Gürcüstan Milli Bankı bu gün 60 milyon dollar satıb. Milli Bankdan verilən məlumata görə, bu qərar son günlər valyuta bazarında birdəfəlik iri əməliyyatlarla müşayiət olunan “inkişaf edən ajiotaj prosesləri” ilə əlaqədar qəbul edilib.
Əsas xəbərlər
“Valyutaya həddindən artıq tələbat var idi ki, bu da larinin məzənnəsinə əlavə təzyiq yaratdı. Valyuta bazarında müşahidə olunan dalğalanmalar fundamental makroiqtisadi amillərlə bağlı deyil və buna görə də qısamüddətli xarakter daşıyır. Beynəlxalq ehtiyatlar tarixi maksimum həddədir, xarici daxilolmalar sabitdir, cari əməliyyatlar hesabının kəsri tarixi minimum səviyyədədir, son üç ildə yüksək iqtisadi artım qeydə alınıb, inflyasiya 3%-lik hədəfdən aşağıdır, fiskal balans və dövlət borcu da davamlı səviyyədə saxlanılır.
Bank sistemində likvid aktivlərin ümumi həcmi bu gün 16,7 milyard lari ekvivalentini ötür ki, bu da potensial şoklara qarşı görünməmiş dayanıqlığın olduğunu göstərir. Bu gün Gürcüstanın maliyyə sistemi Avropada ən güclü sistemlərdən biridir”, - Milli Bankın bəyanatında deyilir.
Dünən, mayın 15-də lari xarici valyutalara nisbətdə kəskin ucuzlaşıb. Bir gündə 1 ABŞ dollarının rəsmi dəyəri 2,6866 laridən 2,7323 lariyə yüksəlib. Milli valyuta da avroya nisbətdə devalvasiyaya uğrayıb: 1 avronun dəyəri 2,9577 lari müəyyən edilib, əvvəlki günün rəsmi məzənnəsi isə 2,9005 lari olub. Hazırda Gürcüstan Bankında 1 ABŞ dollarını 2,83 lariyə, avronu 3,09 lariyə almaq mümkündür.
Lari mayın 14-də Gürcüstan parlamenti “xarici agentlər haqqında” rus qanunu üçüncü və yekun oxunuşda qəbul etdikdən sonra kəskin devalvasiyaya uğradı və London birjasında gürcü şirkətlərinin səhmlərinin qiyməti düşdü. Mütəxəssislərin fikrincə, bazarda ajiotajın yaranmasına səbəb ABŞ Dövlət Departamentinin sanksiyalar elan etməsi və Gürcüstana yardımın mümkün dayandırılması ilə bağlı açıqlamalar olub.
“Milli Bank mayın əvvəlində anlamalı idi ki, “agentlər haqqında” qanunun qəbulundan sonra panika yaranacaq. Gecikdi. Əgər o, bir neçə milyon dolları hissə-hissə (və ya iki on milyon dollar) satmaqla larinin və məzənnənin kəskin dəyişməsindən qaça bilsərdi, bu gün çoxlu ehtiyatlarını itirmək bahasına bunu etməli olacaq”, - parlamentin üzvü, Gürcüstan Milli Bankının keçmiş prezidenti Roman Qotsiridze deyir.
“Beynəlxalq Şəffaflıq – Gürcüstan” təşkilatının baş analitiki Beso Namçavadzenin sözlərinə görə, Milli Bankın bəyanat bir neçə yalan ehtiva edir.
“Milli Bank deyir ki, beynəlxalq ehtiyatlar tarixi yüksək həddə çatıb, bu yalandır. Aprelin 30-da ehtiyatlar 4,8 milyard dollar təşkil edib ki, bu da 2023-cü ilin avqust ayı göstəricisindən 11% (623 milyon dollar) azdır. Yalnız xarici valyutaya nəzər salsaq (bu, larinin məzənnəsini sabitləşdirmək üçün istifadə olunur) valyuta ehtiyatları 3,8 milyard dollardır. Avqustda bu, 1,1 milyard dollar çox olub, 4,9 milyard olub.
Milli Bank xaricdən daxilolmaların da stabil olduğunu deyir, bu da yalandır. Gürcüstana valyuta axınının mühüm mənbəyi olan pul köçürmələri yanvar-aprel aylarında (ötən illə müqayisədə) 33% (542 milyon dollar) azalıb. Azalmaya səbəb Rusiyadan köçürmələrin azalması, Avropa və ABŞ-dan pul köçürmələrinin artmasıdır. Həmçinin yanvar-aprel aylarında malların ixracı 10% azalıb və nəticədə ticarət kəsiri 467 milyon dollar artıb”, - deyə Namçavadze bildirib.
