Խորհրդարանը հաղթահարել է ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների վերաբերյալ նախագահի վետոն

«Վրացական երազանքի» նախաձեռնած օրենսդրական փոփոխությունների արդյունքում ԿԸՀ նախագահի ու 7 այսպես կոչված անկուսակցական անդամի ընտրության մրցույթ կհայտարարի և մրցութային հանձնաժողով կստեղծի խորհրդարանի նախագահը, երկրի նախագահի փոխարեն։ Հանձնաժողովը կունենա 9 անդամ, այդ թվում՝ նախագահի մեկ ներկայացուցիչ։ Փոփոխությունների համաձայն՝ ԿԸՀ նախագահի և ԿԸՀ անդամների թեկնածությունները խորհրդարանին կներկայացնեն խորհրդարանի նախագահը (նախագահի փոխարեն)։ Եթե ​​խորհրդարանն առաջին անգամ չընտրի թափուր պաշտոններում համապատասխան անձանց, ինչը քիչ հավանական է, նախագահը իրավասու կլինի ներկայացնել իր թեկնածուներին։ Փոփոխությունների համաձայն՝ խորհրդարանը ԿԸՀ նախագահին ու անդամներին կընտրի 5 տարի ժամկետով՝ 76 պատգամավորի աջակցությամբ։ Ընտրական օրենսգրքի գործող տարբերակի համաձայն՝ ԿԸՀ նախագահին և անդամներին 5 տարի ժամկետով ընտրելու համար անհրաժեշտ է խորհրդարանի ամբողջական կազմի 2/3-ի, այսինքն՝ 100 պատգամավորի աջակցությունը։ 2/3-ից պակաս աջակցությամբ ընտրվելու դեպքում նրանց պաշտոնավարման ժամկետն ընդամենը 6 ամիս է։

Այսօր խորհրդարանի արտահերթ նստաշրջանի լիագումար նիստում նախագահի խորհրդարանական քարտուղար Գիորգի Մսխիլաձեն ներկայացրել է մոտիվացիոն դիտողությունները։

«Մինչ Վրաստանի նախագահը անկուսակցական պաշտոնյա է, իսկ Վրաստանի խորհրդարանի նախագահը, տվյալ իրավիճակում, կառավարող թիմի անդամ է և ընտրվում է խորհրդարանի մեծամասնության կողմից, նախագահի դերն ըստ էության կրճատվում ԿԸՀ-ի այսպես կոչված անկուսակցական, պրոֆեսիոնալ անդամների ու նախագահի ընտրության գործընթացում և փոփոխությունները պետք է համարվեն չարդարացված»,- ասել է Մսխիլաձեն։

Նախագահը կարևոր է համարել, որ ԿԸՀ այսպես կոչվածը պրոֆեսիոնալ անդամների և նախագահի ընտրության խորհրդարանական ընթացակարգում պետք է պահպանվի կոնսենսուսի անհրաժեշտությունը. «Որպեսզի նրանք փաստացի չընտրվեն մեկ կուսակցության կողմից, միայն խորհրդարանական մեծամասնության կողմից, և անկախ և անկուսակցական նախագահ/անդամ ինստիտուտի գոյությունը վտանգված չլինի»։

Նախագահի խորհրդարանական քարտուղարն ուշադրություն է հրավիրել Եվրահանձնաժողովի հունիսի 22-ի զեկույցի վրա, որտեղ քննադատվում են խորհրդարանի ընդունած օրենսդրական փոփոխությունները և նշվում, որ դրանք պետք է չեղարկվեն՝ ընտրական օրենսդրության շրջանակի բարելավման վերաբերյալ հանձնարարականը կատարելու համար։

«Հաշվի առնելով, որ շատ քիչ ժամանակ է մնացել ԵՄ-ի թեկնածուի կարգավիճակ շնորհելու մասին որոշում կայացնելուն, և մեր յուրաքանչյուր քայլ ունի վճռորոշ նշանակություն, կոչ եմ անում չշրջանցել նշված վետոն, հաշվի առնել մոտիվացված դիտողությունները, շարունակել խորհրդակցությունները խորհրդարանում ԿԸՀ նախագահի և անդամների ընտրության հարցով»,- նշել է Մսխիլաձեն։

Ընտրական օրենսգրքում փոփոխություններին դեմ են արտահայտվել խորհրդարանական ընդդիմության անդամները, որոնք կարծում են, որ «Վրացական երազանքի» վերջնական նպատակը ԿԸՀ նախագահին իշխող կուսակցության համար վստահելի անձ դարձնելն է։

