Լրահոս

MFRR-ն արագ արձագանքման մեխանիզմ է, որը վերահսկում և արձագանքում է ԵՄ անդամ և թեկնածու երկրներում մամուլի և լրատվամիջոցների ազատության խախտումներին: Ծրագիրն իրականացվում է Եվրոպական հանձնաժողովի աջակցությամբ։

«MFRR-ի գործընկեր կազմակերպությունները մտահոգություն են հայտնում Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլիի կողմից վրացի լրագրողին վարկաբեկելու կապակցությամբ։ Մեկնաբանությունները հնչել են Պապուաշվիլիի և մյուսների կողմից Վրաստանում անկախ լրատվամիջոցների դեմ զրպարտչական արշավների ավելի լայն ալիքի ֆոնին:

2024 թվականի փետրվարի 20-ին վրացական լրատվամիջոցները հայտնել են, որ հարցազրույցի ժամանակ Պապուաշվիլին հրապարակավ վարկաբեկել է «Մթիս Ամբեբի» առցանց լրատվական կայքի խմբագիր Գելա Մթիվլիշվիլիին՝ կասկածի տակ դնելով նրա լրագրողի որակավորումը։ Լրագրողների հետ զրույցում Պապուաշվիլին նշել է Մթիվլիշվիլիի հետաքննությունը 2023 թվականի օգոստոսին Շովիի լեռնային բնակավայրում 33 մարդու կյանք խլած աղետի վերաբերյալ։

Հոդվածը լայնորեն մեկնաբանելիս Վրաստանի խորհրդարանի նախագահը պնդել է, որ այն «լի է ստերով» և «ապատեղեկատվական արշավի» մաս է։ Նա նաև կասկածի տակ է դրել այն հիմքերը, որոնց հիման վրա Մթիվլիշվիլին հայտնվել է 2023 թվականի ժուռնալիստիկայի ոլորտում ԵՄ մրցանակի եզրափակիչ փուլի մասնակիցների թվում և պահանջեց հաղթողներին ընտրած ժյուրիի անդամների անունները:

Սա Պապուաշվիլիի հետ կապված առաջին նման միջադեպը չէ։ 2023 թվականի սեպտեմբերին այն բանից հետո, երբ OC Media առցանց հրատարակությունը հրաժարվեց հրապարակել Պապուաշվիլիի տեսակետները, խորհրդարանի նախագահը բողոքի նամակ ուղարկեց առնվազն մեկ դոնոր կազմակերպության, որն աջակցում է OC Media-ին։ Նախկինում խորհրդարանի նախագահի ներկայացուցիչը հրաժարվել էր տեքստն ուղարկել OC Media-ին, քանի դեռ հրապարակումը չի հաստատել, որ կհրապարակի նյութը։

Պապուաշվիլին իր նամակում նկարագրել է OC Media-ի որոշումը որպես «օրինակելի դեպք, թե ինչու և ինչպես է Վրաստանում ինքնահռչակ «քննադատական ​​լրատվամիջոցը» վարկաբեկում իրեն, կորցնում հանրային վստահությունը և սովորաբար ավարտվում է միմյանց կամ իր փակ շրջանակի հետ զրուցելով: Այս պատասխանով OC Media-ի կողմից իր նամակը հրապարակելուց հրաժարվելուն՝ Պապուաշվիլին վարկաբեկեց օրինական լրատվամիջոցին և նպաստեց լրատվամիջոցների նկատմամբ անվստահության աճին:

MFRR-ի գործընկերները դատապարտում են Պապուաշվիլիի կամ այլ պետական ​​պաշտոնյաների նմանատիպ փորձերը: Մթիվլիշվիլիի դեմ մեկնաբանություններն անընդունելի են, հատկապես՝ հաշվի առնելով Պապուաշվիլիի բարձր պաշտոնը Վրաստանի խորհրդարանում։

