Սողանցքների առկայությունը Ռուսաստանին օգնում է երկարացնել պատերազմը. հարցազրույց ԱՄՆ դեսպանի հետ

- Տիկին դեսպան, ես կցանկանայի Ձեզ հարցնել Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև ուղիղ չվերթերի վերականգնման և Պուտինի հրամանի մասին, որով 23 տարի անց չեղարկվել է Վրաստանի քաղաքացիների համար վիզային ռեժիմը։ Վրաստանի կառավարությունը ողջունել է այս գործողությունները։ Ինչո՞ւ է Ռուսաստանը հիմա նման որոշումներ ընդունում։

- Չեմ ուզում շահարկումներ անել, թե ինչու, բայց, իհարկե, համաձայն եմ, որ

հիմա ժամանակը չէ, որ որևէ երկիր մոտենա Ռուսաստանին, առավել ևս մի երկիր, որի տարածքի 20%-ը օկուպացված է Ռուսաստանի կողմից։ Կարծում եմ՝ զարմանալի էր, որ իշխանությունները այդքան ջերմ ընդունեցին Պուտինի այս ժեստը։ Սա տեղի է ունենում բոլոր խախտված պայմաններից հետո, այն բոլոր ագրեսիաներից հետո, որոնք Վրաստանը տեսավ Պուտինից, Կրեմլից և Ռուսաստանից։

Իհարկե, կառավարությունները փորձում են օգնել իրենց ժողովրդին, բայց 130 000 մարդ, որոնք հիմնականում Ռուսաստանի և Վրաստանի քաղաքացիներ են, որոնք ապրում են Ռուսաստանում, արդեն ճանապարհներ ունեին Վրաստան հասնելու համար: Նրանք կարող էին դա անել առանց մեծ դժվարությունների՝ Երևանով կամ Մինսկով։ Մենք արդեն տեսնում ենք ճնշում, բայց նաև դրդապատճառներ Ռուսաստանի, Պուտինի և Կրեմլի կողմից՝ փորձելով ետ գայթակղել Վրաստանին:

Ռուսաստանը ներկայում շատ ընկերներ չունի, և դրա համար պատճառ կա՝ Ռուսաստանը դաժանորեն հարձակվում է Ուկրաինայում խաղաղ բնակիչների, երեխաների և տարեցների վրա՝ փորձելով վերականգնել Ռուսական կայսրությունը: Սա ցնցող գրավում է իշխանության և տարածքի համար, և եթե որևէ երկիր կարող է հասկանալ, թե որն է Ուկրաինայի շահը իր մշակութային ինքնության, ինչպես նաև իր ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության պահպանման և պաշտպանության մեջ, ապա դա Վրաստանն է: Կրկին մենք կարծում ենք, որ

Փորձել կարգավորել հարաբերությունները մի երկրի հետ, որը երբեք չի կատարել Վրաստանին տված իր խոստումները՝ վտանգավոր քայլ է։

Թե՛ դեսպանության, թե՛ Վաշինգտոնի հայտարարություններից պարզ է դառնում, որ մենք դա դիտարկում ենք որպես որոշակի մտահոգություն։

- Ռուսաստանի համար օդային տարածքի բացումն օգնու՞մ է ագրեսոր երկրին, և որքանո՞վ են արդարացված կասկածները, որ Վրաստանն օգնում է Ռուսաստանին շրջանցել Արևմուտքի կողմից սահմանված պատժամիջոցները։ Օրերս ՌԴ մաքսային ծառայության պետը հայտնել էր, որ վրաց-ռուսական սահմանին՝ «Վերին Լարսի» անցակետում եվրոպական երկրների կողմից իրականացվող տնտեսական շրջափակումը ճեղքվում է։

- Ես երբեք չեմ վստահել ռուս պաշտոնյայի ասածներին։ Մենք գիտենք, որ նրանք քարոզչության վարպետներ են, և նրանց քարոզչության նպատակը ոչ միայն Վրաստանը մասնատելն է, այլև Վրաստանին հեռացնել իր ռազմավարական գործընկերներից՝ ԱՄՆ-ից, ԵՄ-ից և Միացյալ Թագավորությունից, նրանցից, ովքեր հավատում են ազատությանը և ովքեր Վրաստանի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության ամուր ջատագովներ են։ Հասկանալի է, որ Ռուսաստանը փորձում է վնասել այս ամենին։

Մեզ վերջերս այցելեցին ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի և ԵՄ-ի պատժամիջոցների համակարգողները: Միևնույն ժամանակ, դա շնորհակալություն հայտնելու միջոց էր Վրաստանի կառավարությանը, այն կառավարությանը, որն ամեն ինչ անում է, որպեսզի վերահսկի այն, ինչ գալիս ու գնում է Վրաստանից։ Մաքսային և սահմանների պաշտպանությունը երկարաժամկետ համագործակցություն ունի Միացյալ Նահանգների հետ. անցկացվում են վերապատրաստումներ, մենք նրանց սարքավորումներ ենք տվել, և այն, ինչ մենք տեսել ենք, այն է, որ նրանք անում են լավագույնը, ինչ կարող են: Հսկայական խնդիր է վերահսկել Վրաստան եկող և դուրս եկող ապրանքների հոսքը, մասամբ այն պատճառով, որ պատերազմի սկսվելուց հետո ծավալները շատ են աճել:

