Ի՞նչ փաստարկներ ունեն կողմերը․ նախագահի իմպիչմենտի հարցի քննարկումը դատարանում

Սահմանադրական դատարանում նիստը բացվել է հոկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 12:00-ին։ Նախագահի ներկայացուցիչներն են «Վրացական երազանքի» նախկին պատգամավոր Թամար Չուգոշվիլին և Սահմանադրական դատարանի նախկին դատավոր Մաիա Կոպալեիշվիլին։

Մինչ գործի էական մասի քննարկումը, մինչ դատավոր Տուրավան հարցրել է, թե ինչու նախագահը ներկա չէ նիստին, «Վրացական երազանք» կուսակցության նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն ասել է, որ «նախագահի չներկայանալը անհարգալից վերաբերմունք է Սահմանադրական դատարանի նկատմամբ»։

«Նա ժամանակ ունի հակասահմանադրական այցերի համար, բայց ոչ՝ Սահմանադրական դատարան գալու համար, ինչը, բնականաբար, շատ ցավալի է»,- նշել է Կոբախիձեն։

«Նախագահը կարող է ներկայացուցիչ ունենալ։ Վրաստանի նախագահը մեզ լիակատար վստահություն հայտնեց։ Մենք տեղեկություն ունենք ոչ միայն իրավական, այլ բոլոր փաստացի հարցերի վերաբերյալ։ Բնականաբար, մենք չպետք է դա համարենք, իբր նախագահը անհարգալից վերաբերմունք է դրսևորել»,- պարզաբանել է նախագահի ներկայացուցիչ Մաիա Կոպալեիշվիլին։

Խորհրդարանի անդամներ Իրակլի Կոբախիձեն, Շալվա Պապուաշվիլին, Մամուկա Մդինարաձեն և այլք (ընդհանուր առմամբ 80 պատգամավոր) 2023 թվականի սեպտեմբերի 12-ին դիմել են Սահմանադրական դատարան՝ նախագահի իմպիչմենտի պահանջով։ «Վրացական երազանքը» նախագահին մեղադրում է սահմանադրությունը խախտելու մեջ, քանի որ չնայած կառավարության մերժմանը, Սալոմե Զուրաբիշվիլին, այնուամենայնիվ, սկսել է հանդիպումները եվրոպացի առաջնորդների հետ։ «Բոլորը պետք է մոռանան իմ հրաժարականի մասին երազել, ես կշարունակեմ իմ այցերը»,- այսպես է արձագանքել Զուրաբիշվիլին իշխող կուսակցության որոշմանը։

«Վրաստանի Սահմանադրության 52-րդ հոդվածը սահմանում է Վրաստանի նախագահի լիազորությունները արտաքին հարաբերությունների ոլորտում։ Այս հոդվածում ասվում է, որ նախագահը կարող է իրականացնել միայն ներկայացուցչական լիազորություններ և բանակցություններ վարել կառավարության անունից։ Նախագահը խնդրել է նրա համաձայնությունը, բայց նա չի ստացել, բայց այնուամենայնիվ այցն իրականացվել է՝ սահմանադրությունը խախտվել է»,- ասել է Կոբախիձեն։ Նրա խոսքով, Սալոմե Զուրաբիշվիլին երեք տարբեր ձևերով ուղղակիորեն ընդունել է, որ հակասահմանադրական այցեր է կատարել.

«Նա ինքն է խնդրել այցի համաձայնությունը։ Նա տեղյակ է եղել, որ համապատասխան այցելության համար անհրաժեշտ է համաձայնություն, և համաձայնություն չստանալուց հետո, այնուամենայնիվ, կատարել է այցը։ Եթե ​​նա հավատար, որ համապատասխան այցը համաձայնություն չի պահանջում, չէր դիմի կառավարությանը համաձայնության համար։

Նա նաև ավելի ուշ հայտարարեց, որ իր այցելությունները բյուջեից չեն ֆինանսավորվում, և ինքը մասնավոր միջոցներով մեկնել է արտերկիր, ինչը ևս մեկ ընդունելություն է։ Եթե ​​այցը լեգիտիմ էր, ինչո՞ւ այն չի ֆինանսավորվել բյուջեից։ Դա ուղղակի խոստովանություն էր, որ այցերը ոչ լեգիտիմ էին, ուստի նա ստիպված էր ծախսել ոչ թե բյուջեն, այլ սեփական գրպանի գումարը։ Հակառակ դեպքում, եթե նա ծախսեր բյուջեի գումարները, դա կլիներ սահմանադրության խախտում, ինչպես նաև քրեական հանցագործություն, քանի որ օրենսդրությամբ սա ոչ նպատակային ծախս է։ Ինչ վերաբերում է իմպիչմենտին, ապա կարող ես հույս դնել կոնկրետ պատգամավորների վրա, որոնք չեն աջակցի քո իմպիչմենտին, բայց եթե հանցանք ես գործում, ապա չես կարող հույս դնել քաղաքական գործիչների վրա: Ուստի նա տեղյակ էր, որ գնում է ոչ լեգիտիմ այցի։ Այդ պատճառով նա ծախսել է ոչ թե բյուջեն, այլ սեփական փողերը։

