետ մեխանիզմներով քննելու իրավունքը։

«Քվեարկության գաղտնիությունն այնքան կարևոր սկզբունք է, որ դրա խախտումը հավասարազոր է արդյունքները անվավեր ճանաչելուն, սակայն ազգային դատարանները, իսկ մինչ այդ ընտրական վարչությունները պատշաճ կերպով չեն քննել այս հարցը:

Միակ բացառությունը, երբ ճիշտ որոշում է կայացվել, եղել է Թեթրիծղարոյի շրջանային դատարանը, որը գործը քննելիս փորձ է կատարել և այս փորձի և գործում առկա այլ ապացույցների հետազոտման արդյունքում եկել է այն եզրակացությանը, որ տեխնոլոգիական տեղամասերում ընտրությունների անցկացման ձևաչափը չի երաշխավորել քվեարկության գաղտնիությունը։

Այնուհետև Թեթրիծղարոյի շրջանային դատարանը որոշում կայացրեց անվավեր ճանաչել Թեթրիծղարոյի և Ծալկայի բոլոր տեխնոլոգիական տեղամասերի ամփոփ արձանագրությունները, սակայն հետագայում վերաքննիչ դատարանի կողմից այս որոշումը փոխվեց»,- այսօր՝ մարտի 20-ին, կայացած ճեպազրույցում աել է ՎԵԻԱ-ի նախագահ Նոնա Քուրդովանիձեն։

Եվրոպական դատարան ներկայացրած հայցում ՎԵԻԱ-ն նաև պնդում է, որ Վրաստանի օրենսդրության ընդհանուր դրույթը, որը սահմանափակում է ընտրական վեճի վերաբերյալ բողոք ներկայացնելու քաղաքացիների հնարավորությունը, չի համապատասխանում Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի պահանջներին:

Ինչպես նշել է ՎԵԻԱ-ի նախագահը, այս վեճը կարող է նախադեպային նշանակություն ունենալ, քանի որ վերաբերում է հարցերի, որոնք Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը դեռ չի քննարկել։

«Այս վեճի շրջանակներում դատարանը հնարավորություն ունի Կոնվենցիայի լույսի ներքո քննարկել և գնահատել ընտրությունների գաղտնիության հարցը՝ կապված 2024 թվականի հոկտեմբերի 26-ի ընտրությունների հետ, և դատարանը նաև հնարավորություն կունենա քննարկելու, թե արդյոք ընտրական վեճերի լուծման ներկայիս ձևաչափը համապատասխանում է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի չափանիշներին»,- նշել է Նոնա Քուրդովանիձեն։

«Վրաստանի երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիան», օգտագործելով երկրի ներսում տրամադրված վեճերի մեխանիզմները, պահանջել է անվավեր ճանաչել 73 ընտրատարածքների բոլոր 2263 ընտրատեղամասերի արդյունքները, որտեղ ընտրություններն անցկացվել են տեխնոլոգիայի կիրառմամբ։ ՎԵԻԱ-ն պնդում էր, որ ընտրությունների օրը զանգվածաբար խախտվել է քվեարկության գաղտնիության սկզբունքը, ինչը խախտում է Վրաստանի Սահմանադրությամբ երաշխավորված ընտրական իրավունքը։