Մենք տեսել ենք շատ լավ ջանքեր պատժամիջոցների ներդրման և կիրառման ուղղությամբ, մասնավորապես՝ ֆինանսական պատժամիջոցների: Կարծում եմ՝ Ազգային բանկը շատ լավ աշխատանք է կատարել։

Պատժամիջոցների համակարգողների մեկ այլ ուղերձ այն է, որ մշտական ​​զգոնություն է անհրաժեշտ, քանի որ Ռուսաստանը միշտ փորձում է նոր ուղիներ գտնել՝ մասեր, մասնավորապես այն բաղադրիչները ստանալու համար, որոնք ի վերջո կհայտնվեն այն զենքերում, որոնք Ռուսաստանը օգտագործում է Ուկրաինայի վրա հարձակվելու, բնակելի շենքերը ռմբակոծելու, ահաբեկելու և ոչնչացնելու համար: Այսպիսով, այս պահին դա շատ կոնկրետ ցուցակ է, բայց քանի որ Ռուսաստանը պետք է հարմարվի և նոր ուղիներ գտնի, նրանք միշտ հնարավորություններ են փնտրում:

Հետևաբար, այդ ուղերձի մի մասն այն էր, թե ուրիշ ինչ կարող ենք անել միասին՝ օգնելու Վրաստանին կանխելու ռուսական փորձերը՝ ապրանքները Վրաստանի տարածքով տեղափոխելու համար: Խոսքը պարտադիր չէ լինի միայն կառավարության մասին, և կարող են լինել ընկերություններ, որոնք կապված են Ռուսաստանի հետ, կամ Ռուսաստանը մեծ գումարներ է վճարում, ինչը նրանց ստիպում է օգնել Ռուսաստանին:

Սողանցքների առկայությունը Ռուսաստանին օգնում է երկարացնել պատերազմը։ Քանի դեռ Ռուսաստանը հասանելիություն ունի այս մասերին, տեխնիկային, նա կշարունակի ռմբակոծել Ուկրաինան, կշարունակի է այս պատերազմը։

Այդ իսկ պատճառով պատժամիջոցները կարևոր են այս պատերազմը հնարավորինս արագ ավարտելու համար։

Մենք պետք է տեսնենք, թե իրականում որքան բեռ է գալիս այս ուղիղ չվերթներով։

Ուղիղ չվերթների համար առավել անհանգստացնողն այն է, որ այն Ռուսաստանի քաղաքացիներին ելք է տալիս դեպի Եվրոպա, քանի որ Եվրոպան փակել է իր օդային տարածքը Ռուսաստանի քաղաքացիների համար, իսկ ուղիղ չվերթները բացում են իրենց հետևի դուռը դեպի Եվրոպա: Կրկին կարևոր է, որ Ռուսաստանի քաղաքացիները հասկանան, որ իրենք մեկուսացված են, քանի որ իրենց կառավարությունը նախընտրեց գնալ պատերազմի:

Այս ամբողջ եվրոպական տարածաշրջանում մենք հարաբերական խաղաղություն և կայունություն ունեինք 75 տարի, մինչև Ռուսաստանը նորից պատերազմ կսկսեր: Նրանք այստեղ պատերազմ սկսեցին 2008-ին, ներխուժեցին Ուկրաինա 2014-ին և այժմ վերադարձել են Ուկրաինա՝ նրանց որպես ազգ ոչնչացնելու ջախջախիչ փորձով՝ պարզապես ռուսական կայսրությունը վերականգնելու իրենց ագահ ցանկության պատճառով: Կարծում եմ, շատերը վախենում են, որ եթե մենք միասին և ամուր չկանգնենք, Պուտինը չի ստանա այն մեսիջը, որ նա չի կարող այսպես շարունակել, որ դա պետք է դադարեցվի: Այնպես որ, ուղիղ չվերթներ տալը դեպի Թբիլիսի, իսկ հետո՝ Ֆրանսիա կամ Գերմանիա մեկնելու միջոցներ, Ռուսաստանի քաղաքացիներին ստիպում է մտածել, որ ամեն ինչ նորմալ է։ Սա նորմալ չէ։ Հենց նրանց կառավարությունն է ոչնչացրել խաղաղությունն ու կայունությունը, որի կառուցման համար մենք բոլորս այդքան շատ բան ենք արել վերջին 75 տարիների ընթացքում:

- Մոսկվան արդեն խոսում է հաջորդ քայլերի մասին՝ Աբխազիայով անցնող երկաթուղի, կամ դիվանագիտական ​​հարաբերությունների վերականգնում։ Ըստ Ձեզ՝ ինչո՞ւ են ակտիվանում այս թեմաները, և որքանո՞վ է իրատեսական, որ Ռուսաստանը այս ուղղությամբ էլ հաջողություն կունենա։

