Սահմանադրական դատարանը վարույթ է ընդունել նախագահի հայցն ընդդեմ ռուսական օրենքի

Նախագահը մատնանշում է, որ վիճարկվող օրենքը լրատվամիջոցներին և հասարակական կազմակերպություններին փաստացի դնում է «օտար ուժի» և «օտար երկրի գործակալի» խարանի և պիտակի տակ։

Օրենքի նպատակը «օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության ապահովումն է»։ «Օտարերկրյա ազդեցությունը» բացահայտելու և, համապատասխանաբար, «օտար տերության շահերը կրող կազմակերպության» կարգավիճակ տալու համար օրենքով առաջարկվող միակ չափորոշիչը քանակական է՝ եթե օրացուցային տարվա ընթացքում ստանում է ընդհանուր/ընդհանուր ոչ առևտրայինի 20%-ից ավելի եկամուտ «օտարերկրյա ուժից»։ Միայն այս չափորոշիչի հիման վրա հնարավոր չէ որևէ տեսակի ազդեցություն որոշել և համապատասխան եզրակացություններ անել։ Վենետիկի հանձնաժողովը իրավացիորեն ընդգծում է, որ ցանկացած օտարերկրյա ֆինանսավորում տրամաբանորեն չի ենթադրում, որ ֆինանսավորում ստացողը գտնվում է «օտար ազդեցության» տակ և բավարար չէ քաղաքացիական կազմակերպությունների և ԶԼՄ-ների դեմ սահմանափակող միջոցները արդարացնելու համար, հատկապես, երբ նման ֆինանսավորումն իրականացվում է միջազգային կազմակերպությունների կողմից, որի անդամ է Վրաստանը կամ որին նա ցանկանում է միանալ։ Ընդհանուր առմամբ,

այնպիսի մոտեցումը, որ նյութական օգնության տրամադրումը ծառայում է միայն ֆինանսավորողի շահերին, իսկ այն ստանալն ուղղակիորեն նշանակում է հետապնդել ֆինանսավորողի շահերը, հակասում է անշահախնդիր բարիք գործելու և միմյանց օգնելու ընդհանուր մարդասիրական գաղափարին»,- ասվում է հայցում։

Նախագահը կարծում է, որ ռեգիստրում գրանցվելու և ֆինանսական հայտարարագիր ներկայացնելու պարտավորությունը, որը միջամտություն է միավորումների ազատությանը, մասնավորապես, ասոցիացիաների գործունեության ազատության գործընթացին միջամտության տեսքով, ի վերջո էական ազդեցություն կունենա այս հիմնական իրավունքի լիարժեք իրացման վերաբերյալ։

Հայցում մեջբերվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշումը, համաձայն որի՝ միավորումների ազատությունը ներառում է ոչ միայն ասոցիացիա ստեղծելու հնարավորությունը. «այն ներառում է նաև այդ ասոցիացիայի գործելու կարողությունը, ինչը նշանակում է, որ այն պետք է կարողանա շարունակել իր գործունեությունը և գործել առանց պետական ​​չհիմնավորված միջամտության»։

«Նման կանոններով գործնականում անհնար է դառնում ֆինանսավորում ստանալ հասարակական կազմակերպությունների համար, որոնց ֆինանսական հիմնական ռեսուրսները արտաքին աղբյուրներն են, իսկ ֆինանսավորման բացակայության դեպքում գործնականում անհնար կլինի իրականացնել նրանց գործունեությունը։

Օրենքով սահմանված կարգով սահմանված պետական ​​մոնիտորինգը իրենից ներկայացնում է այնպիսի ինտենսիվության միջամտություն, որն իրականում հանգեցնում է կազմակերպության առօրյա գործունեությանը միջամտության և դրա խաթարման։ Եվ, ի վերջո, օրենսդրությամբ նախատեսված բարձր պատժամիջոցը կառաջացնի նյութական և ֆինանսական ծանր բեռ, որն ի վերջո էական ազդեցություն կունենա նաև միությունների գործունեության վրա»,- նշված է հայցում։

Հայցում նշվում է, որ ռուսական օրենքը նախատեսում է սուբյեկտի օտարերկրյա տերության շահերն իրականացնող կազմակերպություն գրանցելու, ֆինանսական հայտարարագիր ներկայացնելու և այս կազմակերպությունների մոնիտորինգի գործընթացում ֆիզիկական անձի կամքին հակառակ նրա անձնական տվյալների մշակում, ներառյալ հատուկ անձնական տվյալները, և պահանջվող տեղեկատվությունը չներկայացնելը հանգեցնում է տուգանքի 5000 լարիի չափով, ինչը միջամտություն է անձնական տվյալների գաղտնիության և գաղտնիության հիմնարար իրավունքին: Ըստ հայցի՝ ռուսական օրենքը էապես հակասում է նաև անձնական կյանքի պահպանման եվրոպական չափանիշներին։

Նախագահը կարծում է, որ վիճահարույց օրենքի գործարկումը անուղղելի վնաս կհասցնի Վրաստանի ինտեգրմանը Եվրամիությանը, ինչը կարող է ի վերջո հիմք դառնալ, որպեսզի պետությունը կորցնի Եվրամիությանը և Հյուսիսատլանտյան կազմակերպությանն ինտեգրվելու իրական հնարավորությունը։

«Օրենքի գործարկման դադարեցմամբ չի գործի օրենքը, որը եվրաինտեգրման համար վնասակար շարունակական գործընթաց է ստեղծում։ Սա նոր խթան կհանդիսանա Վրաստանի եվրաինտեգրման գործընթացի նորացման համար»,- կարդում ենք հայցում։

Բացի այդ, նախագահը նշում է, որ նախընտրական շրջանում էական է սահմանադրությամբ երաշխավորված քաղաքացիական հասարակության և լրատվամիջոցների գործունեության անխափան ապահովումը։

69 էջանոց հայցով նախագահը պնդում է, որ ռուսական օրենքը և դրա առանձին նորմերը հակասում են սահմանադրության վեց հոդվածների. Հոդված 22 - Միավորման ազատություն, Հոդված 15 - Անձնական և ընտանեկան կյանքի, անձնական տարածության և հաղորդակցության անձեռնմխելիության իրավունքներ, Հոդված 17. Կարծիքի, տեղեկատվության, զանգվածային լրատվության միջոցների և համացանցի ազատության իրավունքներ, Հոդված 12 - Անձի ազատ զարգացման իրավունք, Հոդված 31, 9-րդ կետի 2-րդ նախադասություն․ «Օրենքը, եթե այն չի նվազեցնում կամ վերացնում պատասխանատվությունը, հետադարձ ուժ չունի»։