Վրաստանի խորհրդարանում լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների հավատարմագրման կանոնը, որը ուժի մեջ է մտել 2023 թվականի փետրվարին խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլիի հրամանով, կբողոքարկվի Սահմանադրական դատարանում։
Լրահոս
Ընթերցողի ընտրանի
- 1 Գուդաուրիի հնդկական ռեստորաններից մեկում հայտնաբերվել է 12 մարդու դի
- 2 Կոբախիձեի խոսքով՝ պետական ծառայողները և ուսուցիչները ընթերցանության ընկալման խնդիր ունեն
- 3 Խորհրդարանն այլևս գոյություն չունի, քանի որ մի կուսակցություն տապալեց սահմանադրությունը. Զուրաբիշվիլի
- 4 Եվրախորհրդարանը պահանջում է պատժամիջոցների ենթարկել «Երազանքի» առաջնորդներին և նոր ընտրություններ անցկացնել Վրաստանում
- 5 Նախագահի թեկնածու Միխեիլ Կավելաշվիլին բարձրագույն կրթություն չունի
- 6 Ցույցերի ժամանակ Թբիլիսիում է գտնվել Ռուսաստանի ոստիկանական արհմիությունների ասոցիացիայի ղեկավարը
«Վրաստանի դեմոկրատական նախաձեռնություն» (GDI) հասարակական կազմակերպությունը դատարան է դիմել «Ֆորմուլա» հեռուստաընկերության լրագրող Գիորգի Կիկաբիձեի և օպերատոր Գենադի Կվաչախիայի անունից։ Խորհրդարանը մեկ ամսով կասեցրել է հայցվորների հավատարմագրումը «Վրացական երազանքի» անդամ Իրակլի Զարուային՝ Ռուսաստանի կողմից Վրաստանի հետ վիզային ռեժիմը չեղարկելու վերաբերյալ հարցեր տալու համար։
Վիճարկվող նորմերի համաձայն՝ լրագրողների հավատարմագրումը խորհրդարանում կարող է կասեցվել, եթե հավատարմագրված լրագրողը չդադարեցնի հարցազրույցը, եթե Վրաստանի խորհրդարանի անդամը, գրասենյակի աշխատակիցը կամ խորհրդարան այցելած անձը հրաժարվի ձայնագրել հարցազրույցը։ GDI-ն կարծում է, որ Վրաստանի Սահմանադրության հիման վրա չի թույլատրվում սահմանափակել տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքը՝ խորհրդարանականներին և պետական ծառայողներին անցանկալի հարցերից պաշտպանելու համար։
«Վիճարկվող նորմերը չեն նախատեսում մի շարք ընթացակարգային երաշխիքներ, որոնք կարևոր են լրագրողների համար՝ պաշտպանելու իրենց իրավունքները։ Մասնավորապես՝
- Վրաստանի խորհրդարանի աշխատակազմի ղեկավարը որոշում է կայացնում հավատարմագրումը կասեցնելու մասին՝ առանց հաշվի առնելու լրագրողների դիրքորոշումը,
- Որոշումներ կայացնելիս հաշվի չի առնվում մասնավոր և հանրային շահերի հավասարակշռման հարցը։ Վրաստանի խորհրդարանի աշխատակազմի ղեկավարը չի գնահատում այն, ինչ ավելի կարևոր է ժողովրդավարական հասարակության համար՝ լրագրողի կողմից իր իրավունքի իրացումը խորհրդարանի շենքում, թե՞ պատգամավորի համար ստեղծված անհարմարությունը, որն առաջացել է լրագրողի հարցադրմամբ/հարցազրույցի ձայնագրմամբ,
- Որոշում կայացնելիս հաշվի չի առնվում հարցազրույցի ձայնագրման նախաձեռնողի ինքնությունը, և հավատարմագրման կասեցումը վերաբերում է ոչ միայն այն լրագրողին, ով շարունակում է հարցազրույցը մերժումից հետո, այլ նաև հատուկ հավատարմագրված անձանց, ովքեր տեխնիկապես ապահովում են հարցազրույցի ձայնագրությունը, օրինակ՝ օպերատորները։ Սա հաստատում է հայցվոր Գենադի Կվաչախիայի հավատարմագրման կասեցումը, ով տեխնիկապես ձայնագրում էր հարցազրույցը (հայցատուն օպերատորն է) և պատասխանողին հարցեր չէր տալիս։
Ելնելով վերոգրյալից՝ մենք կարծում ենք, որ վիճարկվող նորմերը հակասում են Վրաստանի Սահմանադրության 17-րդ հոդվածով պաշտպանվող խոսքի, տեղեկատվության ստացման և տարածման, ինչպես նաև ԶԼՄ-ների ազատությանը»,- ասում են իրավապաշտպան կազմակերպությունից։
Խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին փետրվարի 6-ին հրաման է արձակել, որով սահմանափակումներ են մտցվում լրագրողների համար խորհրդարանում աշխատանքի ընթացքում։ Մասնավորապես, հրամանը լրագրողներին պարտավորեցնում է դադարեցնել հարցազրույցը, եթե պատգամավորը, գրասենյակի աշխատակիցը կամ խորհրդարան այցելած անձը հրաժարվում է ձայնագրել հարցազրույցը։ Նաև առանց նրանց համաձայնության չի թույլատրվում լուսանկարել փաստաթղթերը, հեռախոսի կամ այլ էլեկտրոնային սարքի էկրանն այնպես, որ հնարավոր լինի ընկալել դրա վրայի տեղեկատվությունը կամ պատկերը: Եթե խորհրդարանական լրագրողը խախտի սահմանված կանոնները, ապա նրա հավատարմագրումը աշխատակազմի ղեկավարի որոշմամբ կկասեցվի մեկ ամսով, իսկ խախտումը կրկնելու դեպքում՝ վեց ամսով։