- Ուրախ եմ, որ վերջին օրերին լսել եմ իշխանության մի քանի ներկայացուցիչների հայտարարությունները, որոնք շատ կատեգորիկ ու հստակ ասել են՝ երկաթուղի չի լինի, դիվանագիտական ​​հարաբերությունների վերականգնում չի լինի։ Այնպես որ, իշխանությունը պաշտոնապես հայտարարում է, որ դա չի լինելու։

Ինչո՞ւ է դա անում Ռուսաստանը։ Կարծում եմ՝ սա այն ճնշման մի մասն է, որը Կրեմլը գործադրում է Վրաստանի վրա՝ այստեղ քաոս բերելու, խառնաշփոթ, վախ ստեղծելու համար, և, ցավոք, դա աշխատում է։ Նկատի ունեմ, որ դուք տեսնում եք Վրաստանում պառակտումը, որն առաջացել է այս ռուսամետ ապատեղեկատվության պատճառով, և դա միայն անցյալ տարվանից չէ: Սա շարունակվում է 3,5 տարի, ինչ ես այստեղ եմ, հիմա ավելի ինտենսիվ է, և դա տեղի է ունենում վրացիների համար շատ էմոցիոնալ հարցերի շուրջ:

Ինչպե՞ս կարող է որևէ վրացի պատկերացնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը, երբ Ռուսաստանը դեռ օկուպացված է պահում ձեր տարածքի 20%-ը, ռուսամետ ուժերի կողմից հսկվող ինչ-որ արհեստական ​​սահմանի պատճառով խանգարում է ընտանիքներին վերամիավորվել, մարդկանց աշխատել իրենց այգիներում:

Որպեսզի Ռուսաստանը կատարի հրադադարի համաձայնագրով ստանձնած իր պարտավորությունները, դուրս գա գրավյալ տարածքներից և հրաժարվի ճանաչումից, որպեսզի Վրաստանը կարողանա խաղաղ ճանապարհով լուծել իր տարաձայնությունները Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի հետ, սա վրացիների առաջնահերթությունն է, որը ես միշտ լսել եմ իմ կողմից։ Դա թույլ տալը չի ​​բխում Ռուսաստանի շահերից։ Ուստի տեսնում ենք, որ նա անընդհատ փորձում է պառակտել, տարանջատել, շփոթեցնել, ինչը վախ է առաջացնում բնակչության մեջ։

- Մայիսին Վրաստան էին այցելել ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի ընտանիքի պատժամիջոցների ենթարկված անդամները։ «Վրացական երազանքի» նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն ասել է, որ Վրաստանը չի միանում Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներին, և դա ներառում է անձնական պատժամիջոցներ։ Բացի այդ, նա ասել է, որ ընտանիքի անդամի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելը մարդու իրավունքների չափանիշների կոպիտ խախտում է։ Ինչի՞ մասին է վկայում Վրաստանի կառավարության այս վերաբերմունքը արևմտյան պատժամիջոցների նկատմամբ։ Որպես իրավաբան՝ ի՞նչ եք կարծում, խախտվու՞մ են մարդու իրավունքները, երբ Լավրովի նման մարդկանց ընտանիքի անդամները ենթարկվում են պատժամիջոցների։

- Որքանով տեղյակ եմ, երբեք դատարանի որոշում չի եղել, որ սա մարդու իրավունքների կոպիտ խախտում է։ Այսպիսով, թերևս սա նրա [Իրակլի Կոբախիձեի] անձնական կարծիքն է։ Գիտեմ, նա նաև ասել է, որ եթե որևէ մեկը ապօրինի մտել է օկուպացված տարածքներ, ուրեմն Վրաստանում չեն ընդունվի։ Մենք գիտենք, որ դա արել է արտգործնախարար Լավրովը։ Չգիտեմ, արդյոք նրա փեսան և դուստրը նույնն են արել, բայց պարզ է նաև, որ նրանք մտերիմ են նախագահ Պուտինի և Կրեմլում որոշում կայացնողների հետ, ովքեր մասնակցել են Ուկրաինայի դեմ պատերազմ սկսելուն։ Կարծում եմ, վրաց ժողովուրդը հստակ հայտարարել է, որ եթե Ռուսաստանը օկուպացրել է երկրի 20%-ը, այս բարձր մակարդակի ղեկավարությունն ու Կրեմլի էլիտան ողջունելի չեն այստեղ։ Իմ այստեղ գտնվելու ընթացքում եղել են մի քանի դեպքեր, երբ Վրաստանի քաղաքացիները հասկացրել են, որ դա իրենց դուր չի գալիս և չեն ողջունում։ Այդ մարդիկ Կրեմլի էլիտայի մի մասն են, որը շարունակում է օկուպացնել ձեր երկիրը։ Չեմ կարծում, որ զարմանալի էր, որ մարդիկ բողոքում էի դրա դեմ։

