Şovi fəlakətini araşdıran Milli Seysmik Monitorinq Mərkəzinin direktor müavini, Coğrafiya İdarəsinin rəisi Laşa Suxişvili dindirilmək üçün istintaq orqanına çağırılıb.
Əsas xəbərlər
Laşa Suxişvili və Milli Seysmik Monitorinq Mərkəzinin direktoru Tea Qodoladze bir həftə əvvəl yeni araşdırma materiallarını dərc etdilər. Onlara əsasən, erkən xəbərdarlıq sistemləri mövcud olsa idi, Şovi fəlakəti haqqında məlumat 2 saat əvvəl əldə edilə bilər və həyəcan siqnalı verilə bilərdi. Alimin bu fikri hakimiyyət orqanlarının faciənin qarşısının alınmasında həyəcan siqnalının qurulmasının effektli olmayacağı ilə bağlı yekun rəyinə ziddir.
Laşa Suxişvilinin sözlərinə görə, müstəntiqin verdiyi suallar əsasən seysmik məlumatlar ilə bağlı olub, baxmayaraq ki, hətta tədqiqata gəlməmişdən əvvəl o, seysmologiya sahəsində mütəxəssis olmadığını və Tea Qodoladzenin suallara cavab verəcəyini izah edib.
“Bazar ertəsi Şovi faciəsi ilə bağlı bir müstəntiq mənimlə əlaqə saxladı və o, mənə dedi ki, müsahibə götürmək və bu materialları istintaq prosesinə daxil etmək lazımdır. Bu, təbii ki də, belə də olmalıdır. Ancaq söhbətdə məlum oldu ki, seysmik məlumatlarla maraqlanırlar, mən onlara dedim ki, mən seysmoloq deyiləm və Tea Qodoladze bu mövzuda sizə daha səriştəli cavablar verəcək. Cavab aldım ki, bu, sadəcə olaraq materialların işə daxil edilməsi prosedurudur və xüsusi bir şey yoxdur. Bu gün istintaq orqanına getdim və məlum oldu ki, demək olar ki, bütün suallar mənim mütəxəssis olmadığım seysmologiya ilə bağlıdır. Hər dəfə seysmologiya, parametrlər, dalğa analizi və s. bilmədiyimi desəm də, yenə də suallar seysmologiya ilə bağlı idi. Mən təəccübləndim və məsələnin nə olduğunu başa düşmədim ki, müstəntiq niyə mənim ixtisasım olmayan bu cür məsələlərlə bağlı mənə sual verir”, - Laşa Suxişvili deyir.
Tea Qodoladze istintaqın nə üçün peyk məlumatları ilə maraqlanmadığına da şübhə edir ki, buna əsasən, Laşa Suxişvili əvvəlcədən xəbərdarlıq sistemləri olsaydı, Şovidəki təbii prosesləri “günlər və aylar əvvəl” qiymətləndirmək olardı.
“Müstəntiq məlumatlandırılmışdı ki, bu, Laşanın analiz etmədiyi materialdır, mən etmişəm. Hər halda Laşayı dindirilməyə çağırıb, onun təfərrüatlara varmağa ixtisasının olmadığı mövzulardan suallar veriblər, necə ki, mən peyk analizinin texniki detallarına girə bilmirəm.
Onlar seysmik məlumatlara diqqət yetirirlər. Məhz, 2 saat əvvəl dağ sürüşməsi siqnalını almağın mümkün olduğunu deməm onları qorxudur. Bu halda hədəf mənim fikrimdir. Bu, elmi araşdırmadır və insanlar buna görə saxlanılmır, amma məqsəd məhz mənim fikrimi “təkzib etmək” və ya şübhə altına almaqdır. Bu, hakimiyyətin anlamaqda çətinlik çəkdiyi elmi qiymətləndirmədir.
“İşin tikilməsi”nin gedəcəyinə əsaslı şübhəm var idi, çünki məlum olur ki, bu materiallar ekspertiza üçün Milli Ətraf Mühit Agentliyinə göndəriləcək, bu da ki, Samxarauli ekspertizasıdır. Bu məlumatları kim təhlil etməlidir? Milli Ekologiya Agentliyinin mütəxəssisləri yoxdur, Samxarauli Ekspertiza Bürosunun mütəxəssisləri yoxdur.
Həmçinin, bizim maliyyə mənbəyimizlə bağlı suallar var idi - sizi kim maliyyələşdirir? Sizi dövlət maliyyələşdirirmi? Bu, çox düşündürücü olan ipuculardan biri idi. Bizi maliyyələşdirməyi dayandıracaqlar, yoxsa nə olub? Bu, daha danışmamağımız üçün hədə-qorxu və şantaj cəhdidir”, - Qodoladze bildirib.
Tea Qodoladze müxtəlif ekspert fikirlərini ifadə etdiyinə görə dəfələrlə hökumətin və hökumətin təbliğat mediasının hücum obyektinə çevrilib. Avqustun 3-də tədqiqat materiallarının dərcindən sonra Şovidə olan baş nazir İrakli Kobaxidze növbəti dəfə Tea Qodoladzeni “çoxlu yalan məlumat yaymaqda” ittiham edib.
Bundan əlavə, Milli Ətraf Mühit Agentliyinin rəhbəri Vasil Qedevanişvili müstəqil alimin Ğari kəndindəki seysmik stansiyanın qeydlərinə əsaslanan rəyini ictimaiyyəti çaşdırmaq cəhdi kimi qiymətləndirib, hansına görə ki, Tbilisa buzlaqında uçqunların inkişafı 2 saat əvvəl, saat 13:00-da, Bubisskali vadisində isə Tullantıların daşınması - saat 14:56-da başlayıb və intensiv olaraq davam edib. Qedevanidzenin sözlərinə görə, bu məlumat “tədqiqatların nəticələrinə əsaslanmır” və “yalnız fərziyyələrə əsaslanır”.
2023-cü il avqustun 3-də Şovidə baş verən faciədən bir il ötür. Təbii fəlakət nəticəsində həlak olan 33 nəfərdən hələlik bir uşağın meyiti tapılmayıb. İmereti Polis İdarəsində Cinayət Məcəlləsinin 116-cı maddəsinin 2-ci (ehtiyatsızlıqdan insan ölümü) və 240-cı maddəsinin 2-ci hissəsi (mədən, tikinti və ya digər işlərin görülməsi zamanı təhlükəsizlik qaydalarını pozma) ilə nəzərdə tutulmuş cinayət əlamətləri ilə istintaq aparılır. Qeyri-hökumət təşkilatları istintaqın 128-ci (çətin vəziyyətdə qoyma) və 342-ci maddələrlə aparılmasını tələb edib, prokurorluq isə bunu təmin etməyib. Faciədən bir il keçməsinə baxmayaraq, prokurorluq heç kəsi məsuliyyətə cəlb etməyib.
