Կոնֆլիկտ Գուդաուրիում վրացի և օտարերկրյա դահուկային հրահանգիչների միջև

50-ամյա Անզոր Բեդոիձեն Դուշեթիի մունիցիպալիտետի Բեդոնի գյուղի բնակիչ է։ Նա չորս երեխա ունի։ Ընտանիքի եկամուտը գոյանում է Գուդաուրիում որպես հրահանգիչի աշխատավարձից։ Մթիուլեթիի գյուղերի՝ Բեդոնիի, Մլեթիի, Արաչվեթիի, Սեթուրիի, Քուշեթիի, Ջագմիանիի, Զաքաթկարիի, Կայշաուրիի, Փասանաուրիի, Գուդաուրիի, Խադայի հովիտիի, Կազբեգիի գյուղերի երիտասարդները տարվա բոլոր ժամանակներում աշխատում էին որպես պարապլաներիստ, իսկ մոտ 70 երիտասարդ ձմռանը աշխատում էր որպես դահուկային հրահանգիչ:

Լեռնադահուկային հանգստավայր Գուդաուրին Վրաստանի զբոսաշրջիկների ամենապահանջված ուղղություններից է: 2018-2019 թվականների ձմեռային սեզոնին Վրաստանի լեռնային հանգստավայրերն ունեցել են 603 253 հաճախորդ, որոնցից ամենամեծ թիվը բաժին է ընկնում Գուդաուրիին։

2022 թվականի հուլիսի 29-ին, այն բանից հետո, երբ Գուդաուրիում փրկարարական գործողության ժամանակ սահմանապահ ոստիկանությանը պատկանող ուղղաթիռը կործանվեց, և ինքնաթիռում գտնվող բոլոր ութ մարդիկ զոհվեցին, ներքին գործերի նախարարն արգելեց պարապլաներ վարելը ոչ միայն Գուդաուրիում, այլև ողջ Վրաստանում։ Երկրում գործազուրկ մնացին ավելի քան 250 պարապլաների օդաչու, որոնցից առնվազն հարյուրը աշխատել են Գուդաուրիում։ Նրանցից շատերը, ովքեր դահուկային սպորտի փորձ ունեին և ավարտել էին առաջին մակարդակի վերապատրաստման դասընթացը, փորձեցին շարունակել աշխատել որպես դահուկային հրահանգիչներ։

Այս թեմայով՝ Ինչի՞ հիման վրա է ՆԳ նախարարն արգելել պարապլանով թռիչքը Վրաստանում

Այս տարի Գուդաուրիում դահուկային սեզոնը բացվել է հունվարի 11-ին։ Արհեստական ​​ձյան հետևանքով միայն երկու դահուկուղի է գործում։ Ձյան բացակայության պատճառով հանգստավայրում այցելուները համեմատաբար քիչ են, իսկ հրահանգիչները՝ շատ։ Վրացի և արտասահմանցի մարզիչների միջև կոնֆլիկտը, որը այս տարի չի սկսվել, թեև սրվել է, հայտնվել է լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում և հասել անգամ Ավստրալիա։

ABC NEWS-ը, որն ունի ավելի քան 4 միլիոն հետևորդ Facebook-ում և նշվում է որպես Ավստրալիայի ամենավստահելի մեդիա կազմակերպությունը, հայտնում է, որ տասնյակ օտարերկրացիների, այդ թվում՝ որոշ ավստրալացիների, արգելվել է աշխատել Արևելյան Եվրոպայի լեռնադահուկային հանգստավայրում:

«Միշտ, երբ միջազգային հրահանգիչները փորձում են դաս անցկացնել, նրանց բռնության են ենթարկում այն ​​աստիճան, որ նրանք այլևս չեն կարողանում բացատրել: Մեզ ֆիզիկապես ահաբեկում են, սպառնում, փորձում խլել մեր անցագրերը, խլում են մեր սարքավորումները և թույլ չեն տալիս հաճախորդին սովորեցնել։ Իրավիճակը սրվել է վերջին օրերին»

- մեջբերում է ABC լեռնադահուկային դպրոցի գլխավոր հրահանգիչ Տրիստրամ Թոդի մեկնաբանությունը, որտեղ նա ասում է, որ լավատեսական ակնկալիքներ չունի, որ Գուդաուրիի մոտ 100 օտարերկրյա հրահանգիչների համար շահավետ լուծում կգտնվի. «Չեմ կարծում, որ առաջիկա տարիներին մարդիկ կորոշեն գալ այստեղ՝ այս ծիծաղելի իրավիճակի պատճառով»։