- Անդրադառնալով Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև ուղիղ ավիափոխադրումների և Վրաստանի քաղաքացիների համար Ռուսաստանի վիզային սահմանափակումների մասին՝ Իրակլի Կոբախիձեն ասել է, որ եթե ​​նա լիներ ԱՄՆ դեսպանը, կզբաղվեր ԱՄՆ-ի հետ ուղիղ ավիաչվերթերի հարցով դեպի Վրաստան և առանց վիզայի ռեժիմ կսահմաներ քաղաքացիների համար։ Նրա խոսքով, Վրաստանի քաղաքացիների վիզայի դիմումների միայն 37 տոկոսն է բավարարվել։ Քննարկվո՞ւմ են Վրաստանի և Ամերիկայի միջև ուղիղ չվերթների և վիզային ռեժիմի պարզեցման հարցերը։

- Լավ առաջարկ է։ Մենք, իհարկե, երկար տարիներ աշխատել ենք ուղիղ ավիաչվերթների հաստատման վրա, և լավ առաջընթաց կար մինչև Covid-ը։ Առևտրային ասպեկտը դեռ քննարկման փուլում է։ Հուսով ենք, որ այս առումով որոշակի առաջընթաց կլինի։ Դա անելու համար պետք բիզնեսի առոմով իմաստ լինի: ԱՄՆ-ը հեռու է Վրաստանից։ Մենք հանդես ենք գալիս առևտրային ավիաընկերության օգտին, որը կարող է ռեսուրսներ հատկացնել դրա համար, և մենք բարձր ենք գնահատում Վրաստանի կառավարության աջակցությունը։ Սակայն, ի վերջո, ուղիղ չվերթների մեկնարկը կլինի ավիաընկերության առևտրային, գործնական որոշում: Անցած շաբաթ տեղի ունեցավ Ջորջիա նահանգի նահանգապետի և նրա պատվիրակության շատ դրական այցը։ Նրանք ոգևորված են այստեղ՝ Վրաստանում միասին ավելին անելու հնարավորություններով: Նրանք այնքան ոգևորված են, որ իրենց կրթության նախարարը վերադառնում է Վրաստան՝ աշխատելու այստեղի նախարարության հետ, և նաև էկոնոմիկայի նահանգային նախարարը ցանկանում է վերադառնալ՝ հնարավորությունները տեսնելու։ Այսպիսով, ամերիկացի պաշտոնյաների, ինչպես նաև բիզնեսի կողմից մեծ հետաքրքրություն կա, թե ինչ կարող ենք անել միասին որպես գործընկերներ: Իհարկե, կառավարության աջակցությունը ազգային, տարածաշրջանային և մունիցիպալ մակարդակներում այստեղ՝ Վրաստանում, միշտ շատ կարևոր է դրա համար։

Ամեն տարի մենք ընդունում ենք հազարավոր վրացիների Միացյալ Նահանգներում՝ որպես զբոսաշրջիկների, ուսանողների և գործարարների, բոլոր ոլորտների ներկայացուցիչների: Մենք ուրախ ենք, որ այդքան շատ վրացիներ են ցանկանում գալ։ Փաստորեն, մենք տեսել ենք, որ ԱՄՆ գալ ցանկացող Վրաստանի քաղաքացիների թիվը զգալիորեն աճել է։ Մենք պատրաստ ենք օրինական ճանապարհով օգնել նրանց, ովքեր ցանկանում են դա անել և լրացնում են հայտը։ Ես գիտեմ, որ դա բավականին երկար գործընթաց է և ոչ այնքան հեշտ, որքան ես կցանկանայի, բայց մենք ողջունում ենք նրանց, ովքեր ցանկանում են օրինական ճանապարհով գալ: Աճել է նաև Վրաստանի քաղաքացիների թիվը, ովքեր փորձում են անօրինական մուտք գործել ԱՄՆ։ Սա խնդիր է, որը մենք փորձում ենք լուծել՝ աշխատելով Վրաստանի կառավարության հետ։

- Այս թեմայի վերաբերյալ տվյալներ ունե՞ք։

- Հիմա չունեմ, բայց նկատելի աճ է նկատվել հատկապես Մեքսիկայի միջոցով, որը շատ ու շատ վտանգավոր է, և ես ոչ մեկին խորհուրդ չեմ տա դա անել։ Դա ոչ միայն վտանգավոր է և թանկ, այլ եթե անօրինական մուտք գործելուց հետո ձեզ բռնեն, հնարավոր է, որ երբեք չկարողանաք վերադառնալ Միացյալ Նահանգներ:

