Ինչո՞ւ է «Երազանքը» հարձակվում Շովիում մահից փրկված անձանց վրա. հարցազրույց փորձագետի հետ

- «Վրացական երազանքի» առաջնորդ Իրակլի Կոբախիձեն անհավատալի սուտ ու շահարկում է անվանել Շովիում բնական աղետից փրկված մարդկանց, այդ թվում՝ Դավիթ Ջելաձեի պատմությունները։ Ջելաձեն ասում է, որ իրենք առնվազն 4 ժամ են անցկացրել սելավի մեջ, փրկարարական գործողությունը սկսվել է ուշացումով։ «Վրաստանի լուրերին» տված հարցազրույցում նա պատմել է, թե ինչպես է կարողացել իր զարմուհիներից մեկին` 6-ամյա Մաշոյին, աղետի գոտու կենտրոնից համեմատաբար ապահով վայր տանել, մինչև գոտկատեղը թաղված ցեխի մեջ։ Արդյո՞ք Կոբախիձեի այս գործողությունը միտումնավոր է լռեցնելու այն մարդկանց, ովքեր զգացել են այս ճգնաժամը, կառավարության ուշացած արձագանքը, որպեսզի ուրիշները և ավելին չբարձրաձայնեն:

- Իհարկե, սա Իրակլի Կոբախիձեի միանգամայն կանխամտածված հայտարարությունն է, որն այս դեպքում, իհարկե, խոսում է ամբողջ իշխանության անունից։ Իրակլի Կոբախիձեի դեմքով կառավարությունը փորձում է լիովին խուսափել պատասխանատվությունից և ծանրության կենտրոն դնել Շովիում տեղի ունեցած ողբերգության բնական աղետի ազդեցության վրա։ Եթե ​​գործ ունենայինք այլ տիպի իրադարձությունների հետ, Կոբախիձեն միանշանակ բուռն քննադատության սլաքները կուղղեր ընդդիմության, քաղաքացիական հասարակության, սոցիալապես ակտիվ խմբերի վրա, բայց այս դեպքում դա լրիվ աբսուրդ է։ Այս ողբերգությունը կանխելու կամ ժամանակին արձագանքելու համար ոչ ոք չէր կարող միջամտել, բացի իշխանության ներկայացուցչից։ Սա աննախադեպ փորձ է, քանի որ կան ականատեսներ, կան մարդկային պատմություններ։ Այստեղ խուսափելը շատ դժվար է։ Կառավարությունն ունի պատասխանատվություն։ Առավել ակնհայտ է, որ ժամանակին արձագանք չի եղել։

Հիշենք ՆԳ նախարարի երեկվա հայտարարությունը։ Ես չգիտեմ, թե դա ինչպես է կոչվում, որքանով է դա ոչ պրոֆեսիոնալ և անմարդկային: Նախարարն ասաց, որ գիշերը թռչելու միջոցներ ունենք, բայց դրա կարիքը չկար և չօգտագործեցինք։ Իշխանության հիմնական ներկայացուցիչներից մեկի նման ոչ ադեկվատ հայտարարությունը ցնցող է։ Սա իշխանությունների խեղված գործի լյուստրացիան է։ Կարելի է ասել, որ Գոմելաուրին բացահայտեց իշխանությանը։ Բնակչությունը դա տեսնում է, և կառավարությունը ստիպված է լինելու պատասխանատվություն կրել այս ողբերգության համար։

- Ուրիշ ի՞նչ նպատակներ կարող են ունենալ Կոբախիձեն և իշխող կուսակցությունը, մի կողմից՝ մահից փրկվածների, մյուս կողմից՝ հասարակության նկատմամբ։ Օրինակ՝ տուժողները դատական ​​վեճ չսկսեն ու թեման արագ փակվի՝ հասարակությանը թողնելով տեղեկատվական վակուումի մեջ...

-Իշխանությունն ուզում է լռեցնել նրանց, հետ պահել նրանց ակտիվությունից և իշխանության դեմ ցուցմունք տալուց։ Բայց, այս մարդիկ դեմ առ դեմ բախվեցին, մի խոսքով, անցան կյանքի ու մահվան սահմանը։ Ինչպե՞ս կարող են վախենալ։ Անհավանական պատմություն է։ Այս մարդիկ նման բանի դիմացան, նման բանի միջով անցան, սրա ֆոնին իշխանության կողմից վախը մի փոքր անհամարժեք է թվում։ Չեմ կարծում, որ այս մարդկանց վրա իշխանության սպառնալիքը կազդի, թեև նա, ամենայն հավանականությամբ, այս մտադրությունն ունի։

Իշխանության այս հայտարարություններում գլխավորը հասարակությանը հավատացնելն է, որ այս պատմության մեջ մեղք չկա, անհնար է, որ որևէ մեկը խուսափի նման ավերիչ աղետից, թեև դա չի ստացվում։

