«Վրացական երազանքի» սաբոտաժը «Ալտ-Ինֆո-ի օրենքով», որպեսզի Վրաստանը չկարողանա կարգավիճակ ստանալ

Օրինագծի հեղինակներն են «Ալտ-Ինֆո» ռուսամետ և բռնի կուսակցության առաջնորդներ Գիորգի Քարդավան, Զուրաբ Մախարաձեն, Իրակլի Մորգոշիան, Շոթա Մարտինենկոն և Կոնստանտին Մորգոշիան։ Առնվազն 25 000 ընտրողների ստորագրությամբ օրինագիծը խորհրդարան է ներկայացվել 2022 թվականի նոյեմբերի 7-ին, մինչ «Վրացական երազանքից» ձևականորեն դուրս եկած պատգամավորները («Ժողովրդի ուժը») կնախաձեռեին «Օտարերկրյա գործակալների մասին» ռուսական օրենքը։

Ռուսական օրենքը պահանջում էր կառավարությունից ֆինանսապես անկախ ոչ կառավարական կազմակերպություններին և լրատվամիջոցներին գրանցվել որպես «օտարերկրյա ազդեցության գործակալներ», և դրա նպատակն էր վերացնել անկախ հասարակական կազմակերպությունները երկրում: ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության բարձր ներկայացուցիչ Ջոզեֆ Բորելը ուղղակիորեն հայտարարել էր, որ օրինագծի ընդունումը անհամատեղելի կլինի ԵՄ նորմերին և արժեքներին։

Չնայած միջազգային աննախադեպ արձագանքին, խորհրդարանական մեծամասնությունը մարտի 7-ին արագացված կարգով ընդունեց «Գործակալների մասին» օրենքը, որին հաջորդեցին բազմահազարանոց բողոքի ցույցեր Թբիլիսիում։ Կառավարությունը ցրեց ցույցերը՝ օգտագործելով արցունքաբեր գազ, ջրցան մեքենաներ և պղպեցի սփրեյ։ Ճնշումից հետո ցուցարարները ջարդել են ՆԳՆ մեքենաներն ու այրել դրանք։ Ուժգին բողոքի ցույցերի արդյունքում կառավարությունը ստիպված եղավ մարտի 10-ին երկրորդ ընթերցմամբ տապալել «ռուսական օրենքը»։

«Ալտ-Ինֆո»-ի հեղինակությամբ խորհրդարանում գրանցված օրենքի նախագիծն ուղղված է հավաքների, արտահայտվելու և խոսքի ազատության դեմ։

Վրաստանի «Հավաքների և մանիֆեստացիաների մասին» օրենքում ավելացվում է նոր հոդված, որն արգելում է հավաքի կամ ցույցի անցկացումը, եթե այն ուղղված է կամ որի ընթացքում կարող է լինել սեռական կողմնորոշման դրսևորում, պոպուլարիզացիա և/կամ քարոզում։ Արգելվում է նաև հավաք կամ ցույց անցկացնել, եթե դրա նպատակն է կամ որի ընթացքում կարող են լինել որևէ կրոնական շարժման դեմ ուղղված հայտարարություններ և կոչեր, զրպարտչական և/կամ որևէ կրոնական աղանդի մարդկանց համոզմունքների դեմ և/կամ որոնց ընթացքում կարող է լինել պատերազմ և բռնության քարոզչություն, ազգային, տարածաշրջանային, կրոնական կամ սոցիալական վեճերի հրահրում:

Եթե ​​այս օրենքն ընդունվի, կառավարությունն օրինական լծակ կունենա իրեն դուր չեկած ցանկացած հավաք ապօրինի ճանաչելու, հավաքի մասնակիցներին առաջին անգամ պատժելու 3 000 լարիի կամ մինչև 25 օր ազատազրկման չափով, եթե խախտողը կազմակերպիչն է՝ 5 000 լարիի չափով կամ մինչև 30 օր ազատազրկմամբ։ Այս կանոնը կրկնակի խախտելու դեպքում քրեական գործ կհարուցվի, իսկ խախտողը կկալանավորվի և կդատապարտվի մինչև 2 տարի ազատազրկման։

