«Կոռուպցիայի հոտ է գալիս». Կոբախիձեն՝ Եվրախորհրդարանի պատգամավորի մասին Նամախվան ՀԷԿ-ի վերաբերյալ

Կոբախիձեն «Իմեդի» հեռուստաընկերության եթերում խոսել է արտաքին ազդեցության գործակալների մասին խորհրդարանում նախաձեռնված օրինագծի մասին և կենտրոնացել «Նամախվան ՀԷԿ»-ի դեմ բողոքի ակցիայի վրա, որը տեղի է ունեցել 2020-21 թթ:

«Տարբեր շահեր կային, երբ արգելափակվեց «Նամախվան ՀԷԿ»-ի բուն շինարարությունը։ Այս ՀԷԿ-ը չափազանց կարևոր է Վրաստանի համար էներգետիկ անկախության ամրապնդման համար, և ոչ միայն։ Այս և մի քանի այլ հիդրոէլեկտրակայանների կառուցումը էկզիստենցիալ նշանակություն ունի մեր տնտեսության համար՝ հասնելու էներգետիկ զարգացմանը:

Որքան զարգանում է տնտեսությունը, այնքան էլեկտրաէներգիայի սպառումն է ավելանում։ Դա պետք է ոչ միայն բնակչությանը, որն ավելի շատ եկամուտ ունի տնտեսության աճի հաշվին և հետևաբար ունի էներգառեսուրսների ավելի մեծ պահանջարկ, այլ նաև այն ձեռնարկություններին, որոնք ընդլայնվում են կամ ստեղծվում են տնտեսության աճի հիման վրա։ Եթե ​​տնտեսությունը չհասնի տնտեսական աճին, ապա լուրջ ճգնաժամ, լուրջ խնդիր է ստեղծվում։

Այս երկու տարվա ընթացքում մենք ունենք երկնիշ տնտեսական աճ՝ նախորդ և նախանցած տարի։ Սրան չի կարողացել հասնել էներգետիկայի զարգացումը, ի միջի այլոց, քանի որ արգելափակվել է «Նամախվան ՀԷԿ»-ի շինարարությունը, որտեղ կային քաղաքական շահեր։ Ես գիտեմ, թե դա ում շահերից էր, բայց եկեք ընդհանուր առմամբ դատենք: Այստեղ կարող էր հետաքրքրություն լինել, օրինակ, ներմուծող ընկերությունների կողմից։ Դա կարող էր լինել ռուսական կողմի շահը, իհարկե, Ռուսաստանը գերադասում է իր էլեկտրաէներգիան վաճառել Վրաստանին, ոչ թե այն որ մենք ինքներս արտադրենք էլեկտրաէներգիա։ Նախ, դրանից ռուսական կողմը շահում է, և մենք դեռ կախված ենք ռուսական ներմուծումից էլեկտրաէներգիայի առումով, և բացի այդ, էներգետիկ կախվածության աստիճանը մնում է բարձր։

Այլ սուբյեկտներ էլ կային։ Բացի այս հնարավոր կողմից, կար ևս մեկ հնարավոր կողմ: Կային կոնկրետ կազմակերպություններ, հասարակական կազմակերպություններ, որոնք ֆինանսավորում են ստանում կոնկրետ աղբյուրներից։ Օրինակ՝ EED-ը, որը հայտնի է Վրաստանում այն պատճառով, որ Կարլ Հարցելը նրա միջոցով է վճարել Մելիայի գրավի գումարը։ ԱՄՆ-ում կա նաև NED-ը: Կան այնպիսի կազմակերպություններ, որոնք տարբեր նպատակներով ֆինանսավորում են հասարակական կազմակերպություններին։ Տվյալ դեպքում կային կոնկրետ հասարակական կազմակերպություններ, որոնք ֆինանսավորվում էին այս տեսակի աղբյուրներից, որոնք նույնպես ակտիվորեն մասնակցում էին բողոքի ակցիաներին, որոնց նպատակը, անկեղծ ասած, երկրի էներգետիկ անկախությունը թուլացնելու քաղաքական նպատակն էր։ Դա քաղաքական նպատակ էր։

Ես նշեցի EED-ը, դա Եվրոպական միության կողմից պաշտոնապես ստեղծված կառույց է, և այս կազմակերպության խորհրդի անդամներից է տիկին Հաուտալան՝ նախկին կամ ներկա պատգամավոր, համենայն դեպս նախկինում եղել է Եվրախորհրդարանի պատգամավոր։ Նա ուղղակիորեն դուրս եկավ, երբ կարծես թե բավարար չէր հասարակական կազմակերպությունների ակտիվությունը և ուղղակիորեն աջակցեցին Վրաստանի էներգետիկ անկախության սահմանափակմանն ուղղված բողոքի ակցիային։

