«Օտարերկրյա գործակալների գրանցման մասին» օրենքը բողոքարկվել է Սահմանադրական դատարանում

«Ապրիլի 1-ին «Վրացական երազանքը» ընդունել է «Օտարերկրյա գործակալների գրանցման մասին» օրենքը, որը խախտում է Վրաստանի Սահմանադրությունը և նպատակ ունի լռեցնել, վարկաբեկել և հետապնդել անկախ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին և լրատվամիջոցներին, այդ թվում՝ քրեական հետապնդման միջոցով։

«Վրացական երազանքը» այս օրենքը համարում է ամերիկյան FARA-ի («Foreign Agents Registration Act») անալոգը։ Սակայն, իրականում, ամերիկյան FARA-ն 1938 թվականին ընդունված օրենք է, որը, հաշվի առնելով պատմական համատեքստը և համաձայն Միացյալ Նահանգների Արդարադատության նախարարության և անկախ դատարանների մեկնաբանությունների, նպատակ ունի ոչ թե սահմանափակել անկախ հասարակական և լրատվական կազմակերպությունները, այլ բացահայտել թշնամական օտարերկրյա տերությունների գործակալների գործունեությունը։ Բացի այդ, այս կարգավորումը վերաբերում է այն դեպքերին, երբ օտարերկրյա ֆինանսավորմամբ կազմակերպությունները չեն գործում ինքնուրույն և լիովին ենթարկվում են գլխավոր տնօրենի հրահանգներին։

ԱՄՆ նախադեպային իրավունքի համաձայն, դոնորից ֆինանսավորում ստանալու փաստն ինքնին չի նշանակում, որ ստացողը գտնվում է դոնորի ղեկավարության կամ վերահսկողության տակ։ Այդ դեպքում սուբսիդիա ստացողը պարտավոր չէ գրանցվել որպես դոնորի գործակալ։

Սահմանադրական բողոքում ապացուցված է, որ անորոշ նորմերից բացի, իրավապահ մարմիններին (Հակակոռուպցիոն բյուրո, Դատախազություն, Դատարան) տրվում են անհավասարակշիռ լիազորություններ, ինչը մեծացնում է օրենքի կամայական կիրառման ռիսկերը։

Նման իրականության մեջ, հատկապես, երբ «Վրացական երազանք» կուսակցությունը լիովին վերահսկում է Հակակոռուպցիոն բյուրոն, դատական ​​համակարգը և Դատախազությունը, կա իրական վտանգ, որ FARA-ն, չնայած որևէ փաստական ​​և իրավական նախադրյալի բացակայությանը, կօգտագործվի անկախ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների և լրատվամիջոցների դեմ, որոնք օգնում են հասարակության տարբեր ճնշված խմբերին, դեմ են համակարգային խոշտանգումներին, բացահայտում են «Վրացական երազանք» կուսակցության հակաեվրոպական կուրսը, կոռուպցիոն գործարքները, լուսաբանում են ընթացիկ քաղաքական իրադարձությունները, մարդու իրավունքները խախտող գործելակերպը և այլն։

«Վրացական երազանքի» դրույթներն այնքան անորոշ են, որ ստեղծում են իրական վտանգ, որ այն կարող է օգտագործվել անկախ կազմակերպություններին և անհատներին լռեցնելու և պատժելու համար։ Սա հաստատվում է Հակակոռուպցիոն բյուրոյի ղեկավարի կողմից այս օրենքի վերաբերյալ վերջին երկու օրերի ընթացքում արված լայն մեկնաբանություններով։ Օրենքի ընդունումից բխող անհապաղ և անդառնալի վնասից խուսափելու համար Սահմանադրական դատարանը պարտավոր է կասեցնել վիճարկվող նորմերը։

Մենք չենք սպասում, որ Սահմանադրական դատարանը կգործի արագ և Սահմանադրությանը համապատասխան, սակայն կարծում ենք, որ պետք է օգտագործենք իրավական պայքարի բոլոր ձևերը՝ Սահմանադրությամբ տրված իրավունքները պաշտպանելու համար», - ասել է Երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիայի նախագահ Նոնա Քուրդովանիձեն։