Ես գիտեմ, որ օրինական ճանապարհով դիմելը երկար գործընթաց է, և մենք չենք կարող ընդունել բոլոր վրացիներին, ովքեր ցանկանում են գալ, բայց կարևոր է անցնել օրինական քայլերը։ Այսպիսով, ևս մեկ անգամ մենք ամեն տարի հյուրընկալում ենք հազարավոր վրացիների, քանի որ մենք սիրում ենք վրացիներին, մենք ցանկանում ենք, որ ավելի շատ վրացիներ լինեն Ամերիկայում և մենք ցանկանում ենք, որ ավելի շատ ամերիկացիներ գան Վրաստան:

- Մեր երկրում անկախ լրատվամիջոցների աշխատանքային միջավայրը գնալով վատանում է, ճնշումներն ավելանում են։ Լրատվամիջոցները անհետանում են մարզերում։ Ի՞նչ տեսլական ու ծրագրեր ունի դեսպանությունը՝ այս իրավիճակում լրատվամիջոցներին իսկապես օգնելու համար։

- Ես շատ ցավում եմ այս իրավիճակի մասին լսելով, քանի որ լրատվամիջոցների ազատությունը, ուժեղ, անկախ լրատվամիջոցները առողջ ժողովրդավարության կենսական մասն են: Համաձայն եմ ձեզ հետ, որ Վրաստանում անկախ լրատվամիջոցների տարածքը ժամանակի ընթացքում նեղանում է, և դա, իհարկե, չի բխում Վրաստանի քաղաքացիների շահերից։

Տարիներ շարունակ դեսպանությունը փորձում է ուսուցում, սարքավորումներ և աջակցություն ցուցաբերել հատկապես տարածաշրջանային լրատվամիջոցներին, քանի որ տեսնում ենք, որ լրագրության լավագույն օրինակները մարզերում են՝ ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ շատ այլ երկրներում։

Տարածաշրջանային լրատվամիջոցները պետք է անմիջականորեն կապված լինեն համայնքի հետ՝ լուսաբանելով համայնքին հուզող խնդիրները։ Կարծում եմ, դա օգնում է մարդկանց հասկանալ, թե ինչու է կարևոր ազատ, ուժեղ և անկախ լրատվամիջոցը: Եթե ​​քաղաքականացված է, իսկ ես տեսնում եմ, որ Վրաստանում լրատվամիջոցները շատ են քաղաքականացել, իմ երկրում էլ այդպես է, դա իսկապես ցավ է պատճառում ողջ հասարակությանը։ Սակայն սա հազվադեպ երևույթ չէ։ Այն, ինչ մենք փորձում ենք անել, ոչ միայն վերապատրաստման և սարքավորումների, այլ նաև ազատ լրատվամիջոցների միջոցով աջակցելն է մեր ջանքերին՝ օգնելու մարդկանց հասկանալ, թե ինչու է դա այդքան կարևոր:

Երբեմն մենք օգնում ենք կառավարությանը հասկանալ, որ քննադատական ​​լրատվամիջոցները նաև միջոց են պարզելու, թե ինչպես ավելի լավ աշխատել որպես կառավարություն: Դա կառավարության հաշվետվողականությունն ապահովելու միջոց է։ Դա չպետք է լինի պարզապես քննադատություն կառավարության հասցեին, այլ քննադատություն, որը ստիպում է կառավարությանը ավելի լավ աշխատանք կատարել այն քաղաքացիների համար, որոնց ներկայացնում են: Ես վստահ չեմ, որ դա միշտ լավ են հասկանում այստեղ և շատ երկրներում, ոչ միայն Վրաստանում։ Մենք կշարունակենք անել այն, ինչ կարող ենք՝ աջակցելու ուժեղ, անկախ լրատվամիջոցներին Վրաստանում՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով տարածաշրջաններին, քանի որ մենք իսկապես հավատում ենք, որ լավագույն լրագրությունն արվում է այստեղ՝ մարզերում:

- Վրաստանում խորհրդարանական ընտրություններ կանցկացվեն 2024 թվականին։ Մենք արդեն որոշ չափով խոսել ենք լրատվամիջոցների մասին, բայց ես ուզում եմ վերադառնալ այս հարցին։ Մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է իշխանությունը փորձում սահմանափակել, վարկաբեկել և վախեցնել իրեն քննադատող լրատվամիջոցների կամ հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին։ Օրերս հարձակումը «Ֆորմուլա» հեռուստաընկերության հիմնադիրներից մեկի՝ Միշա Մշվիլդաձեի վրա, իրավապաշտպանների և քաղաքացիական ակտիվիստների ձերբակալությունը՝ խորհրդարանի դիմաց դատարկ թերթիկով կանգնելու համար, զրպարտության համար դատական ​​հայցերի կասկադը լրագրողների դեմ, որոնց պատճառով դատարանը տուգանում է ընդդիմադիր հեռուստաընկերություններին. այս օրինակները ցույց են տալիս, թե որքան լուրջ է իրավիճակը։ Ինչպե՞ս եք տեսնում լրատվամիջոցների և քաղաքացիական հասարակության ներկա վիճակը, ինչպես նաև իրադարձությունների սպասվող զարգացումը նախընտրական շրջանում։

