Եթե ​​Եվրահանձնաժողովը հանի դեօլիգարխիզացիայի պահանջը 12 կետերից, մենք կչեղարկենք օրենքը. Կոբախիձե

«Այս օրենքն ընդունելը մեր գաղափարը չի եղել։ Ինչպես գիտեք, սա Եվրահանձնաժողովի գաղափարն էր։ Սա 12 կետերի մի մասն է։ Եթե ​​Եվրահանձնաժողովը կիսում է Վենետիկի հանձնաժողովի մոտեցումը, որ անձնավորված օրենքն անհրաժեշտ չէ, և եթե այն հանում է 12 կետից բաղկացած հոդվածից, ապա մենք այլևս չենք կիրառի այս օրենքը։ Մեր դիրքորոշումը շատ պարզ է։ Վենետիկի հանձնաժողովը մի բան է ասում, Եվրահանձնաժողովը՝ մեկ այլ բան։ Եթե ​​Եվրահանձնաժողովը համաձայնի Վենետիկի հանձնաժողովի հետ, ապա այս դեպքում մենք այլևս չենք կիրառի այս օրենքը, և մեր սեփական օրենքը փետրվարին կչեղարկվի»,- ասել է Կոբախիձեն։

Երեկ՝ հունիսի 13-ին, խորհրդարանը 81 կողմ, 2 դեմ ձայներով երկրորդ ընթերցմամբ ընդունեց «Դեօլիգարխիզացիայի մասին» օրենքի նախագիծը։ Իշխող կուսակցությունն անտեսեց Վենետիկի հանձնաժողովի մեկ օր առաջ հրապարակված եզրակացությունը, որտեղ ասվում էր, որ նման օրենքը ոչ ժողովրդավարական, ոչ էլ արդյունավետ պատասխան է օլիգարխացման խնդրին։ Հանձնաժողովի գնահատմամբ՝ օրենքի դրույթների հնարավոր կամայական կիրառումը կարող է լրջորեն սպառնալ օրենքի գերակայությանը և քաղաքական բազմակարծությանը և ավելի քիչ բան անել «օլիգարխիկ» ազդեցության դեմ։

«Անհատականացված դեօլիգարխիզացիայի մասին օրենքը, ինչպես որ այն գնահատվում է, վտանգված է դառնալու վտանգավոր գործիք իշխանության ղեկին գտնվողների ձեռքում՝ քաղաքական ընդդիմախոսներին հալածելու համար... Վենետիկի հանձնաժողովն առաջարկում է «համակարգված» մոտեցում»,- գրել է եզրակացության մեջ Վենետիկի հանձնաժողովը և հորդորել խորհրդարանին չընդունել օրենքի նախագիծը։

Այս ֆոնին Իրակլի Կոբախիձեն ասում է, որ իրենք կսատարեն օրինագծին երրորդ՝ վերջնական ընթերցմամբ։

Օրենքը ուժի մեջ է մտնելու 2024 թվականի մարտի 1-ին։ Ինչպես նշում է խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին, դեռ ժամանակ կա, որպեսզի Եվրահանձնաժողովն արտահայտի իր կարծիքը. «Եթե Եվրահանձնաժողովը հետևի Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքին և հանձնարարականից հանի անձնական մոտեցումը, հանի ապաօլիգարխացման կետը, բնականաբար օրենքի կարիք չի լինի»։

Ինչ է գրված Եվրահանձնաժողովի հանձնարարականներում դեօլիգարխիզացիայի մասին

Դեօլիգարխիզացիան հինգերորդն է Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից սահմանված 12 պայմաններից, որոնք Վրաստանի կառավարությունը պետք է կատարի, որպեսզի երկիրը ստանա ԵՄ անդամակցության թեկնածու երկրի կարգավիճակ։

«Հանձնառություն դեօլիգարխացման պայմանին, որին պետք է հասնել տնտեսական, քաղաքական և հասարակական կյանքում մասնավոր շահերի չափազանց մեծ ազդեցությունը վերացնելու միջոցով», - գրված է Եվրահանձնաժողովի հանձնարարականներում։

Եվրահանձնաժողովը չի պահանջել ընդունել օրենսդրական կարգավորում կամ «Դեօլիգարխիզացիայի մասին» օրենք։ Ուստի «Վրացական երազանքի» նախագահ Իրակլի Կոբախիձեի հայտարարությունը, թե դեօլիգարխիզացիայի մասին օրենքի ընդունումը Եվրահանձնաժողովի գաղափարն էր, չի համապատասխանում իրականությանը։

«Վրացական երազանքի» առաջնորդները օլիգարխներ են անվանում Վրաստանի նախկին նախագահ, բանտարկված Միխեիլ Սաակաշվիլիին և նրա մորը` Գյուլի Ալասանիային, «TBC բանկի» և «Լելո» կուսակցության հիմնադիր Մամուկա Խազարաձեին և նախկին պաշտպանության նախարար, «Ֆորմուլա» հեռուստաընկերության սեփականատեր Դավիթ Կեզերաշվիլիին։ Իշխող կուսակցությունը պնդում է, որ «Դեօլիգարխիզացիայի մասին» օրենքը կազդի հենց նրանց վրա, ոչ թե՝ Բիձինա Իվանիշվիլիի։ 2022 թվականի հունիսի 9-ին Եվրախորհրդարանի կողմից ընդունված բանաձևում նախկին վարչապետ և «Վրացական երազանքի» հիմնադիր Բիձինա Իվանիշվիլին նշվում է որպես Վրաստանի «միակ օլիգարխ»։ Անցյալ տարի Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենին հորդորեց զերծ մնալ այս գրառումից։