“Gürcü arzusu” partiyasının sədri İrakli Kobaxidze bildirir ki, “Xalq Gücü” tərəfindən irəli sürülən və dəstəklənən beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən maliyyələşdirilən qeyri-hökumət və media qurumlarına “xarici təsir agenti” statusunun verilməsini nəzərdə tutan qanun layihəsində problem görmür.
Əsas xəbərlər
“Müəyyən bir "NGO" [Qeyri-Hökumət Təşkilatı] və ya başqa bir təşkilatın maliyyəsi insanlar üçün şəffaf olarsa, bu cəzamı olar? İndi partiyalar öz vəsaitlərini bəyan etdiklərinə görə cəzalandırılırmı?
Siyasi partiyanı götürsək, hər il audit xidmətinə bəyannamə veririk və partiyanın xərclədiyi hər qəpik, gəlirimiz nə olursa olsun, ictimaiyyətə məlumdur. Bu cəza ki deyil. Partiyaların cəmiyyətə, siyasi həyata ciddi təsiri var və cəmiyyət konkret partiyanın arxasında o cümlədən maliyyə baxımından kimin dayandığını bilməlidir. Eyni sözləri QHT-lər haqqında da demək olar. İstənilən vətəndaşdan soruşun və heç kim sizə bu və ya digər KİV-i kimin maliyyələşdirdiyini deyə bilməyəcək.
Terminin özünə gəlincə, bilmirəm, eyni məzmunu ifadə edən başqa uyğunluq da ola bilər, amma “agent” termini “casus” mənasına gəlmir.
Gürcüstan qanunvericiliyinə baxsanız, casusluq cəzalandırılır. Yəni agentlik fəaliyyəti kimi terminologiyadan istifadə edilmir. Casusluq cəzalandırılır, casusluq başqa şeydir, kiminsə və nəyinsə agenti olmaq başqa şeydir. Agent o deməkdir ki, sən casus deyil, kiminsə maraqlarının daşıyıcısısan. Başqa bir termin də ola bilər, amma əslində bu termini istisna edə bilmərik.
Milli Dövlət Reyestr Agentliyi mövcuddur. Bu o demək deyil ki, agentlik və agentliyə işləyir. Bu, əslində maraqların daşıyıcısı mənasını verən qəbul edilmiş bir termindir”, - “Gürcü arzusu”nun sədri bu barədə “Rustavi 2” telekanalının efirində deyib.
Kobaxidze “Qirçı” partiyasının üzvü, deputat İaqo Xviçianın agentlər haqqında qanunu “Rusiya kontekstində” Gürcüstana gətirmək istədikləri ilə bağlı qiymətləndirməsi ilə razılaşmır. “Gürcüstanda rus tipli hökumətimiz varmı? Rusiya sistemi və rejimini bizim sistem və vəziyyətimizlə necə müqayisə etmək olar? Söhbət kontekstdən gedirsə, Qərbdə sınaqdan keçirilmiş qanunvericiliyin transferindən danışmaq olar. Kontekst Qərbdəki kimidir”, - Kobaxidze deyir.
Bəzi deputatlar müsbət münasibət bildirsələr də, “Gürcü arzusu”nun “Xalqın Gücü”nün qanun layihəsini dəstəkləyib-dəstəkməyəcəyi hələlik məlum deyil. Prosedural məsələlər və qaydalar komitəsinin sədri İrakli Kadaqişvilinin sözlərinə görə, qanun layihəsinin əsas ruhu onun üçün məqbuldur - “hər yerdə və hər şeydə şəffaflıq olmalıdır”.
“Xalqın Gücü” üzvlərinin “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsinin əsasən Amerika Birləşmiş Ştatlarındaki müvafiq qanunvericiliyə əsaslandığını iddia etsə də, ABŞ Dövlət Departamenti bildirir ki, qanun layihəsi ABŞ-ın heç bir qanununa deyil, oxşar Rusiya və Macarıstan qanunvericiliyinə əsaslanır. Departamentin sözçüsü Ned Praysın sözlərinə görə, təklif olunan qanun Gürcüstan vətəndaşlarının müstəqil səsini istisna edəcək və susduracaq, Gürcüstanın Avro-Atlantik inteqrasiyasına potensial təhlükə yaradacaq.
Qanun layihəsində “xarici təsir agentləri” aşağıdakılar hesab edilir:
- Bütün qeyri-sahibkar hüquqi şəxslər, qeyri-hökumət təşkilatları, hansı ki, illik gəlirlərinin 20 %-dən çoxu xarici maliyyələşdirmədən gəlir. Dövlət təşkilatları və ya Gürcüstan qanunvericiliyinə uyğun olaraq yaradılmış idman federasiyaları bu cür maliyyə vəsaiti alarkən “xarici təsir agentləri” elan edilmir;
- Gəlirlərinin 20 %-dən çoxunu “xarici gücdən” alan televiziyalar;
- Gəlirlərinin 20 %-dən çoxu “xarici güclərdən” olan kütləvi informasiya vasitələri, o cümlədən qəzetlər və onlayn media. KİV deyərkən reklamlar nəzərdə tutulmur;
- Qeyri-hökumət və media qurumları Milli Dövlət Reyestri Agentliyi tərəfindən “xarici təsir agenti” kimi qeydiyyata alınacaq. Qeydiyyatdan yayınan subyektlərə qarşı inzibati cərimələr tətbiq olunacaq. Cərimənin ödənilməsi subyekti “xarici təsir agenti” kimi qeydiyyatdan keçmək öhdəliyindən azad etməyəcək.