Նա ցանկանում է լիովին խուսափել սեփական պատասխանատվությունից, բայց դա չի ստացվի։ Սա ինքնամաքրման ռազմավարությունն է, որը կիրառում է Կոբախիձեն։

- Նույնիսկ այս ողբերգության ժամանակ իշխանությունը չխուսափեց «ռուսական օրենքի» ոգով հատուցումից։ Խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին մեզ մեղադրեց ապատեղեկատվություն տարածելու, խուճապ սերմանելու և սաբոտաժի մեջ։ Նա նաև ասաց, որ այստեղ դոնորների պատասխանատվությունն է, և հորդորեց մտածել։ Երբ տարերային աղետի հետևանքով հայտնաբերվել է 25 դի, իսկ փրկարարները դեռ փնտրում են 8 անհետ կորած, երբ անաչառ մասնագետները մեզ ասում են, որ նման սպառնալիքներ ունենք նաև այլ մարզերում, ինչպես են կարողանում հարձակվել անկախ լրատվամիջոցների և հասարակական կազմակերպությունների վրա, ի՞նչն է նրանց դրդում:

- Իշխանությունը վախենում է ողբերգության մասին օբյեկտիվ տեղեկատվություն և փորձագիտական ​​կարծիքներ տարածող մարդկանց խմբերից կամ կազմակերպություններից, որոնք ամենաշատը շեշտում են իշխանության պատասխանատվությունն ու հանցավոր վարքագիծը։

Եթե ​​իշխանությունն ուզում է ինչ-որ մեկին լռեցնել, դա այս մարդիկ են։ Ակնհայտ է, որ նա չի կարողանա լռեցնել։ Հետևաբար, այն, ինչ նա փորձում է անել, նրանց մարգինալացնելն է։ Սաստկացած հարձակումը բացատրվում է սրանով։ Իշխանությունը պարտվում է ճշմարտության առաջ։ Ըստ այդմ, նա մտադրություն ունի սևացնելու ճշմարտախոս սուբյեկտներին, և մենք դա տեսնում ենք։ Կառավարությունը ստիպված է լինելու շատ խիստ պատասխաններ տալ ԶԼՄ-ների, փորձագետների, վերջապես նաև հանրության լայն շրջանակների հարցերին։

Մինչ այս պահը իշխանությունները չեն մարսել «գործակալների մասին» ռուսական օրենքի տապալումը։ Սա նրանց շատ է անհանգստացնում, իսկ այն, ինչ նրանք ուղղակիորեն չկարողացան հասնել ու օրենքի վերածել, ինչի անհագ ցանկությունն ունեին, հիմա փորձում են թիկունքից մտցնել։ Այս տերմինը՝ «արտաքին ազդեցության գործակալ» մշտապես մասնակցում է հասարակության հետ իշխանության հաղորդակցությանը, որպես մարգինալացում խթանող և քաղաքացիական հասարակությանը վարկաբեկող տերմին։ Ինստիտուցիոնալ առումով իշխանությունը չկարողացավ ընդունել «ռուսական օրենքը», որը շատ մեծ հաղթանակ է, մեծ նշանակություն ունի ժողովրդավարության պահպանման ճանապարհին, բայց նա օգտագործում է այդ տերմինն իր ուղերձներում, իր հաղորդակցման ռազմավարության մեջ։ Սա ևս մեկ անգամ ցույց է տալիս, թե որքան լուրջ է եղել կառավարության մտադրությունը, և եթե այս օրինագիծը օրենք դառնա, ինչ հետևանքներ կունենա վրացական ժողովրդավարության համար։

- Տեսնելով ինչպես է իշխանությունը կառավարում այս ճգնաժամը, ի՞նչ ազդեցություն կարող են ունենալ Շովիի ողբերգության արդյունքները իշխող կուսակցության վրա։

- Կառավարության ուղերձը, որը նա ուղարկում է իր հաղորդակցական քաղաքականության մեջ այս ողբերգության վերաբերյալ, այն է, որ տեղի է ունեցել բնական աղետ, որին մարդիկ անզոր են դիմակայել: Ուստի իշխանությունից ոչինչ մի պահանջեք, նման բաներ լինում են։ Կառավարությանն առնչվող լրատվամիջոցները ցույց են տվել աշխարհի տարբեր երկրների աղետներ, որ դա տեղի է ունենում ամենուր, դա դառը իրականություն է և այլն։ Սա է կառավարության հիմնական մտադրությունը։

Նա ցանկանում է Շովիի ողբերգությունը վերածել բնության առաջ մարդու անզորության արտահայտման ու ցուցիչի։ Չի ստացվի, իշխանության համար չի ստացվի։ Իհարկե, բնական աղետներ լինում են, բայց կան հնարավորություններ նվազեցնելու այդ աղետների հետևանքները, ինչը էապես կախված է կառավարության կարողություններից և արդյունավետությունից։

Մարդիկ կարող են պայքարել աղետի դեմ, հոգ տանել կործանարար հետևանքների նվազեցման մասին, իսկ այս դեպքում առաջին պատասխանատուն իշխանությունն է։