«Գուցե հատուկ դժգոհություններ չունեմ Գիորգի Կալանդարիշվիլիից [ԿԸՀ նախագահի պաշտոնակատար- խմբ.], բայց եկեք հարցնենք, թե ինչո՞ւ սա խնդրահարույց դարձավ։ Ինչո՞ւ ենք կենտրոնացել մեկ հոգու վրա։ Իսկ եթե Կալանդարիշվիլին լիներ [ԿԸՀ նախագահ]։ Ուրիշ մարդ դուրս չի՞ գա։ Այս ամբողջ պատմությունը սկսվեց այն պատճառով, որ դուք՝ «Վրացական երազանք», ցանկանում էիք Կալանդարիշվիլիին, և տարբեր պատճառներով կոնսենսուս ձեռք չբերվեց։ Ուրիշ մարդ չկա՞։ Մեր երկրում կան շատ մարդիկ, ովքեր ցանկանում են այս պաշտոնը, բայց ձեզ պետք է անձնական վստահություն ունեցող մեկը: Վստահությունը օդից չի առաջանում»,- ասել է «Գիրչի»-ի անդամ Ալեքսանդր Ռաքվիաշվիլին։

«Վրացական երազանքի» նախագահ Իրակլի Կոբախիձեի խոսքով, նախագահը գործում էր պատվերով և փորձում էր արհեստականորեն ճգնաժամ ստեղծել ԿԸՀ-ում։

«Երկու տարուց ավելի է, մենք ԿԸՀ-ում չունենք լիարժեք ընտրված նախագահ և երկու անդամ։ Գիորգի Կալանդարիշվիլին կա որպես գործող նախագահ, ինչպես նաև երկու անդամ, ովքեր անցկացրել են մի քանի ընտրություններ, այդ թվում տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններ ամբողջ երկրում և մի քանի լրացուցիչ ընտրություններ: Ուզում եմ հիշեցնել, որ այս ընտրություններից ոչ մեկի վերաբերյալ քննադատական ​​մեկնաբանություն չեղավ։ Այս մարդիկ կրկին մասնակցում են մրցույթին։ Մրցույթը ցույց է տալիս, որ նրանք լավագույնն են իրենց իրավասությամբ, բարեխղճությամբ, սակայն չեն առաջադրվում նախագահի կողմից։ Պատրվակն այն է, որ այն ժամանակվա ռեժիմի ներկայացուցիչները չեն աջակցում Կալանդարիշվիլիին և ԿԸՀ-ի երկու անդամների։ Կոնկրետ քաղաքական ուժեր և նրանց հովանավորյալները ցանկանում են, որ ԿԸՀ-ն լինի ընդդիմության ձեռքում, ինչը սկզբունքորեն անընդունելի է։ ԿԸՀ-ն պետք է լինի օբյեկտիվ, անաչառ կառույց և պետք է այդպես աշխատի։ Ուստի մենք չենք կարող թույլ տալ, որ ԿԸՀ-ում ստեղծվի անառողջ իրավիճակ, երբ ԿԸՀ-ն կենտրոնացած չէ ընտրությունների ճիշտ կառավարման վրա, այլ հակված է սաբոտաժի ենթարկել ընտրական գործընթացը»,- ասել է Կոբախիձեն։

Այս պահին ԿԸՀ-ի նախագահի պարտականությունները կատարում է Գիորգի Կալանդարիշվիլին։ Խորհրդարանի 2022 թվականի դեկտեմբերի 22-ի արտահերթ նիստում ԿԸՀ-ի նախագահի երկու թեկնածուներից մեկին՝ նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի կողմից առաջադրված Թամար Ալփաիձեին, ոչ մի պատգամավոր չաջակցեց, և միայն մեկ պատգամավոր քվեարկեց մյուսի՝ Ռևազ Էգաձեի օգտին։ Ընտրական մրցույթին մասնակցել է նաև Գիորգի Կալանդարիշվիլին, սակայն նախագահը չի ներկայացրել նրա թեկնածությունը խորհրդարանին, ինչը բացատրվել է նրանով, որ նախորդ երկու դեպքերում Կալանդարիշվիլին չի կարողացել ստանալ խորհրդարանի ամբողջական կազմի 2/3-ի աջակցությունը, ուստի նա այդ պաշտոնում ընտրվել է 6-6 ամիս ժամկետով։