- Ինչպես մենք քննարկել ենք, ուժեղ անկախ լրատվամիջոցը կենսական նշանակություն ունի ժողովրդավարության համար, ինչպես և քաղաքացիական հասարակությունը: Քաղաքացիական հասարակությունն ընդգրկում է շատ տարբեր ասպեկտներ. դա կարող է լինել կլիմայի փոփոխության կամ հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց իրավունքների վրա աշխատող հասարակական կազմակերպություն, բայց դրանք բոլորն էլ ժողովրդի ձայնն են: Ե՛վ քաղաքացիական հասարակությունը, և՛ լրատվամիջոցները քաղաքացիների ձայնն են։ Նրանք փորձում են հաշվետու դարձնել կառավարությանը և օգնել նրան ավելի լավ աշխատել՝ տեղեկացնելով նրան հանրային առաջնահերթությունների մասին: Կառավարությունը կարող է շնորհակալություն հայտնել նրանց այս տեղեկատվության համար և օգտագործել այն ավելի լավ գործելու համար, կամ նրանք կարող են դա դիտարկել որպես պարզապես քննադատություն և անցնել պաշտպանական ռեժիմի: Իհարկե, սա հիասթափեցնող է։ Երկարաժամկետ հեռանկարում բոլոր կառավարությունները պետք է արձագանքեն հանրային առաջնահերթություններին:

Քանի որ մոտենում են ընտրությունները, ես կասեի, որ եթե դուք որպես կառավարություն լավ եք աշխատել՝ արձագանքելով քաղաքացիների մտահոգություններին, ապա չպետք է անհանգստանաք, թե ինչ են ասում լրատվամիջոցները կամ քաղաքացիական հասարակությունը։ Պետք է նորից լսել նրան և դա որպես քննադատություն չընկալել, քանի որ ընտրողները գիտեն, որ դուք կատարում եք գործը և կատարում եք իրենց առաջնահերթությունները։

Կարևոր է նաև, որ լրատվամիջոցները պատասխանատու լինեն և հասկանան ճշգրիտ, հավասարակշռված լուսաբանման կարևորությունը այս խիստ բևեռացված միջավայրում, որը երբեմն դժվար է: Ես ցավալի եմ համարում, որ որոշ ազգային լրատվամիջոցներ որոշ դեպքերում կորցրել են այդ հավասարակշռված լուսաբանումը: Կարելի է հասկանալ, թե ինչու, բայց հասարակությանը դուր չի գա, որ տարածք չկա, ես կասեի, բացառությամբ որոշ տարածաշրջանային ու փոքր լրատվամիջոցների, որտեղ Վրաստանի քաղաքացիները կարող են տեսնել հավասարակշռված, ճշգրիտ լուսաբանումներ։

Ինձ համար շատ լավ նշան էր, որ նախագահը ներում շնորհեց պարոն Գվարամիային, քանի որ դա [ազատազրկումը] նպաստում էր բևեռացմանը, պառակտում էր ժողովրդին։ Ինչպես պարզաբանեց նախագահը, իր նպատակն էր նվազեցնել բևեռացումը։ Քանի որ նա ամենամեծ անկախ, ընդդիմադիր լրատվամիջոցի հիմնադիրն է, կարծում եմ՝ մարդիկ մտահոգված էին, որ սա մեղմացնող ազդեցություն կունենա այլ լրատվամիջոցների և ընդհանրապես լրագրողների վրա՝ առանց այդ էլ շատ ծանր մթնոլորտում:

Ուստի ես ողջունում եմ նախագահի որոշումը, որը կարող է կարևոր քայլ լինել բևեռացումը նվազեցնելու համար։

-Այսինքն՝ կիսո՞ւմ եք այն կարծիքը, որ սա կնվազեցնի բևեռացումը։

- Հույս ունեմ։ Բռնության և անկայունության մասին ամենաշատը խոսում են այն մարդիկ, ովքեր ստեղծում են բռնություն և անկայունություն: Ատելության խոսքի մասին խոսողները հենց նրանք են օգտագործում ատելության խոսք և նպաստում դրա տարածմանը։ Այսպիսով, սա այն է, ինչ ես նկատի ունեմ ռուսամետ ապատեղեկատվության արշավ ասելով, որ ռուսամետ ուժերը վազում են և փորձում են պառակտել և թուլացնել հասարակությունը՝ խառնաշփոթ և վախ սերմանելով: Շատ սուտ ու ասեկոսեներ, որոնք տարածվում են հասարակության մեջ՝ ավելի բևեռացնելու և մարդկանց վախի կամ ատելության մղելու համար, հիմնված են ոչ այլ ինչի վրա, քան ասեկոսեների և ամբողջովին հորինված պատմությունների վրա: Երբ մարդիկ դատարկաբանում են կարծիքները՝ չունենալով համարձակություն դրանք հիմնավորելու որևէ փաստով կամ ապացույցով, պարզապես մեղադրանքներ նետելով, ես կարծում եմ, որ դա վախկոտություն է: Դա նաև մի տեսակ շփոթություն է ստեղծում, որ այս երկրին պետք չէ, և միակ շահողը Ռուսաստանն է։