-Ի՞նչ պատասխանատվություն նկատի ունեք։ Սկսվել է հետաքննություն [ձևականորեն], որի արդյունքներին, հաշվի առնելով առկա պրակտիկան, ամենայն հավանականությամբ, պետք չէ սպասել։

-Բոլորս գիտենք, թե ինչ արդյունք կունենա այս հետաքննությունը, ինչպես եղել է մինչ այժմ. իշխանություններն ամեն ինչ արեցին, բայց չկարողացան կանխել այս տարերային աղետը, և հնարավոր չէր խուսափել դրանից. սա կլինի հետաքննության արդյունքը։ Կառավարությունը խորհրդարանական քննիչ հանձնաժողով չի ստեղծելու, և դրա համար ունի համապատասխան լծակներ։ Նա ունի մեծամասնություն, որը կողմ չի քվեարկի նման հանձնաժողովի ստեղծմանը ու կտապալի։ Բայց,

մի բան է իշխանության մտադրությունը, մյուսն այն է, թե ինչպիսին է լինելու հասարակության վերաբերմունքը իշխանության նկատմամբ այս իրադարձության հետ կապված։ Կարծում եմ՝ իշխանությանը չի հաջողվի հանրության մեծամասնությանը համոզել, որ ոչինչ չէր կարող անել այս ողբերգության հետևանքները նվազեցնելու համար։

Արդյո՞ք այս փաստը կնվազեցնի իշխանության քաղաքական կշիռը, քաղաքականության լեզվով ասած, վարկանիշը, ես այս կանխատեսումն անել չեմ կարող։ Սրա պատասխանը մեզ ապագայում կտան հասարակական կարծիքի հարցման արդյունքները։ Թե որքանով դա վնաս կհասցնի իշխանությանը, հիմա դժվար է այդ մասին խոսել, թեև դա որոշակի չափով կլինի՝ հաստատ։

- ՆԳ նախարարը ողբերգությունից հետո 11-րդ օրը հայտնվեց աղետի գոտում։ Ավելի վաղ խորհրդարանի նախագահը հայտնել էր, որ նախարարը ընտանիքի հիվանդ անդամ ունի։ Երեկ Վախտանգ Գոմելաուրին ասել է, որ իր հայրը ծանր հիվանդ է, և նրան տեղափոխել էր Թուրքիա բուժվելու։ Երբ նման ողբերգություն տեղի ունեցավ, նախարարը, որի անմիջական պարտականությունն է անհապաղ արձագանքել ճգնաժամին, ապացույցներ հավաքել հետաքննության համար, արեց այսպիսի հայտարարություն և ձեզ համար որքանո՞վ էր համոզիչ այն պատճառաբանությունը, որը նա բարձրաձայնեց:

-Իշխանության առաջին դեմքերից մեկի մասին խոսելիս համոզիչ չէ, ում ձեռքում է մոբիլիզացված տեխնիկան, որով կարող է արագ շարժվել և այլն։ Այս 11 օրվա ընթացքում ինչպե՞ս մի քանի ժամ չգտավ, որ մարդ գնա ողբերգության վայր, հետո նորից վերադառնա։ Կամ եթե այդքան կրիտիկական իրավիճակ էր, ինչո՞ւ նախկինում հայտարարությունը չէր արվում։ Ինչո՞ւ նախարարը առաջին ժամերին չասաց, որ այս պատճառով չեմ կարող գալ։ Ինչպես կարելի է այդ մասին հայտարարություն անել ողբերգությունից 11 օր հետո։ Իհարկե, դա համոզիչ չէ, և այս տեսանկյունից նախարարի դիրքորոշումն արժանի չէ կարեկցանքի։ Կարծում եմ՝ հանրությունն էլ է դա տեսնում։ Վարչապետը նույնպես հաջորդ օրը ժամանեց Օնի։ Նրա այցը նույնպես ուշացած էր։ Պատասխանատու իշխանությունը կարճ ժամանակ անց պետք է հասներ ողբերգության վայր։

- Օգոստոսի 3-ին Պետական ​​անվտանգության ծառայության 8-րդ տարեդարձն էին նշում։

- Այո, գիտեմ։

- Վարչապետը ուղղաթիռով շրջել է աղետի գոտում, Շովի մուտքի մոտ չի հանդիպել անգամ զոհվածների ու անհետ կորածների ընտանիքի անդամներին։

-Իշխանության համար անհարմար են բոլոր այն իրավիճակները, որտեղ նա զգում է իր պատասխանատվությունը, և նա ցանկանում է խուսափել այդ տհաճությունից։ Եվս մեկ անգամ կրկնում եմ՝ շատ դժվար է խուսափել պատասխանատվությունից նման իսկապես սարսափելի ողբերգության պայմաններում: Կառավարությունը բազմաթիվ փորձեր է արել դրան հասնելու համար, բայց չի հաջողվելու։ Առնվազն շատ դժվար է լինելու։