Anaklia Dərin Su Limanı layihəsini dövlətlə birlikdə Çin-Sinqapur konsorsiumu həyata keçirəcək. Gürcüstanın Baş Nazirinin birinci müavini, İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf Naziri Levan Davitaşvili bildirib ki, konsorsium yaxın bir neçə gün ərzində qalib elan olunacaq.
Əsas xəbərlər
Levan Davitaşvilinin sözlərinə görə, Anaklia Dərin Su Limanı layihəsi üçün elan edilmiş özəl tərəfdaşın seçilməsi üçün ixtisas tələblərinə iki iddiaçı cavab verib: İsveçrə-Lüksemburq şirkəti (Terminal Investment Limited Holding S.A. (T.I.L)) və Çin-Sinqapur konsorsium (China Communications Construction Company Limited (Çin), China Harbour Investment Pte. Ltd (Sinqapur), 2024-cü ilin mayın 20-dək texniki, kommersiya və maliyyə təklifi təqdim etməli idi. Mayın 20-də yalnız Çin konsorsiumu Anaklia Dərin Su Limanının İnkişafı Agentliyinə təklif təqdim edib.
“Bunlar “China Road and Bridge Corporation” və “Qingdao Port International” kimi iki mühüm subpodratçısı olan “China Communications Construction Company Limited” və “China Harbour İnvestment”dir. Təklif tamdır, müvafiq bank zəmanətləri təqdim olunur. Buna görə də,
Yaxın günlərdə bizim dəqiqləşdirmələrimiz olacaq, bundan sonra Çin konsorsiumunu qalib elan edəcəyik və tərəfdaşlıq sazişi üzrə danışıqlara başlayacağıq. Hesab edirəm ki, bu, ölkəmizin iqtisadi inkişafı istiqamətində, xüsusilə nəqliyyat-logistika sektorunun gücləndirilməsi istiqamətində çox mühüm mərhələdir.
Bu layihənin böyük əhəmiyyəti var, minlərlə insan təkcə limanın tikintisində deyil, həm də istismarında işlə təmin olunacaq.
Göründüyü kimi, Lüksemburq şirkəti üçün maliyyə modeli inandırıcı deyildi. Kifayət qədər böyük sərmayədir və hamı çalışır... və başa düşürük ki, ilk cəhd uğurlu alınmadı, özəl investor limanın inkişafı üçün investisiyanı səfərbər edə bilmədi. Yəqin ki, şirkətin tez geridüş etməsi şirkətin vəzifəsi olub”, - Davitaşvili bildirib.
Nazirin sözlərinə görə, layihənin birinci mərhələsinin investisiya həcmi 600 milyon dollara yaxındır. Qalib özəl şirkət birgə müəssisəyə sərmayə qoyacaq, onun 51%-i Gürcüstan hökuməti tərəfindən yaradılmış şirkətə məxsus olacaq.
“Dövlət torpaqları və limanın inkişafı üçün lazım olan əmlak dövlət şirkətinə verilib.Tikinti işləri ilə bağlı tenderin texniki şərtlərinin hazırlanması işlərinə ötən il başlanılıb. Müraciətlərin qəbuluna bir ay əvvəl başladıq. Üç müraciət daxil oldu. Beynəlxalq mütəxəssislərimiz müraciətləri araşdırır və burada da bir neçə gündən sonra qalibimiz müəyyən olacaq. İlk növbədə səfərbərlik işləri lazımdır, çünki bu, çox böyük ictimai dəniz infrastrukturudur və sonradan həm dalğaqıranın tikintisinə, həm də dibdərinləşdirmə prosesinə başlanacaq”, - deyə İqtisadiyyat Naziri bildirib.
Davitaşvilinin sözlərinə görə, mühüm tikinti işlərinin təşkili bu il başlayacaq və ən aktiv şəkildə 2025-2026-cı illərdə davam edəcək.
Anaklia limanı ilə bağlı qərarın açıqlanmasından əvvəl Avropa İttifaqı və Gürcüstanın strateji tərəfdaşı – Amerika Birləşmiş Ştatlarının Avropaya inteqrasiya yolundan yayınma və gürcü xalqının Avroatlantik istəklərinə etinasızlıq kimi qiymətləndirdiyi“xarici agentlər haqqında” rus qanununun qəbul edib. Bundan əlavə, hakim partiya “Ofşorlar haqqında” qanun da qəbul edilib ki, bu da, müxalifətin fikrincə, sanksiyalar gözləyən Bidzina İvanişviliyə ölkəyə “qara pul” gətirə bilməsi üçün lazımdır. ABŞ Dövlət Departamenti Gürcüstan üçün yeni viza siyasətini qəbul edib və “Gürcüstanda demokratiyanın sarsıdılmasında məsul və ya iştirakçı olan şəxslərə qarşı sanksiyalar tətbiq etməyi planlaşdırır. Dövlət katibi Entoni Blinken artıq ABŞ-Gürcüstan ikitərəfli münasibətlərinin “hərtərəfli nəzərdən keçirilməsinə” də başlayıb.
Bunun fonunda Gürcüstan Çinlə strateji əlaqələr qurur - mayın 28-dən iki ölkə arasında vizasız gediş-gəliş rejimi qüvvəyə minib.
Gürcüstan hökumətinin qərb kursunu dəyişməsinə görə tənqid olunduğu bir vaxtda baş nazir İrakli Kobaxidze xarici işlər naziri İlya Darçiaşvilinin müşayiəti ilə Tehrana gedərək, “Hizbullah”, “Həmas” və “Taliban” terror təşkilatlarının, o cümlədən Rusiya Dumasının sədri və Suriya prezidenti ilə birlikdə İran prezidentinin dəfn mərasimində iştirak edib. İsrailin Gürcüstandakı səfiri Hadas Meitzadinin sözlərinə görə, bu fakt onu təəccübləndirib.
Anaklia Dərin Su Limanı layihəsini “Anaklia İnkişaf Konsorsiumu” həyata keçirməli idi, lakin Gürcüstan hökuməti onunla müqaviləni 2020-ci ildə ləğv etdi. TBC Holding də daxil olmaqla konsorsiuma bir neçə sərmayəçi şirkət daxil idi. 2019-cu ildə Baş Prokurorluq holdinqin yaradıcısı Mamuka Xazaradze və Badri Caparidzeyə qarşı istintaqa başlayıb və onları 16 milyon 664 min ABŞ dolları məbləğində qanunsuz gəlirlərin (çirkli pulların yuyulması) leqallaşdırılmasında ittiham edib. Xazaradze və Caparidze konsorsiumun müşahidə şurasını tərk ediblər. Üç illik məhkəmə prosesindən sonra 2022-ci il yanvarın 12-də Tbilisi Şəhər Məhkəməsi onlara qarşı təqsirli hökm çıxarıb, lakin, hakim Qiorqi Arevadze işin kvalifikasiyasını Cinayət Məcəlləsinin iddia müddətini tətbiq edən maddəsi ilə dəyişib. Xüsusilə, Mamuka Xazaradze və Badri Caparidze dələduzluqda təqsirli bilinərək 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum ediliblər, lakin cinayət təqibi müddətinin başa çatması səbəbindən onlar cəza çəkməkdən azad ediliblər. Mamuka Xazaradze və Badri Caparidze hesab edirlər ki, onlara qarşı cinayət təqibi Anaklia Dərin Su Limanı layihəsini dayandırmaq üçün başladılıb.