Ցավոք, լրագրողների դեմ ապատեղեկատվությունն ու վարկաբեկման արշավները բացահայտ սպառնալիք էին Վրաստանում ԶԼՄ-ների ազատության համար: Մեդիա շահերի պաշտպանության կոալիցիան մտահոգություն է հայտնել, որ Պապուաշվիլիի վերջին հայտարարությունից հետո այս մեկնաբանությունները «համակարգված» են դարձել։

Հունվարին իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը պատասխանել էր լրագրող Թեո Գիլիգաշվիլիի կողմից խորհրդարան ուղարկված հանրային տեղեկատվության հարցմանը, նրա նամակի պատճենը հրապարակել էր ֆեյսբուքյան էջում և կասկածի տակ դնել հարցման օրինականությունը։

 «Մեդիա շահերի պաշտպանության կոալիցիան» դատապարտել է նմանատիպ գործողությունները և հայտարարել, որ

«Վրացական երազանքը» պարբերաբար օգտագործում է [իր] ֆեյսբուքյան էջը՝ վարկաբեկելու քաղաքական հակառակորդներին, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին, քննադատող լրատվամիջոցներին և լրագրողներին»։

Մեկ այլ դեպքում Աջարիայի Ինքնավար Հանրապետության Գերագույն խորհրդի պատգամավոր Վլադիմիր Մգալոբլիշվիլին հրապարակել է լրագրող Թեդո Զորբենաձեի տեղական խորհրդին ուղարկված նմանատիպ նամակը։ Մգալոբլիշվիլին իր վարկաբեկող գրառման մեջ մեղադրել է լրագրողին ստելու մեջ և չի փորձել թաքցնել նրա անձնական տվյալները։ Ավելի ուշ տեղի իշխանությունները պնդում էին, որ «չեն հիշում», թե որտեղից է այս նամակը հայտնվել Մգալոբլիշվիլիի մոտ։

MFRR-ի գործընկերները կոչ են անում վրացական իշխանություններին ապահովել, որ երկրում լրատվամիջոցները կարողանան ազատ գործել՝ առանց քաղաքական գործիչների կողմից նվաստացնող կամ վիրավորական մեկնաբանությունների: Սա հատկապես վերաբերում է նրանց, ովքեր ազդեցիկ պաշտոններ են զբաղեցնում և կարևոր դերակատարում ունեն հասարակության մեջ։ Այդպիսին է Պապուաշվիլին, ով լրացուցիչ պատասխանատվություն է կրում զերծ մնալ լրագրողների դեմ անձնական հարձակումներից։

Միջազգային կազմակերպությունները կոչ են անում իշխող կուսակցության ղեկավարությանը, որի անդամ է Պապուաշվիլին, անհապաղ դատապարտել խորհրդարանի նախագահի կողմից սկսված վարկաբեկիչ արշավը։ Նաև հստակ ուղեցույցներ ներկայացնել իր անդամներին, որպեսզի հետագայում նմանատիպ դեպքեր չկրկնվեն»:

Հայտարարությունը ստորագրել են՝ Մամուլի միջազգային ինստիտուտը (IPI), Մամուլի և ԶԼՄ-ների ազատության եվրոպական կենտրոնը (ECPMF), Լրագրողների եվրոպական ֆեդերացիան (EFJ), Մամուլի ազատության անսահմանափակ (FPU) և OBC Transeuropa (OBCT):

Փետրվարի 20-ին խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին բացատրություն է պահանջել Վրաստանում ԵՄ ներկայացուցչից, թե ինչպես է «Մթիս Ամբեբիի» խմբագիր Գելա Մտիվլիշվիլիի՝ Շովիի ողբերգության վերաբերյալ հոդվածը հայտնվել Եվրոպական միության մրցանակի եզրափակիչ փուլ՝ լավագույն քննչական աշխատանքների անվանակարգում։

Շովիի ողբերգության խորը և քննադատական ​​լուսաբանման պատճառով «Մթիս Ամբեբին» բազմիցս դարձել է Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլիի և ներկայիս վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի հարձակումների թիրախը։