Ինձ համար՝ որպես իրավաբան, «վեթինգը» կտրականապես անընդունելի է. Կոբախիձե

«Որպես իրավաբան կարող եմ հաստատել, որ վեթինգը ոչ միայն ֆորմալ առումով հակասում է երկրի սահմանադրությանը, այլև հակասում է առաջին հերթին ընդհանուր հանրային սահմանադրական իրավական սկզբունքներին։

Անձամբ ինձ համար, որպես իրավաբան, «վեթինգը» կտրականապես անընդունելի է։ «Վեթինգի» նման մի բան Վրաստանում իրականացվեց 2004 թվականին, և ինչ բերեց այս ամենը հանրությանը պարզ է՝ դա դատարանի լիակատար հպատակեցումն էր գործադիր իշխանության կողմից, Սաակաշվիլի-Ադեիշվիլի ռեժիմի կողմից։ Ուստի «վեթինգն» անընդունելի է ոչ միայն ֆորմալ-իրավական նկատառումներից ելնելով, այլև առաջին հերթին գործնական նկատառումներից ելնելով»,- ասել է վարչապետը։

Իրակլի Կոբախիձեի խոսքով՝ Նոնա Ծոծորիան, ով Վրաստանի գլխավոր դատախազ Զուրաբ Ադեիշվիլիի տեղակալն էր, Մոլդովայում «վեթինգ» է անցկացնում։ «Բոլորդ կարող եք կռահել, թե ինչով կավարտվի այս «վեթինգը»։ Նման գործընթացները մեզ համար անընդունելի են»,- ասել է Կոբախիձեն։

Այսպես կոչված վետինգի ներդրմանը դեմ է նաև Վրաստանի Գերագույն դատարանը։ Նրանց կողմից տարածված հայտարարության մեջ ասվում է, որ «այսպես կոչված վեթինգը միանշանակ, էապես և հիմնովին խարխլում է դատարանի կամ անհատ դատավորի անկախությունը, խաթարում է արդարադատության համակարգի նկատմամբ հանրային վստահությունը և նպատակ ունի համախմբել բացասական հասարակական կարծիքը «ազնվության» ստուգումների անհրաժեշտության մասին՝ հեշտացնելու համար քաղաքական վերահսկողության իրականացումը»։

«Հասկանալի է, որ այսպես կոչված վեթինգը չի պատկանում միջազգային չափանիշին, այն կոպտորեն խախտում է պետության ինքնիշխանությունը, նախատեսում է պետական ​​իշխանության ճյուղերից մեկի՝ դատարանների հավաքագրման մեխանիզմների փոխանցում արտաքին դերակատարների ձեռքը։

Ելնելով վերոնշյալից՝ Վրաստանի Գերագույն դատարանը կտրականապես դեմ է Վրաստանի ընդհանուր դատարանների համակարգի արժանապատվության, անկախության և ինստիտուցիոնալ հեղինակության դեմ ընթացակարգին՝ առանձին դատավորների կամ դատավորների առանձին խմբերի նկատմամբ և հուսով է, որ դա ճիշտ կընկալվի հանրության կողմից»,- նշում է Վրաստանի Գերագույն դատարանը։

«Վեթինգ» (Vetting - անգ.) նշանակում է ստուգել թեկնածուի համապատասխանությունը, ներառյալ ամբողջականությունը, նախքան պետական ​​հատվածում պատասխանատու պաշտոն ստանձնելը: Օրինակ՝ Ուկրաինան այս մեխանիզմն օգտագործել է ՍԴ դատավորների ընտրության գործընթացում։ Կոռուպցիայի կանխարգելման ազգային գործակալության ղեկավար Ալեքսանդր Նովիկովը պարզաբանել է, որ «վեթինգի» գործընթացը անհրաժեշտ զտիչ է, որը կօգնի կանխել անազնիվ դատավորների մուտքը դատական ​​համակարգ։

Դատական ​​բարեփոխումների իրականացումն ու ավարտը, ներառյալ Արդարադատության բարձրագույն խորհրդի և դատախազության համապարփակ բարեփոխումը, Եվրամիության կողմից Վրաստանի համար սահմանված 9 առաջարկությունների թվում է։ Դատական ​​բարեփոխումների գործընթացում ազնվության ստուգման համակարգի ներդրման անհրաժեշտությունը ընդգծվում է նաև ԵՄ ընդլայնման զեկույցում. «Վրաստանը պետք է իրականացնի դատական ​​համակարգի ավելի լայն բարեփոխում, մասնավորապես՝ Արդարադատության բարձրագույն խորհրդի բարեփոխումը՝ համաձայն ս.թ. Վենետիկի հանձնաժողովի առաջարկությունները։ Ստեղծել անձեռնմխելիության ստուգման արտակարգ համակարգ՝ գործընթացում վճռորոշ դեր ունեցող միջազգային փորձագետների ներգրավմամբ, թեկնածուների և ներկայումս նշանակվածների համար դատական ​​համակարգի բոլոր առաջատար պաշտոններում, մասնավորապես՝ Արդարադատության բարձրագույն խորհուրդում, Գերագույն դատարանում և դատարանների նախագահների պաշտոններում»։

Փետրվարի 24-ին Վրաստանում Եվրամիության դեսպան Պավել Հերչինսկին ասել է, որ կառավարության հետ ընթանում է քննարկում, թե իրականում ինչ է նշանակում «վեթինգ»։