ABC-ն գրում է, որ միջազգային հրահանգիչները դիմել են նաև տեղի ոստիկանություն, սակայն դա չի օգնել իրավիճակին։ Բացի այդ, նրանք նամակներ են ուղարկել նաև դեսպանատներին։ «Մենք բոլորս մտահոգված ենք, քանի որ չնայած աշխատանքի մեր օրինական իրավունքին և միջազգայնորեն ճանաչված որակավորումներին, մենք երաշխիք չունենք, որ ապահով կլինենք, եթե շարունակենք աշխատել այս երկրում»,- ասված է նամակում։

Հունվարի 14-ին հրապարակված տեսանյութում լեհ հրահանգիչն ասում է, որ վրացիները փակել են մուտքն ու ներս չեն թողել։ Տեսանյութից երևում է, որ օտարերկրյա հրահանգիչները դիմել են մոտակա պարեկային ոստիկանության օգնությանը.

Հրահանգիչ. Կներեք, ինձ վրա են հարձակվում (դիմում է անգլերեն):

Ոստիկան. Ռուսերեն խոսեք:

Հրահանգիչ. Ես կարող եմ ձեզ հետ խոսել անգլերեն, դա միջազգային լեզու է:

Ոստիկան. Ռուսերեն խոսեք:

Հրահանգիչ. Ես նաև ռուսերեն եմ խոսում: (սկսում է ռուսերեն խոսել) Տղաները հարձակվել են վրաս այնտեղ՝ մոտ, 4-5 հոգի են։

Ոստիկան. Ի՞նչ են ասել, խփել են։

Երկրորդ դրվագի համաձայն՝ օտարազգի հրահանգիչը վրացիներին, ովքեր իրեն չեն թողնում գնալ, ասում է, որ վճարել է դահուկային անցագրի համար, գրանցվել է Արդարադատության տանը որպես ձեռնարկատեր, բնակարան է վարձել և ուզում է աշխատել։

- Դու կարող ես մենակ բարձրանալ ու սահել, - պատասխանում է նրան վրացի հրահանգիչը։

- Այո, բայց ո՞րն է խնդիրը։ Այստեղ նկատի ունի աշխատելը:

- Դու կարող ես մենակ գնալ ու սահել, պա՞րզ է:

- Իսկ ի՞նչ կլինի, եթե ես գնամ հաճախորդների հետ սահելու:

- Այստեղ չես կարող աշխատել։

- Ինչո՞ւ: Բացատրեք ինձ: Ես օրինական թույլտվություն ունեմ կառավարությունից, Արդարադատության տնից: Դուք պետք է ենթարկվեք կանոններին»:

Էլիոթ Բերկովիցը, ով Իսրայելից զբոսաշրջիկներ է բերում Վրաստան, սոցցանցում գրում է, որ «տեղական ավազակախմբերը հարձակվում են նրա վրա և թույլ չեն տալիս դահուկային սպորտի ոչ տեղացի հրահանգչին կատարել իր աշխատանքը»։

«Գուդաուրի լեռնադահուկային հանգստավայրն աշխարհում դահուկներով սահելու իմ ամենասիրելի վայրերից մեկն է։ Վրաստանի իշխանություններն ու ոստիկանությունը քաջատեղյակ են այնտեղ առկա խնդիրներին, բայց ոչինչ չեն անում։ Նրանց պատասխանն է՝ «այստեղ աշխատելու համար անհրաժեշտ է տեղական հրահանգչի լիցենզիա» և «մենք չենք կարող վերահսկել անհատների գործողությունները»: Կառավարությունը ոչ մի ոչ քաղաքացու թույլ չի տալիս քննություն հանձնել: Հետևաբար, բացի միջազգային լիցենզիաներից, որոնք բոլորն ունեն, ոչինչ չեն ստանա։ Ես խոսել եմ Լեռնային մայրուղիների գործակալության ադմինիստրացիայի հետ, և նրանք ասում են, որ ոչինչ անել չեն կարող: Ոստիկանները գրկում են տեղի ավազակախմբի անդամներին և մատը մատին չեն տալիս բռնությունը կանխելու համար:

Ես տարեկան մոտ 500 000 ԱՄՆ դոլար եմ բերում Գուդաուրի և ընդհանրապես Վրաստանի տնտեսություն իմ բազմաթիվ դահուկային շրջագայությունների միջոցով: Նաև SkiDeal-ը հարյուրավոր հյուրեր է ուղարկում: Ի՞նչ ընդհանուր բան ունեն նրանք: Նրանք չեն կարողանում վրացերեն խոսել և անգլերեն կամ եբրայերեն իմացող ուսուցչի կարիք ունեն: Տեղացի հրահանգիչներից հավանաբար տասն են խոսում անգլերեն։ Առանց օտարերկրյա հրահանգիչների և ապահովության զգացման, ես ստիպված կլինեի զբաղվել իմ բիզնեսով այլ տեղում: Չեմ կարծում, որ տնտեսության համար լավ է հանկարծակի կորցնել հազարավոր հյուրեր, հատկապես երբ միլիարդներ են ծախսվել հանգստավայրերի կառուցման համար»:

Ներքին գործերի նախարարությունից հետաքրքրվեցինք, թե Գուդաուրիում տեղի ունեցած դեպքերի առնչությամբ հետաքննություն սկսվե՞լ է։ Նախարարությունից պատասխան չստացանք, սակայն լրատվամիջոցներում այս փաստերի հրապարակումից հետո հունվարի 18-ին Գուդաուրիի ոստիկանությունը հարցաքննել է միջադեպի մի քանի մասնակիցներին։

«Մեզ մտահոգում է միայն ճոպանուղիների և դահուկային ուղիների սպասարկումը»,– այսպիսին է Լեռնային մայրուղիների գործակալության դիրքորոշումը։ Գործակալությունը պատկանում է Էկոնոմիկայի և կայուն զարգացման նախարարությանը։

Շալվա Աբրամիշվիլին, ով արդեն չորրորդ տարին է ղեկավարում «Գուդաուրա» լեռնադահուկային մարզադպրոցը և ներկայումս ունի 10 վրացի հրահանգիչներ, հանգստավայրում խնդրի հիմնական պատճառը նշում է վերահսկողության բացակայությունը։

«Գուդաուրիում կլինի մոտ 150 վրացի հրահանգիչ, նույնքան օտարերկրացիներ։ Հանգստավայրին միաժամանակ ավելացել են հարյուրից ավելի օտարերկրյա հրահանգիչներ։ Բավական մեծ հոսք կա Իսրայելից, Ռուսաստանից։ Ռուսական դպրոցն իր հրահանգիչներին բերեց, տեխնիկա բերեց, սնունդն էլ իրենք են պատրաստում, վարորդ ունեն Ռուսաստանից, միայն վարձով տուն ունեն։ Ինչի՞ց է շահում մեր երկիրը։ Նույնիսկ ոչ մեկին աշխատանքի չի ընդունում։ Նրանք ավելի շատ ռեսուրսներ ունեն գովազդի առումով, ունեն կայքեր, ավելի շատ գումար են ծախսում սոցիալական ցանցերում։ Գուդաուրիում հրահանգչի օրավարձը 300-ից 500 լարի է։ Դրա համար էլ գալիս են։ Ոչ մեկին որակավորում ցույց չեն տալիս, ոչ էլ հարկ են վճարում։

Հարց այն չէ, որ Գուդաուրիում արտասահմանցի հրահանգիչներ չաշխատեն, բայց քանի որ ոչինչ չի վերահսկվում, պետությունը ոչ մեկից ոչինչ չի պահանջում, վրացի հրահանգիչները հայտնվել են ոչ մրցակցային միջավայրում՝ ի դեմս արտասահմանցի հրահանգիչների և ավելի մեծ ռեսուրս ունեցող դպրոցների։ Մարդիկ սկսեցին պայքարել գոյատևելու իրենց իրավունքների համար։

Լուծումը այն է, որ օրենսդրությամբ պետք է կարգավորվի»։

Զբոսաշրջության մասին նոր օրենքը, որը խորհրդարանը դեռ չի սկսել քննարկել, մի շարք կարգավորումներ է մտցնում զբոսաշրջության ոլորտում։ Պարտադիր է դառնում զբոսաշրջային գործունեության սուբյեկտների գրանցումը տնտեսական գործունեության ռեգիստրում, այդ թվում՝ զբոսավարների։ Լեռնային, լեռնադահուկային և ալպյան ուղեկցորդները այլևս չեն կարողանա զբոսաշրջիկներին սպասարկել առանց հավաստագրման։ Կառավարության որոշմամբ սահմանված վայրերում որպես զբոսաշրջային զբոսավար աշխատելու իրավունք կունենան միայն պաշտոնական կրծքանշան ունեցող անձինք։ Մարդը չի կարող ստանալ այս վկայականը, եթե չունի իր որակավորումը հաստատող փաստաթուղթ։ Սահմանված պահանջների խախտման համար օրինագիծը նախատեսում է մինչև 3 000 լարի տուգանք։