Սա այն ժամանակն է, ինչպես մենք նախկինում հաճախ ենք ասել, և շատերն են ասել, որ Վրաստանը միավորվի և մնա միասնական և ուժեղ երկու ճակատներում, նախ, որովհետև Կրեմլը սկսել է այս պատերազմն Ուկրաինայի դեմ, ինչպես որ սկսեց 2008 թվականին, և նաև այն պատճառով, որ դուք ունեք ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակ ստանալու այս անհավանական հնարավորությունը: Եթե ​​ինչ-որ բան պետք է միավորի այս երկիրը, դա հաջորդ կարևոր քայլն է Եվրոպայի հետ ինտեգրման ճանապարհին, որը վրաց ժողովրդի հստակ ընտրությունն է։

- Որտե՞ղ եք տեսնում ամենամեծ մարտահրավերը Եվրամիության 12 առաջարկությունների իրականացման հարցում:

- Անցյալ շաբաթ Եվրահանձնաժողովի բանավոր զեկույցում պարզ դարձավ, որ Վրաստանը կատարել է 12 հանձնարարականներից 3-ը։ Սա կարևոր է և գործընթացի առաջընթացի ցուցանիշ։ Մնացած առաջարկությունները կյանքի կոչելու համար դեռ ժամանակ կա, եթե կառավարությունն ու շահագրգիռ կողմերը կարողանան միասին աշխատել: Հանձնաժողովը շատ հստակ ասել է, որ գործընթացն է նույնքան կարևոր, որքան արդյունքը: Դա պետք է լինի ներառական գործընթաց։

Միակուսակցական ջանք չի նշանակում իրականացնել 12 հանձնարարականները, քանի որ այն պետք է լինի ներառական։ Սա նշանակում է, որ քաղաքացիական հասարակությունը պետք է ներգրավված լինի, սա նշանակում է, որ անհրաժեշտ են խորհրդակցություններ համապատասխան հասարակական կազմակերպությունների և շահագրգիռ կողմերի հետ:

Բազմաթիվ լավ առաջարկներ են եղել ՀԿ-ների և լրատվամիջոցների կողմից մի քանի առաջարկությունների վերաբերյալ, բայց, որքան գիտեմ, ոչ մեկը հաշվի չի առնվել: Սա շատ վատ է, քանի որ ոմանք իսկապես լավն էին, և դա այն է, ինչ գնահատում է Եվրահանձնաժողովը, թե արդյոք Վրաստանը կարող է համախմբվել և աշխատել միասին որպես միասնական հասարակություն, տարբեր կարծիքներով, բայց այս կարևորագույն հաջորդ քայլի շուրջ կոնսենսուսի և փոխզիջման հասնելու համար: Սա շատ կարևոր է կոնսենսուսի վրա հիմնված կազմակերպություններին անդամակցելու համար, ինչպիսիք են Եվրամիությունը և ՆԱՏՕ-ն: Այս կազմակերպությունները ուժեղ են, քանի որ անդամները համաձայն են փոխզիջումային մոտեցման վրա, որին կարող են աջակցել բոլորը: Սա բարդ գործընթաց է, բայց էական Եվրամիության և ՆԱՏՕ-ի հզորության համար։ Այդ իսկ պատճառով այս կազմակերպությունները շատ ուշադիր նայում են, թե արդյոք նոր անդամը որպես երկիր կարող է դա անել՝ փոխզիջումների հասնել, համաձայնության գալ կոնսենսուսի շուրջ։

Մենք դա չենք տեսնում այստեղ՝ Վրաստանում։ Այս գործընթացը ոչ մի կերպ ցույց չի տվել, որ շահագրգիռ կողմերը և Վրաստանում կառավարությունը կարող են միասին աշխատել և փոխզիջման հասնել, կոնսենսուսի հասնել։ Այն չի կատարում մնացած առաջնահերթությունները: Թերևս դա է պատճառը, որ ԵՄ-ն ընդգծում է ապաբևեռացման էական նշանակությունը, որը առաջարկություններից մեկն է։ Դա չափազանց դժվար է, բայց ամեն քայլ, քան քննադատությունը, պետք է ճանաչվի և ընդունվի որպես բևեռացումը նվազեցնելու քայլ։

- Վրաստանում ԱՄՆ դեսպանի Ձեր պաշտոնավարման ժամկետը շուտով կլրանա։ Ո՞րն է այն հիմնական մարտահրավերը, որին կբախվի նոր դեսպանը մեր երկրում։ Նշենք, որ իշխող կուսակցության նախագահը Ձեզ մեղադրել է Վրաստանում բևեռացմանը աջակցելու և նույնիսկ ֆինանսավորելու մեջ։ Նա ասել է, որ հույս ունի, որ նոր դեսպանը «այլ կերպ կգործի»:

- Քանի որ այստեղ գտնվելուս 3,5 տարվա մի զգալի մասն անցկացրել եմ քաղաքական կուսակցությունների համախմբման համար, կարծում եմ, որ նպաստել եմ հասարակության ապաբևեռացման փորձին։ Մենք տեսանք, որ կողմերը համախմբվեցին և պայմանավորվեցին 2020 թվականի մարտի 8-ի համաձայնագրի շուրջ, որը շատ դրական էր ընտրական բարեփոխումների առումով, և դա արվեց ԱՄՆ-ի, Եվրամիության, ինչպես նաև Գերմանիայի աջակցությամբ և խրախուսմամբ։ 6 ամիս փորձել եմ օգնել քաղաքական կուսակցություններին, այդ թվում՝ «Վրացական երազանքին», նրանց խնդրանքով։ «Վրացական երազանքը» ԱՄՆ-ին և Եվրամիությանը խնդրել է միավորել կողմերին 2020 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից հետո և օգնել բանակցել, ինչն արվել է Շառլ Միշելի ապրիլի 19-ի համաձայնագրի տեսքով, որը շատ լավ ճանապարհային քարտեզ է։ Սրանք նույն բարեփոխումներն են, որոնք կան Եվրամիության հետ Ասոցացման համաձայնագրում, նույնն է, որ հիմա 12 հանձնարարականի տեսքով է։ Այս ճանապարհային քարտեզը միանգամայն պարզ է Վրաստանի առաջընթացի համար, և հենց դրա ստեղծմանն է մասնակցել «Վրացական երազանքը»։

Իմ խորհուրդը ապագա դեսպանին կլինի մեկնել և այցելել Վրաստանի շրջաններ որքան հնարավոր է շուտ։ Թբիլիսին, իհարկե, շատ կարևոր է, այնտեղ միշտ շատ բան է կատարվում, բայց այս երկրի իրական սիրտն ու հոգին մարզերում են։ Այնտեղ կարելի է զգալ Վրաստանի պատմության բազմազանությունը, հարստությունն ու բարդությունը։ Նաև, դուք հնարավորություն ունեք հանդիպելու այնքան հրաշալի, բարի, ջերմ վրացիների, որոնք աներևակայելի առատաձեռն են ոչ միայն հյուրընկալության, այլև բարեկամության, ամերիկյան ժողովրդի հանդեպ, և ես դա զգացի: Դա այնքան ամուր կապ է, մենք միասին այնքան շատ բան ենք արել վերջին 30 տարիների ընթացքում ընտանիքների, համայնքների, մարզերի և իսկապես ողջ երկրի կյանքը բարելավելու համար: Վրացիներն աշխատում են իրենց երկիրը դարձնել ավելի բարգավաճ, ավելի կայուն և անվտանգ, և, ի վերջո, ուժեղ և գործող ժողովրդավարություն:

Սա է պատճառը, որ ԱՄՆ-ն այստեղ՝ Վրաստանում է։ Ահա թե ինչու մենք այստեղ ենք արդեն 30 տարի: Այն ամենը, ինչ մենք անում ենք այստեղ, անում ենք կառավարության հետ համագործակցելով ազգային, տարածաշրջանային, տեղական մակարդակով. ոչ կառավարական կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության հետ միասին օգնել Վրաստանին դառնալ ավելի անվտանգ։ Մենք աշխատում ենք Վրաստանի պաշտպանության ուժերի, առափնյա պահպանության, սահմանային ոստիկանության, մաքսային ծառայության, եկամուտների ծառայության հետ: Մենք օգնում ենք Վրաստանի տնտեսության աճին և դիվերսիֆիկացմանը, նվազեցնելու նրա կախվածությունը Ռուսաստանից, որպեսզի Ռուսաստանը չկարողանա օգտագործել տնտեսական պատճառները որպես լծակ Վրաստանին պատանդ վերցնելու համար, ինչպես դա արեց 2019-ին և 2006-ին և բազմիցս նախկինում։ Հիմնականում մենք օգնում ենք Վրաստանին կառուցել իր անկախ ժողովրդավարական ինստիտուտները: Մենք Ամերիկայում և այլ ժողովրդավարական երկրներում տեսել ենք, որ ուժեղ ժողովրդավարության ամենակարևոր մասը, այն, ինչը ժողովրդավարությանը տալիս է առավելագույն կայունություն և անվտանգություն, ուժեղ, անկախ ինստիտուտներն են: Այդ իսկ պատճառով մենք նախկինում դրան այդքան մեծ ուշադրություն ենք դարձրել և կշարունակենք դա անել նաև ապագայում։

Էթեր Փանգանի | «Վրաստանի լուրերի» խմբագիր

Նախորդ հարցազրույցը ԱՄՆ-ի դեսպանի հետ այստեղ՝

Սա այն երկիրը չէ, որտեղ վրացիները ցանկանում են ապրել. հարցազրույց ԱՄՆ դեսպանի հետ