Երբ նման բաներ են լինում, մենք այստեղ էլ ոչինչ չենք սահմանափակում։ Հաուտալան նույնպես կարող է ասել նույնը, ինչ նախկինում էր ասում, այդ կազմակերպությունները նույնպես կարող են մասնակցել բողոքի ակցիաներին, որոնց նպատակը Վրաստանում էներգետիկ աճի արգելափակումն է։ Միակ բանը, որ արվում է այս օրենքի նախագծով, և այն, ինչ մեզ դուր է գալիս այս նախագծում, այն է, որ այդ ամենը դառնա թափանցիկ, այսինքն՝ Վրաստանի ժողովուրդը կիմանա, որ այն կազմակերպությունները, որոնք բողոքում և արգելափակում են «Նամախվանիի» կառուցումը, ֆինանսավորվում են այս և այն աղբյուրից՝ դա կարող է լինել հյուսիսի աղբյուրը, այն կարող է լինել Արևմուտքի աղբյուրը և կարող է լինել Արևելքի աղբյուրը»,- ասել է Կոբախիձեն։

Ըստ «Վրացական երազանքի» նախագահի՝ Էիդի Հաութալայի հայտարարություններից կոռուպցիայի հոտ է գալիս. «Մենք անհանգստացած ենք, որ այդ կոռուպցիոն խնդիրները [Եվրախորհրդարանում կամ Եվրամիության գործադիր կառույցներում] ուղղակի արտացոլում կգտնեն Վրաստանում զարգացած գործընթացների վրա։ Ակնհայտ է, որ այս ամենի մեջ կոռուպցիայի հոտ է գալիս, երբ Հաութալան դուրս է գալիս ու արգելափակում «Նամախվանիի» շինարարությունը, ես չգիտեմ, թե դրա հետևում ինչ կարող է լինել։ Հաութալան ի՞նչ գիտի, Վրաստանում Նամախվանին լավն է, թե լավը չէ։ Անհավանական է, որ նա տիրապետում է այս տեղեկատվությանը և հետաքրքրված է նման հարցերով։ Նա հանկարծ դուրս է գալիս ու միանում բողոքի շարժմանը... Եթե չեմ սխալվում, արդեն վեցերորդ Եվրախորհրդարանի պատգամավորին, այդ թվում՝ պաշտոնյաներին, բռնել են կոռուպցիոն սկանդալների պատճառով։ Ինչ վերաբերում է արաբներից փող վերցնելուն, հետաքննությունները բավականին արագ են անցկացվում, բայց թվում է, թե երբ վրացական աղբյուրներից փող է գալիս, հետաքննությունն այնքան էլ արագ չի ընթանում»։

«Ռիոնի հովիտը փրկելու համար» շարժումը Նամոխվանի ՀԷԿ-երի կասկադի դեմ բողոքի ակցիաները սկսել է 2020 թվականի հոկտեմբերին։ Վերջին տարիներին սա առաջին անգամն էր, որ տասնյակ հազարավոր մարդիկ միացան ինքնակազմակերպված խմբի կողմից սկսած շարժմանը, և բողոքի ցույցերը շարունակվեցին 20 ամիս։

«Ես ողջունում եմ վրաց ժողովրդի այս նոր տեսակի մոբիլիզացիան հետամնաց ու կործանարար տնտեսական մոդելի դեմ։ Գաղտնի պայմանագրերի հետ կապված թափանցիկության և հաշվետվողականության բացակայությունը ցնցող է»,- այսպես է «Նամախվան ՀԷԿ»-ի դեմ իրականացվող ակցիաներին արձագանքել Եվրախորհրդարանի փոխնախագահ և «Կանաչներ-Եվրոպական ազատ դաշինք» կուսակցության անդամ Էիդի Հաութալան:

Մինչ այդ՝ ապրիլի 22-ին, նա Twitter-ում գրել էր, որ աջակցում է Վրաստանի կանաչներին և տեղական ոչ կառավարական կազմակերպություններին, որոնք բողոքում են Վրաստանի արևմուտքում Նամոխվանի հիդրոէլեկտրակայանի կառուցման դեմ։

«Ռիոնի հովիտը փրկելու համար» շարժման ղեկավար Վառլամ Գոլեթիանիի խոսքով՝ կառավարությունը պատրաստվում է վերսկսել «Նամախվան ՀԷԿ»-ի շինարարությունը և փորձում է վարկաբեկել այն կազմակերպություններին, որոնք աշխատել են այս թեմայով։

Աուդիտի հաշվետվության համաձայն՝ 2020 թվականի հոկտեմբերի 15-ից մինչև 2021 թվականի հուլիսի 31-ը «Ռիոնի հովիտը փրկելու համար» շարժումը որպես նվիրատվություն ստացել է 283 498 լարի։ Դոնորները ամբողջությամբ Վրաստանում ապրող և արտագաղթած Վրաստանի քաղաքացիներն են: