Amerika Dövlət Departamentinin mətbuat katibi Ned Prays Tbilisidə parlament tərəfindən “Agentlər haqqında” qanun layihəsinin birinci dinləmədə qəbul olunmasından sonra baş verənlər barədə fikir bildirib. Vaşinqtonda keçirilən brifinqdə Prays gürcü xalqının çox aydın səsini gözyaşardıcı qazla boğmağa çalışıldığını bildirib. Onun sözlərinə görə, ABŞ-ın hamılıqla tanınmış insan hüquqlarını məhdudlaşdıran istənilən şəxsə məsuliyyət yükləməyə imkan verən bir sıra alətləri var.
Əsas xəbərlər
“Biz dərin təşviş içərisindəyik. Eşitmiş olarsınız ki, son günlər bu əhval-ruhiyyəni davamlı şəkildə ifadə edirik. Bu, qanun layihəsinin mümkün nəticələri ilə bağlı dərin təşvişdir. O, Gürcüstan xalqının demokratiyaya, Avro-Atlantik inteqrasiyaya və daha parlaq gələcəyə doğru istəklərinin əsasını təşkil edən bəzi hüquqlara zərbə vuracaq. Bu, Gürcüstanın müstəqil və suveren dövlət olduğu demokratik və azad, Avropaya inteqrasiya olunmuş, daha parlaq gələcək qurmaq üçün birlikdə işləmək istəyən müstəqil səsləri və Gürcüstan vətəndaşlarını ləkələyəcək və susduracaq.
Biz, əlbəttə ki, bunun gürcü xalqı üçün nə məna kəsb edə biləcəyinə görə çox təşviş içərisindəyik və narahatıq, həm də ona görə ki, ABŞ onilliklər ərzində Gürcüstanın tərəfdaşı olub. Gürcüstan müstəqilliyini elan etdikdən sonra ABŞ gürcü xalqının istəklərini məhz orada dəstəkləyirdi və Gürcüstanın müstəqilliyinin ilk günlərində bu istəklər bəzi hallarda ideyadan başqa bir şey deyildi. Sonrakı onilliklər ərzində Gürcüstan xalqı bu arzularını həyata keçirmək üçün çalışdı. Onlar o ilk günlərdən axtardıqları demokratiyanın qurulmasında, Gürcüstanın Avro-Atlantik birliyə inteqrasiyasında və Gürcüstanın bu şəkildə qalmasını təmin etməkdə böyük irəliləyiş əldə etdilər.
Ancaq indi biz böyük bir geriləmə olacaq bir qanun layihəsi görürük. Bu, Gürcüstan xalqının istəkləri üçün geriyə çəkilmə olacaq. Bu, ABŞ-ın Gürcüstan xalqının tərəfdaşı olmaqda davam etmək imkanı üçün geriləmə olacaq. Kim bu qanun layihəsinə səs verirsə, gürcü xalqının Avro-Atlantik istəklərinə təhlükə yaratmaqda qismən məsuliyyət daşıyır. Biz bunu görmək istəmirik.
“ABŞ ilə yanaşı, Avropa Birliyi, BMT və ən əsası gürcü xalqı, Gürcüstanın vətəndaş cəmiyyəti qrupları da bu qanun layihəsi ilə bağlı ciddi narahatlıq ifadə edən bəyanatlar verib”, - Ned Prays bildirib.
Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin sözlərinə görə, qanun layihəsinin qəbulu ABŞ və Gürcüstan arasında mövcud tərəfdaşlıq münasibətlərinə qismən də olsa təhlükə yarada bilər.
“Nəticə etibarilə bu, gürcü xalqının və Gürcüstan hökumətinin qərarları olacaq. Gürcüstan hökumətinin gürcü xalqını dinləyəcəyinə böyük ümidimiz var.
Gürcü xalqı indi çox aydın danışır. Dinc toplaşmaq hüququndan istifadə edənlərin məhdudlaşdırılması üçün gözyaşardıcı qaz və digər vasitələrlə susdurulan səsləri çox aydın eşidirik.
Bu, bizim üçün təşviş doğuran haldır. Biz hesab edirik ki, bütün dünya hökumətlərinin, o cümlədən, əlbəttə ki, Tbilisinin öz xalqını dinləməsi vacibdir”.
Jurnalist Ned Praysdən soruşub ki, Birləşmiş Ştatların partiyası belə qanunlar yaradan və Rusiyayönümlü yolu advokatlaşdırmağa çalışan Bidzina İvanişvilini sanksiya etməyə nəsə mane olurmu?
“Bildiyiniz kimi, mən ABŞ-ın və ya digər sanksiyalara məruz qala biləcək konkret şəxslər və ya təşkilatlar haqqında danışmıram, lakin bizim ixtiyarımızda bir sıra alətlər var ki, onlar dünyanın istənilən ölkəsində hamılıqla tanınmış insan hüquqlarına məhdudiyyət qoymaqda məsuliyyət daşıyan istənilən şəxsə məsuliyyət yükləməyə imkanı verir. Müxtəlif qanunlarda, sərəncamlarda təsbit edilmiş səlahiyyətlər var ki, biz hər hansı digər kontekstdə olduğu kimi bu kontekstdə də diqqətlə nəzərdən keçirəcəyik. Gürcü xalqının istədiyinə və ən əsası gürcü xalqının gözlədiyi və ümumbəşəri hüquqları baxımından layiq olduğuna qarşı çıxa bilənlərə məsuliyyət yükləyəcəyik.”, - Prays bildirib.
Martın 7-də icma qruplarının, müxalifət partiyalarının, media və qeyri-hökumət təşkilatlarının, beynəlxalq tərəfdaşların və insan haqları təşkilatlarının çağırışlarının əksinə Gürcüstan parlamenti 13 əleyhinə və 76 lehinə səslə “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsini birinci dinləmədə qəbul edib.
Rusiyada qüvvədə olan qanunun analoqu olan sözügedən qanun layihəsi müstəqil media və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasını nəzərdə tutur. Hakimiyyət Rustaveli prospektində keçirilən etiraz aksiyasının iştirakçılarına qarşı gözyaşardıcı qazdan istifadə edib. O, eyni adlı bibər qazı və su şırnaqlarından istifadə edib. Hüquq-mühafizə orqanları xırda xuliqanlıq və polisin qanuni tələbinə tabe olmamaq ittihamı ilə 66 nəfəri inzibati qaydada həbs edib.