Օրեր առաջ տիկին Սալոմե Զուրաբիշվիլին հարցազրույց է տվել Լիտվայի հանրային հեռարձակողին, որտեղ նա հայտարարություններ է արել. Ես պաշտոնապես լիազորված չեմ կատարել այս այցը, բայց ես գործում եմ հավատքով և կարծում եմ, որ պետք է դա անեի: Դրանից ավելի խոստովանություն ես չգիտեմ»։

Կոբախիձեի խոսքով՝ նախագահը սկզբունքորեն դեմ է եղել Վրաստանի Սահմանադրությամբ սահմանված կառավարման համակարգին։

«Ներկայացման հեղինակները սահմանադրության խախտում չեն համարում այն ​​դեպքերը, երբ պետության ղեկավարը հանդիպում է այլ երկրների ղեկավարների կամ երկրի ներսում բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ։ Ես չեմ հասկանում, թե ինչու է 52-րդ հոդվածի սահմանումը կապված ինքնաթիռ նստելու և նախագահի արտերկիր մեկնելու հետ»,- հանդիպմանը ասել է նախագահի ներկայացուցիչ Թամար Չուգոշվիլին, ինչին ի պատասխան Կոբախիձեն ասել է. «Պրակտիկան թերի է։ Այս թերությունը ուղղելի է, բայց երբ այն շտկվի, երկիրը նոր խնդիրների առաջ է կանգնելու։ Պատկերացրեք, որ ամեն անգամ, երբ ինչ-որ մեկը գալիս է Վրաստան, կառավարությունը կարող է կողմ չլինել նախագահին հանդիպել Վրաստան եկող նախագահներից որևէ մեկի հետ և այլն։ Կան քաղաքական նրբերանգներ, որոնց պատճառով կարելի է մի պահ աչք փակել՝ թերի պրակտիկան պահպանելու համար, բայց դա կապված չէ հայցի բովանդակության հետ, քանի որ խորհրդարանն ու կառավարությունը սահմանադրությունը չեն խախտում»։

«Երբ նախագահը շնորհավորական նամակ է ուղարկում, ուրեմն սրա համար էլ պետք է կառավարության թույլտվությունը խնդրի։ Մենք գնում ենք աբսուրդի։ Դուք, Իրակլի Կոբախիձե, չեք կարող որոշել, թե ով ինչ պետք է անի։ Դուք չեք կարող սա գրել բոլորին: Ես սահմանադրական հանձնաժողովի քարտուղարն եմ, այս սահմանադրության համահեղինակն եմ, կողմնակիցն եմ։

Ինձ համար շատ կարևոր է, որ այս սահմանադրությունը չշեղվի, այլ մեկնաբանվի այնպես, որ համապատասխանի մեր երկրի շահերին»,- ասել է Չուգոշվիլին։

Նիստում նախագահի ներկայացուցիչ Մաիա Կոպալեիշվիլին բացատրել է, որ ներկայացված երեք հանդիպումները սահմանադրության խախտում համարելու համար իրավական և փաստացի փաստարկներ չկան։

«Պետք է ուշադրություն դարձնել նախագահի սահմանադրական կարգավիճակին։ Թեև նրա լիազորությունները սահմանադրությամբ բավականին սահմանափակված են, պետք է հաշվի առնել, որ սահմանադրության համաձայն նա Վրաստանի պետության ղեկավարն է, և, բնականաբար, սահմանադրությունը Վրաստանի նախագահին որպես պետության ղեկավար տալիս է օտարերկրյա որոշակի լիազորություններ. հարաբերություններ, որտեղ նախագահը կառավարության հավանության կարիքը չունի։ Ներկայացման մեջ նշված եվրոպական այցերն իրականացվել են բոլորովին այլ ձևաչափով»,- ըստ Մաիա Կոպալեիշվիլիի, հայտի հեղինակները հատուկ հոգ են տանում Սահմանադրության 49-րդ հոդվածի անվան մասին, ըստ որի՝ նախագահին տրված լիազորությունները չեն պահանջում կառավարության հավանությունը։

«Նախագահի փաստացի իրավական կարգավիճակը որոշվում է այս հոդվածով։ 49-րդ հոդվածի երրորդ պարբերությունը վերոնշյալ դրույթի շրջանակներում իրավունք է տալիս Վրաստանն արտաքին հարաբերություններում ինքնուրույն ներկայացնելու՝ առանց կառավարության հատուկ համաձայնության։ Սահմանադրական դատարանը միանշանակ կկանգնի Սահմանադրության 49-րդ հոդվածի 3-րդ կետի նորմատիվ բովանդակության և Սահմանադրության 52-րդ հոդվածի 1-ին կետի Ա ենթակետի տարանջատման անհրաժեշտության առաջ»,- ասել է Կոպալեիշվիլին։

Սահմանադրական դատարանի պլենումը հոկտեմբերի 4-ին, ժամը 11:00-ին կշարունակի նախագահի իմպիչմենտի վերաբերյալ սահմանադրական պնդումների քննարկումը։

Սահմանադրական դատարանը մեկամսյա ժամկետ ունի իր կարծիքը պատրաստելու համար, իսկ որոշումից հետո նախագահին հեռացնելու համար անհրաժեշտ է 100 պատգամավորի ձայն, ինչը «Վրացական երազանքը» չունի։ Խորհրդարանական ընդդիմության մի մասը նախագահի իմպիչմենտին դեմ է և համարում է որ դա սաբոտաժ է և կխոչընդոտի եվրաինտեգրմանը։