«Իշխանությունները իրավունք կունենան արգելել և՛ նախատեսվող հավաքը, և՛ պահանջել դադարեցնել անցկացվող ցույցը, եթե համարեն, որ ժողովը վիրավորում է որևէ խմբի կրոնական զգացմունքները կամ ծառայում է որպես պատերազմի քարոզ։ Այս չափորոշիչները անորոշ են և ենթակա են կառավարության մեկնաբանության: Հաշվի առնելով առկա պրակտիկան, պարզ է, որ իշխանությունն օգտագործելու է անորոշ չափորոշիչները հօգուտ իր շահերի։ Օրենքի նախագծին այս տեսքով հաստատելը միանշանակ կհանգեցնի Վրաստանի Սահմանադրությամբ և Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով պաշտպանված հիմնարար իրավունքների (հավաքների և դրսևորման ազատություն, խոսքի և արտահայտվելու ազատության) սահմանափակմանը»,- ասում է փաստաբան Լադո Քութաթելաձեն։

«Ինչպես երևում է կառավարության վերջին հայտարարություններից, պետք է ակնկալել, որ այս օրենքի նախագիծը կօգտագործվի ԵՄ անդամակցության թեկնածությունը սաբոտաժի համար։ Մենք գիտենք, որ չնայած խնդիրներին, դրական մեսիջներ են գալիս թեկնածուի կարգավիճակ տալու վերաբերյալ, եթե մնացած մի քանի ամսում նյութապես ոչինչ չի խանգարում դրան։ Նմանատիպ օրենքներն արգելված են Եվրամիությունում։ Այս օրենքը կօգտագործվի ակտիվիստների նկատմամբ համատարած բռնաճնշումների համար»,- ասում է փաստաբան Գիորգի Մշվենիերաձեն և մի քանի օրինակ է բերում.

• Փողոցում բողոքողներին այս օրենքը պատժում է ազատազրկմամբ,
• Այս օրենքը պատժում է Ռուսաստանի դեմ Ուկրաինային աջակցող հավաքներն ու ցույցերը,
• Այս օրենքը ազատազրկմամբ է պատժում ռուսների՝ Վրաստան մուտք գործելու դեմ հանրահավաքի անցկացումը։

Մայիսի 2-ին «Վրացական երազանք» քարոզչական «Իմեդի» և «Ռուսթավի 2» հեռուստաընկերությունները պատրաստել են հաղորդումներ՝ հիմնվելով 2023 թվականի փետրվարին «Գելափի» կողմից հրապարակված հետազոտության վրա, ըստ որի ԼԳԲՏՔ անձանց նույնականացումը առավել տարածված է երիտասարդների շրջանում։ «Հետազոտության հեղինակները գրում են, որ դեռահասների շրջանում այս ցուցանիշը կազմում է 7,2% և վերջին 10 տարում կրկնապատկվել է։ 7 ամիս առաջ՝ 2022 թվականի հունիսին, հրապարակվեց Ուիլյամսի ինստիտուտի հետազոտությունը, ըստ որի՝ ԱՄՆ-ում 13-ից 17 տարեկան ավելի քան 1,6 միլիոն դեռահասներ և մեծահասակներ ճանաչվում են որպես տրանսգենդեր: Հետազոտությունը գնահատվում է աշխարհի շատ երկրներում, այդ թվում՝ Վրաստանում։ Ի պատասխան մեր հարցին՝ իշխող կուսակցության գործադիր քարտուղարն ասում է, որ տվյալները ցույց են տալիս քարոզչության արդյունքները»,- նշում է «Իմեդի»-ի հաղորդման հեղինակը՝ մեջբերելով Մամուկա Մդինարաձեի մեկնաբանությունը.

«Իրավունքների պաշտպանության և քարոզչության տարանջատումը շատ լուրջ խնդիր է։ Պետք է տարանջատել նաև ԼԳԲՏ քարոզչությունը և ԼԳԲՏ անձանց իրավունքների պաշտպանությունը։ Անկախ ցանկացած խմբի ներկայացվածությունից, չպետք է լինի մարդ, ով կարող է խտրականություն դրսևորել այլ անձի նկատմամբ, բայց մյուս կողմից դա չպետք է խառնվի ԼԳԲՏ քարոզչության հետ ոչ մի դեպքում։ Ինչպես պարզվում է, մի շատ հեղինակավոր կազմակերպության ուսումնասիրության մեջ քարոզչությունը բերում է այնպիսի արդյունքների, որ դրա պատճառով կարող է թիվն ավելանալ։

ԼԳԲՏՔ քարոզչության արգելումն օրենքով ապրիլի 30-ին «Վրացական երազանքի» քարոզիչ Գիորգի Գաչեչիլաձեի («Ուցնոբի») կազմակերպած հանրահավաքի հիմնական պահանջներից էր։ Մայիսի 2-ին «Եվրոպացի սոցիալիստների» պատգամավոր Ֆրիդոն Ինջիան խորհրդարանի նիստում հայտարարեց, որ մտադիր է ապրիլի 30-ի հանրահավաքի պահանջները գրանցել որպես օրենքի նախագիծ։ Այսօր՝ մայիսի 3-ին, Մամուկա Մդինարաձեն ասել է, որ «Վրացական երազանքը» չի դիտարկում Ֆրիդոն Ինջիայի հայտարարած ԼԳԲՏ քարոզչությունը սահմանափակող օրինագծի ընդունումը։

Ռուսաստանում գործում է նմանատիպ բովանդակությամբ օրենսդրություն, որն արգելում է վիրավորել հավատացյալների զգացմունքները։ Հանրային գործողությունները, որոնք վիրավորում են հավատացյալների զգացմունքները, այդ թվում՝ պաշտամունքի վայրերում, պատժվում են մինչև երեք տարվա ազատազրկմամբ։ Ազգամիջյան կամ կրոնական ատելություն կամ տարաձայնություն հրահրելուն ուղղված քարոզչությունը ինչպես նաև նույն բնույթի գրականության տարածումը կամ արտադրությունը և պահպանումը հանգեցնում են քրեական հետապնդման։ «Ոչ ավանդական սեռական հարաբերությունների քարոզչությունը» նույնպես արգելված է Ռուսաստանում։ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների կոմիտեն գտել է, որ նման օրենքները խախտում են քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները, որոնք ամրագրված են միջազգային դաշնագրերով:

«Ալտ-Ինֆո»-ի օրինագծի հեղինակներից Կոնստանտին Մորգոշիան գրում է, որ «Վրացական երազանք»-ն իր գործընկեր կուսակցությունների միջոցով կընդունի բոլոր այն օրենքները, որոնք պահանջում է «Ալտ-Ինֆո»-ն։ «Այս լուրն ինձ շատ է ուրախացնում, լավ է ուշ, քան երբեք, ես միշտ ասել եմ և հիմա էլ կկրկնեմ, հուլիսի 5-ը վրաց ժողովրդի ամենամեծ հաղթանակն էր և Վրաստանում լիբերալիզմի ավարտի սկիզբը։

2021 թվականի հուլիսի 5-ին և 6-ին Թբիլիսիում իրենց մասնագիտական ​​պարտականությունները կատարելիս, հոմոֆոբ և բռնի խմբերի զանգվածային հարձակման հետևանքով վիրավորվել են ԶԼՄ-ների 53 ներկայացուցիչներ։ Հուլիսի 11-ին «TV Պիրվելի»-ի օպերատոր Լեքսո Լաշկարավային մահացած են գտել իր տանը։ Հուլիսի 5-ի հարձակումների ժամանակ օպերատորը դաժան ծեծի է ենթարկվել բռնի խմբավորման կողմից: Նա ուղեղի ցնցում էր ստացել, կոտրվել էր դեմքի ոսկորները, ինչի համար վիրահատվել էր։ Իշխանությունները կազմակերպված բռնության կազմակերպիչներից ոչ մեկին չեն ձերբակալել։